Η εκκλησία, που έμεινε
παρατημένη για δεκαετίες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εδώ και
ενάμιση χρόνο υπέστη ολική αναδόμηση και στις 29 Αυγούστου θα υποδεχθεί
τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την τελετή ενθρόνισης του νέου
μητροπολίτη Κυδωνιών, Αθηναγόρα...
Τον Σεπτέμβριο του 1922, σαν φύγαν
κυνηγημένοι από το λεπίδι οι τελευταίοι χριστιανοί Αϊβαλιώτες, ο
Ταξιάρχης στην εκκλησιά του απόμεινε μοναχός... Και σαν από του Αγγελή
το Γιαλό, λίγα μέτρα παραπέρα από τη χάρη Του, μπαρκάρισε κι ο
τελευταίος πρόσφυγας, είδε κι έκανε το θαύμα του. Θα σωθεί, είπε, η
εκκλησιά και σώθηκε...
Το 1923 οι Κρητικοί μουσουλμάνοι, που η Συνθήκη της Λωζάννης βάφτισε Τούρκους, πρόσφυγες στο Αϊβαλί βρήκαν την εκκλησιά του Ταξιάρχη «πατημένη». Χωρίς το παραμικρό στολίδι, χωρίς τάματα και σκεύη. Τα 'χαν νομίσει για χρυσά όσοι ένα χρόνο μπαινοβγαίναν στο Αϊβαλί λεηλατώντας το, και τα είχαν αρπάξει. Τη μετέτρεψαν σύντομα σε αποθήκη για τα μπαμπάκια τους, αλλά και τα μπαχαρικά. Είπαμε: ο Ταξιάρχης είχε κάνει το θαύμα του... Η υγρασία συντήρησε τις εικόνες, η εκκλησιά έμεινε ανέπαφη.