4/03/14
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο γιορτάζει τα 100 χρόνια του
Με ζωντανό το πνεύμα ανανέωσης και ανοίγματος στον κόσμο, που άφησε σαν υποθήκη ο αείμνηστος διευθυντής του Δημήτρης Κωνστάντιος, το ΒΧΜ αντιμετωπίζει με δυναμισμό τις προκλήσεις της εποχής. Η διευθύντριά του Αναστασία Λαζαρίδου μάς ξεναγεί στο μεγάλο εορταστικό πρόγραμμα εκδηλώσεων καθώς και στη φιλόδοξη βυζαντινή ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του μουσείου
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Στην
καρδιά της πόλης, επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, το Βυζαντινό και
Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ) στεγάζεται από το 1926 σ’ ένα από τα ωραιότερα
κτίσματα της Αθήνας, στη Villa Illisia της Sophie de Marbois-Lebrun,
Δούκισσας της Πλακεντίας.
Φέτος συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής (ιδρύθηκε με νόμο το 1914), γενέθλια που θα εορταστούν με εκθέσεις, δράσεις και συνέδρια που θα διαρκέσουν έως το πρώτο εξάμηνο του 2015. Ταυτόχρονα ξεκινάει η ανάπλαση του εξωτερικού χώρου. Θα μετατραπεί σε καταπράσινο πάρκο 25 τ.μ. με ελιές, ροδιές, δάφνες, θυμάρια, φλισκούνι, λεβάντες… ενώ το νερό θα αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή της διαδρομής. Θα δημιουργηθεί, δηλαδή, ένα παραδείσιο τοπίο στη μνήμη του Ιλισού ποταμού που κάποτε κυλούσε εκεί, αλλά κι ένας τόπος συνδεδεμένος με τη βυζαντινή παράδοση και αντίληψη για τη φύση και τους κήπους. Αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2015, οπότε και θα ενωθεί με το αρχαιολογικό πάρκο του Λυκείου του Αριστοτέλη παραπλεύρως, που θα ανοίξει τον επόμενο μήνα.
Μεγάλος απών της γιορτής θα είναι ο Δημήτρης Κωνστάντιος (1951-2010), ο οραματιστής και τολμηρός διευθυντής του Μουσείου (1999-2010). Οι επεμβάσεις του έκαναν τομές, άλλαξαν και ανανέωσαν το Μουσείο. Ανακατασκευάστηκε, εξοπλίστηκε με νέα τεχνολογικά μέσα και, κυρίως, πραγματοποιήθηκε η επανέκθεση των συλλογών του (περισσότερα από 2.200 έργα από τον 3ο έως τον 20ό αιώνα), προσεγγίζοντας με νέα οπτική το βυζαντινό και τον μεταβυζαντινό πολιτισμό. Παράλληλα διοργανώθηκαν εξαιρετικές εκθέσεις ικανές να προσελκύσουν ένα ευρύτερο κοινό.
«Είναι μεγάλη τιμή για όλους εμάς να γιορτάζουμε τα 100 χρόνια σε ένα χώρο όπου οι άνθρωποι αφιέρωσαν τις ζωές τους, κατέθεσαν τα όνειρά τους, δούλεψαν δημιουργικά για την ανάδειξή του. Κάνοντας ένα απολογισμό, το ΒΧΜ στην πραγματικότητα αλλάζει, όπως αλλάζει σταδιακά ο κόσμος», μας λέει η διευθύντριά του Αναστασία Λαζαρίδου. «Η επανέκθεση είναι το σημαντικό γεγονός, που σηματοδοτεί το πέρασμα στον καινούργιο αιώνα, η πραγματική τομή του Μουσείου».
Από τα σημαντικότερα στο είδος του διεθνώς, το ΒΧΜ διαθέτει περισσότερα από 25.000 έργα και φιλοξενεί ετησίως πάνω από 90.000 επισκέπτες, χωρίς να υπολογίζονται οι μαθητές των σχολείων. Η εικόνα που απεύχεται να δει αυτό το καλοκαίρι η κ. Λαζαρίδου είναι οι επισκέπτες έξω από τα κάγκελα και το Μουσείο κλειστό από τις 3 το μεσημέρι. «Είναι μια εικόνα που δεν θέλω να θυμάμαι. Ηταν ντροπή για τη χώρα και για το Μουσείο. Επιτέλους για πρώτη φορά ανοίγουμε από 1η Απριλίου με φύλακες. Εχουμε ζητήσει 55, για να λειτουργούμε με ενιαίο ωράριο 8 π.μ.-8 μ.μ. έως τον Οκτώβριο».
Θεματικό μουσείο με μόνιμες συλλογές, με σαφή προσανατολισμό, αλλά και με δράσεις διαφορετικού περιεχομένου, όπως οι προβολές που διοργανώνονται το καλοκαίρι σε συνεργασία με τις «Νύχτες Πρεμιέρας», το ΒΧΜ φιλοδοξεί να γίνει τόπος συνάντησης ενός ευρύτερου κοινού. «Είναι θεματικό, πολύ δύσκολο μουσείο, με συγκεκριμένες ιδεοληψίες που συνοδεύουν αυτή την ιστορική περίοδο. Ωστόσο την προηγούμενη δεκαετία έγινε τεράστια δουλειά από τον Δημήτρη Κωνστάντιο, σπάζοντας κυριολεκτικά το κατεστημένο και τα “πρέπει”. Αν κάτι θεωρείται σήμερα δεδομένο για τα μουσεία όλης της χώρας είναι η συνομιλία με τα σύγχρονα έργα τέχνης. Ο πρώτος που τόλμησε να το κάνει ήταν ο Δημήτρης Κωνστάντιος. Αν δεν υπήρχε αυτή η χαρισματική προσωπικότητα, θα ήταν δύσκολο να μπει η σύγχρονη τέχνη στο ΒΧΜ. Του το οφείλουμε. Η έκθεση Γουόρχολ ήταν ρίσκο, έτσι όμως άρχισε να μπαίνει νεότερο κοινό στο Μουσείο. Με την επανέκθεση των συλλογών μας στις άλλες εκθέσεις η βυζαντινή τέχνη αντιμετωπίζεται πια ως βυζαντινά συμφραζόμενα, γίνεται βυζαντινός πολιτισμός. Είναι το μοναδικό μουσείο που μπορεί κανείς να δει αδιάλειπτα την ιστορία του βυζαντινού κόσμου και να την καταλάβει, να αντιληφθεί τη γοητεία της μεσαιωνικής τέχνης και του δυσπρόσιτου κόσμου. Αρα το στοίχημά μας είναι να μπει ο κόσμος μέσα στο Μουσείο».
• Γιατί πρέπει να αξιοποιηθεί ειδικά σήμερα η ανάγνωση του Βυζαντίου;
«Γιατί πρέπει να αντιληφθούμε ότι το Βυζάντιο μάς οδηγεί στη νεότερη Ελλάδα. Γνωρίζοντας καλά τη μεταβυζαντινή εποχή, μπορούμε να καταλάβουμε πολλά για το νεότερο ελληνικό κράτος. Θεωρώ ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη σύγχρονη ιστορία αν δεν έχουμε κατανοήσει τη μεταβυζαντινή, κι αυτό το παρουσιάζουμε κατανοητά με την επανέκθεση».
……………………………………………………………………………………………………………………..
Οι συνεργασίες επιμερίζουν τα έξοδα
• Πώς γίνονται όλα αυτά σε μια δύσκολη περίοδο για τα οικονομικά;
«Με μεγάλη φαντασία, ελάχιστους πόρους, μηδαμινά έξοδα. Ανακυκλώνουμε τα υλικά μας και αξιοποιούμε το προσωπικό. Σήμερα οφείλεις να εξαντλήσεις όλες τις πιθανότητες που έχεις για να δημιουργήσεις διευρυμένες συνεργασίες, ώστε να επιμερίζονται τα έξοδα. Οι συλλογικότητες δεν έβλαψαν ποτέ, αντιθέτως μόνο καλό κάνουν, κι αυτό συμβαίνει στην περίπτωσή μας. Εχουμε τρία ΕΣΠΑ. Για την Ψηφιακή Σύγκλιση, που αφορά την ψηφιακή διαχείριση των συλλογών, για την έκθεση Greco και την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου».
………………………………………………………………………………………………………………….
Οι εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια
*
Βγαίνει επιτέλους τις επόμενες ημέρες το Ημερολόγιο για τα 100 χρόνια,
το οποίο καθυστέρησε για οικονομικούς λόγους. Είναι επετειακό και
περιλαμβάνει εκθέματα από τη μόνιμη επανέκθεση.
* Σε συνεργασία με το «Μusée de Cluny» και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ελλάς Γαλλία Συμμαχία» διοργανώνεται έκθεση η οποία και θα αποτελέσει την πρώτη από μια σειρά με θέμα τον Μεσαίωνα και το Βυζάντιο. Είναι το ομόλογο Μουσείο Μεσαιωνικής τέχνης στο Παρίσι και ήταν ζητούμενο μια συνεργασία μαζί τους εδώ και χρόνια. Θα εκτεθεί μία Αγία Τράπεζα του 11ου αιώνα με σκοπό τη σύγκριση των καλλιτεχνικών, θεολογικών, κοινωνικών και πολιτιστικών προτύπων μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους.
* Ιδιαίτερα σημαντική για μας είναι η έκθεση για τους Βυζαντινούς Δελφούς, μια συνεργασία με την Ι΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, την κ. Αθανασία Ψάλτη, τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή κι άλλους φορείς. Θα μας αποκαλύψει ό,τι δεν γνωρίζουμε για τους Βυζαντινούς Δελφούς, με σπάνια κι άγνωστα αντικείμενα: κεραμικά, γλυπτά, νομίσματα, τοιχογραφίες και αρχιτεκτονικό υλικό από τη Γαλλική Σχολή. «Εχει ενδιαφέρον για εμάς και για τους ξένους ν” απαντήσουμε στο ερώτημα: μετά την Πυθία τι; Ολοι γνωρίζουμε τι συνέβη στους Δελφούς κατά την αρχαιότητα, αλλά μετά; Τι έγιναν οι χώροι αυτοί κατά τα βυζαντινά χρόνια; Μπορούμε να φανταστούμε τη συνέχεια; Πώς χρησιμοποιείται η πόλη μετά την αρχαιότητα; Τι μπαίνει στο συλλογικό υποσυνείδητο ως Δελφοί;» λέει η Αναστασία Λαζαρίδου. «Η αφορμή δόθηκε από ένα κομμάτι μεταβυζαντινών τοιχογραφιών από τον Ναό της Παναγίας των Δελφών, το οποίο έχουμε στις συλλογές μας».
* Θα ακολουθήσει το βαρύ πυροβολικό, η έκθεση «Από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στον El Greco». (σ.σ.: αφορά την περίοδο της ζωής του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στον Χάνδακα της Κρήτης πριν αναχωρήσει για τη Βενετία, και είχε παρουσιαστεί αναλυτικά στην «Εφ.Συν.» 7/3).
* Παράλληλα το μόνιμο προσωπικό και οι αρχαιολόγοι του ΒΧΜ θα διοργανώνουν ξεναγήσεις σε ημερομηνίες που θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του. «Σε όλες τις περιοδικές εκθέσεις γίνονται ξεναγήσεις», λέει η κ. Λαζαρίδου. «Για παράδειγμα, στην έκθεση “Ομιλούσες Εικόνες: η διάδοση του θρησκευτικού πίνακα στη Ρωσία και στα Βαλκάνια, 16ος–19ος αιώνας” γίνονται και στα Ρώσικα. Είναι σημαντικό να ανοιχτούμε και σ’ ένα άλλο κοινό».
* Την Κυριακή (16/3 στις 12.00) εγκαινιάζεται στον προαύλιο χώρο η εικαστική εγκατάσταση «Δεήσεις» της Καλλιόπης Λεμού. Πρόκειται για μία βάρκα που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά μεταναστών και καλύπτεται από την καλλιτέχνιδα με 10.000 τάματα τυποποιημένα ή χειροποίητα, χαραγμένα με τα ονόματα, την ημερομηνία και τον τόπο γέννησης μεταναστών. «Τι είναι το τάμα; Η ελπίδα του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή, κάτι για το οποίο ζητάει τη θεία διαμεσολάβηση. Η μετανάστευση σήμερα δεν εκφράζει την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή; Θεωρώ ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον το θέμα, γι’ αυτό και θα το ανοίξουμε και με τη διοργάνωση ενός Συνεδρίου», λέει η διευθύντρια του Μουσείου.
* Τέλος, το ΒΧΜ θα ταξιδέψει. Θα στείλει σημαντικά εκθέματα σε μουσεία της χώρας: Ρόδο, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη· αντικείμενα που θα προβάλλουν τον εορτασμό των 100 χρόνων και θα συνδυάζονται με τις συλλογές των μουσείων που θα τα φιλοξενήσουν.
* Φέτος συμπληρώνουν 100 χρόνια ζωής και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Το ΒΧΜ θα τα γιορτάσει διοργανώνοντας έκθεση με κειμήλια των προσφύγων της Μικράς Ασίας από τις Συλλογές των Γενικών Αρχείων μαζί με δικά του.
……………………………………………………………………………………………………………………………
«Να μετακινούνται οι συλλογές των μουσείων μέσα και έξω από τη χώρα»
Το
θέμα του εορτασμού της φετινής Διεθνούς Ημέρας Μουσείων (18 Μαΐου)
είναι «Οι Συλλογές των Μουσείων μάς Ενώνουν». Το ελληνικό τμήμα του
ICOMOS (International Council of Monuments and Sites) διάλεξε να τιμήσει
το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ).
«Το θέμα μάς θυμίζει ότι τα μουσεία είναι ζωντανοί οργανισμοί που βοηθούν στη δημιουργία δεσμών μεταξύ των επισκεπτών, των γενεών και των πολιτισμών παντού στον κόσμο», λέει η Αναστασία Λαζαρίδου. Και δεν κρύβει τη χαρά της για τη μεγάλη επιτυχία της έκθεσης «Heaven and Earth, Art of Byzantium from Greek Collections» στη «National Gallery of Art» της Ουάσινγκτον.
• Τι γίνεται ωστόσο με ορισμένα από τα highlights του ΒΧΜ, που βρίσκονται μακριά από τη μόνιμη στέγη τους μετά την παραχώρησή τους στην πολύμηνη αυτή έκθεση;
«Μας απασχόλησε, καθώς ορισμένα είναι όντως αναντικατάστατα, όπως ο “Ορφέας” ή οι Βυζαντινές Εικόνες από την Κρήτη. Ηταν σημαντικό να αναπληρώσουμε τα έργα που δανείσαμε. Σκεφτήκαμε να καλύψουμε το κενό με τη συλλογή Εικόνων της Καστοριάς. Το Μουσείο Καστοριάς είναι κλειστό για την αποκατάστασή του. Εικόνες που προέρχονται από πολυάριθμους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς της πόλης επελέγησαν με κριτήρια που ανταποκρίνονται στο μουσειολογικό σκεπτικό της επανέκθεσης. Επίσης ορισμένα κοσμήματα αντικαταστάθηκαν με τα ολογράμματά τους – πέντε ολογράμματα εξαιρετικού επιπέδου, που ακόμα και ο πιο υποψιασμένος επισκέπτης δεν μπορεί να καταλάβει ότι δεν είναι τα πρωτότυπα. Μας τα σχεδίασε η Ελληνική Εταιρεία Ολογραφίας και είναι δική της χορηγία.
»Τέλος, οι συντηρητές μαρμάρων του ΒΧΜ έφτιαξαν πρωτότυπα γλυπτά, που αντικατέστησαν εκείνα που έφυγαν, όπως τον “Ορφέα”. Ολα αυτά τα εξηγούμε με κείμενο στους επισκέπτες. Θεωρώ ότι είναι πρόκληση προς τα μουσεία στο πλαίσιο της κινητικότητας των συλλογών ο τρόπος που θ’ αντικαταστήσουν έργα που δανείζουν. Είναι και δική μου πολιτική να μετακινούνται οι συλλογές και κυρίως μέσα στη χώρα, ώστε ο κόσμος να μπαίνει στα μουσεία και να βλέπει τι δυνατότητες έχουν οι συλλογές και τι δουλειά κάνουν οι άνθρωποι που τις διακονούν».
v.tzevelekou@efsyn.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο γιορτάζει τα 100 χρόνια του
Με ζωντανό το πνεύμα ανανέωσης και ανοίγματος στον κόσμο, που άφησε σαν υποθήκη ο αείμνηστος διευθυντής του Δημήτρης Κωνστάντιος, το ΒΧΜ αντιμετωπίζει με δυναμισμό τις προκλήσεις της εποχής. Η διευθύντριά του Αναστασία Λαζαρίδου μάς ξεναγεί στο μεγάλο εορταστικό πρόγραμμα εκδηλώσεων καθώς και στη φιλόδοξη βυζαντινή ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του μουσείου
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Στην
καρδιά της πόλης, επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, το Βυζαντινό και
Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ) στεγάζεται από το 1926 σ’ ένα από τα ωραιότερα
κτίσματα της Αθήνας, στη Villa Illisia της Sophie de Marbois-Lebrun,
Δούκισσας της Πλακεντίας.Φέτος συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής (ιδρύθηκε με νόμο το 1914), γενέθλια που θα εορταστούν με εκθέσεις, δράσεις και συνέδρια που θα διαρκέσουν έως το πρώτο εξάμηνο του 2015. Ταυτόχρονα ξεκινάει η ανάπλαση του εξωτερικού χώρου. Θα μετατραπεί σε καταπράσινο πάρκο 25 τ.μ. με ελιές, ροδιές, δάφνες, θυμάρια, φλισκούνι, λεβάντες… ενώ το νερό θα αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή της διαδρομής. Θα δημιουργηθεί, δηλαδή, ένα παραδείσιο τοπίο στη μνήμη του Ιλισού ποταμού που κάποτε κυλούσε εκεί, αλλά κι ένας τόπος συνδεδεμένος με τη βυζαντινή παράδοση και αντίληψη για τη φύση και τους κήπους. Αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2015, οπότε και θα ενωθεί με το αρχαιολογικό πάρκο του Λυκείου του Αριστοτέλη παραπλεύρως, που θα ανοίξει τον επόμενο μήνα.
Μεγάλος απών της γιορτής θα είναι ο Δημήτρης Κωνστάντιος (1951-2010), ο οραματιστής και τολμηρός διευθυντής του Μουσείου (1999-2010). Οι επεμβάσεις του έκαναν τομές, άλλαξαν και ανανέωσαν το Μουσείο. Ανακατασκευάστηκε, εξοπλίστηκε με νέα τεχνολογικά μέσα και, κυρίως, πραγματοποιήθηκε η επανέκθεση των συλλογών του (περισσότερα από 2.200 έργα από τον 3ο έως τον 20ό αιώνα), προσεγγίζοντας με νέα οπτική το βυζαντινό και τον μεταβυζαντινό πολιτισμό. Παράλληλα διοργανώθηκαν εξαιρετικές εκθέσεις ικανές να προσελκύσουν ένα ευρύτερο κοινό.
«Είναι μεγάλη τιμή για όλους εμάς να γιορτάζουμε τα 100 χρόνια σε ένα χώρο όπου οι άνθρωποι αφιέρωσαν τις ζωές τους, κατέθεσαν τα όνειρά τους, δούλεψαν δημιουργικά για την ανάδειξή του. Κάνοντας ένα απολογισμό, το ΒΧΜ στην πραγματικότητα αλλάζει, όπως αλλάζει σταδιακά ο κόσμος», μας λέει η διευθύντριά του Αναστασία Λαζαρίδου. «Η επανέκθεση είναι το σημαντικό γεγονός, που σηματοδοτεί το πέρασμα στον καινούργιο αιώνα, η πραγματική τομή του Μουσείου».
Από τα σημαντικότερα στο είδος του διεθνώς, το ΒΧΜ διαθέτει περισσότερα από 25.000 έργα και φιλοξενεί ετησίως πάνω από 90.000 επισκέπτες, χωρίς να υπολογίζονται οι μαθητές των σχολείων. Η εικόνα που απεύχεται να δει αυτό το καλοκαίρι η κ. Λαζαρίδου είναι οι επισκέπτες έξω από τα κάγκελα και το Μουσείο κλειστό από τις 3 το μεσημέρι. «Είναι μια εικόνα που δεν θέλω να θυμάμαι. Ηταν ντροπή για τη χώρα και για το Μουσείο. Επιτέλους για πρώτη φορά ανοίγουμε από 1η Απριλίου με φύλακες. Εχουμε ζητήσει 55, για να λειτουργούμε με ενιαίο ωράριο 8 π.μ.-8 μ.μ. έως τον Οκτώβριο».
Θεματικό μουσείο με μόνιμες συλλογές, με σαφή προσανατολισμό, αλλά και με δράσεις διαφορετικού περιεχομένου, όπως οι προβολές που διοργανώνονται το καλοκαίρι σε συνεργασία με τις «Νύχτες Πρεμιέρας», το ΒΧΜ φιλοδοξεί να γίνει τόπος συνάντησης ενός ευρύτερου κοινού. «Είναι θεματικό, πολύ δύσκολο μουσείο, με συγκεκριμένες ιδεοληψίες που συνοδεύουν αυτή την ιστορική περίοδο. Ωστόσο την προηγούμενη δεκαετία έγινε τεράστια δουλειά από τον Δημήτρη Κωνστάντιο, σπάζοντας κυριολεκτικά το κατεστημένο και τα “πρέπει”. Αν κάτι θεωρείται σήμερα δεδομένο για τα μουσεία όλης της χώρας είναι η συνομιλία με τα σύγχρονα έργα τέχνης. Ο πρώτος που τόλμησε να το κάνει ήταν ο Δημήτρης Κωνστάντιος. Αν δεν υπήρχε αυτή η χαρισματική προσωπικότητα, θα ήταν δύσκολο να μπει η σύγχρονη τέχνη στο ΒΧΜ. Του το οφείλουμε. Η έκθεση Γουόρχολ ήταν ρίσκο, έτσι όμως άρχισε να μπαίνει νεότερο κοινό στο Μουσείο. Με την επανέκθεση των συλλογών μας στις άλλες εκθέσεις η βυζαντινή τέχνη αντιμετωπίζεται πια ως βυζαντινά συμφραζόμενα, γίνεται βυζαντινός πολιτισμός. Είναι το μοναδικό μουσείο που μπορεί κανείς να δει αδιάλειπτα την ιστορία του βυζαντινού κόσμου και να την καταλάβει, να αντιληφθεί τη γοητεία της μεσαιωνικής τέχνης και του δυσπρόσιτου κόσμου. Αρα το στοίχημά μας είναι να μπει ο κόσμος μέσα στο Μουσείο».
• Γιατί πρέπει να αξιοποιηθεί ειδικά σήμερα η ανάγνωση του Βυζαντίου;
«Γιατί πρέπει να αντιληφθούμε ότι το Βυζάντιο μάς οδηγεί στη νεότερη Ελλάδα. Γνωρίζοντας καλά τη μεταβυζαντινή εποχή, μπορούμε να καταλάβουμε πολλά για το νεότερο ελληνικό κράτος. Θεωρώ ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη σύγχρονη ιστορία αν δεν έχουμε κατανοήσει τη μεταβυζαντινή, κι αυτό το παρουσιάζουμε κατανοητά με την επανέκθεση».
……………………………………………………………………………………………………………………..
Οι συνεργασίες επιμερίζουν τα έξοδα
• Πώς γίνονται όλα αυτά σε μια δύσκολη περίοδο για τα οικονομικά;«Με μεγάλη φαντασία, ελάχιστους πόρους, μηδαμινά έξοδα. Ανακυκλώνουμε τα υλικά μας και αξιοποιούμε το προσωπικό. Σήμερα οφείλεις να εξαντλήσεις όλες τις πιθανότητες που έχεις για να δημιουργήσεις διευρυμένες συνεργασίες, ώστε να επιμερίζονται τα έξοδα. Οι συλλογικότητες δεν έβλαψαν ποτέ, αντιθέτως μόνο καλό κάνουν, κι αυτό συμβαίνει στην περίπτωσή μας. Εχουμε τρία ΕΣΠΑ. Για την Ψηφιακή Σύγκλιση, που αφορά την ψηφιακή διαχείριση των συλλογών, για την έκθεση Greco και την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου».
………………………………………………………………………………………………………………….
Οι εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια
*
Βγαίνει επιτέλους τις επόμενες ημέρες το Ημερολόγιο για τα 100 χρόνια,
το οποίο καθυστέρησε για οικονομικούς λόγους. Είναι επετειακό και
περιλαμβάνει εκθέματα από τη μόνιμη επανέκθεση.* Σε συνεργασία με το «Μusée de Cluny» και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ελλάς Γαλλία Συμμαχία» διοργανώνεται έκθεση η οποία και θα αποτελέσει την πρώτη από μια σειρά με θέμα τον Μεσαίωνα και το Βυζάντιο. Είναι το ομόλογο Μουσείο Μεσαιωνικής τέχνης στο Παρίσι και ήταν ζητούμενο μια συνεργασία μαζί τους εδώ και χρόνια. Θα εκτεθεί μία Αγία Τράπεζα του 11ου αιώνα με σκοπό τη σύγκριση των καλλιτεχνικών, θεολογικών, κοινωνικών και πολιτιστικών προτύπων μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους.
* Ιδιαίτερα σημαντική για μας είναι η έκθεση για τους Βυζαντινούς Δελφούς, μια συνεργασία με την Ι΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, την κ. Αθανασία Ψάλτη, τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή κι άλλους φορείς. Θα μας αποκαλύψει ό,τι δεν γνωρίζουμε για τους Βυζαντινούς Δελφούς, με σπάνια κι άγνωστα αντικείμενα: κεραμικά, γλυπτά, νομίσματα, τοιχογραφίες και αρχιτεκτονικό υλικό από τη Γαλλική Σχολή. «Εχει ενδιαφέρον για εμάς και για τους ξένους ν” απαντήσουμε στο ερώτημα: μετά την Πυθία τι; Ολοι γνωρίζουμε τι συνέβη στους Δελφούς κατά την αρχαιότητα, αλλά μετά; Τι έγιναν οι χώροι αυτοί κατά τα βυζαντινά χρόνια; Μπορούμε να φανταστούμε τη συνέχεια; Πώς χρησιμοποιείται η πόλη μετά την αρχαιότητα; Τι μπαίνει στο συλλογικό υποσυνείδητο ως Δελφοί;» λέει η Αναστασία Λαζαρίδου. «Η αφορμή δόθηκε από ένα κομμάτι μεταβυζαντινών τοιχογραφιών από τον Ναό της Παναγίας των Δελφών, το οποίο έχουμε στις συλλογές μας».
* Θα ακολουθήσει το βαρύ πυροβολικό, η έκθεση «Από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στον El Greco». (σ.σ.: αφορά την περίοδο της ζωής του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στον Χάνδακα της Κρήτης πριν αναχωρήσει για τη Βενετία, και είχε παρουσιαστεί αναλυτικά στην «Εφ.Συν.» 7/3).
* Παράλληλα το μόνιμο προσωπικό και οι αρχαιολόγοι του ΒΧΜ θα διοργανώνουν ξεναγήσεις σε ημερομηνίες που θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του. «Σε όλες τις περιοδικές εκθέσεις γίνονται ξεναγήσεις», λέει η κ. Λαζαρίδου. «Για παράδειγμα, στην έκθεση “Ομιλούσες Εικόνες: η διάδοση του θρησκευτικού πίνακα στη Ρωσία και στα Βαλκάνια, 16ος–19ος αιώνας” γίνονται και στα Ρώσικα. Είναι σημαντικό να ανοιχτούμε και σ’ ένα άλλο κοινό».
* Την Κυριακή (16/3 στις 12.00) εγκαινιάζεται στον προαύλιο χώρο η εικαστική εγκατάσταση «Δεήσεις» της Καλλιόπης Λεμού. Πρόκειται για μία βάρκα που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά μεταναστών και καλύπτεται από την καλλιτέχνιδα με 10.000 τάματα τυποποιημένα ή χειροποίητα, χαραγμένα με τα ονόματα, την ημερομηνία και τον τόπο γέννησης μεταναστών. «Τι είναι το τάμα; Η ελπίδα του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή, κάτι για το οποίο ζητάει τη θεία διαμεσολάβηση. Η μετανάστευση σήμερα δεν εκφράζει την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή; Θεωρώ ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον το θέμα, γι’ αυτό και θα το ανοίξουμε και με τη διοργάνωση ενός Συνεδρίου», λέει η διευθύντρια του Μουσείου.
* Τέλος, το ΒΧΜ θα ταξιδέψει. Θα στείλει σημαντικά εκθέματα σε μουσεία της χώρας: Ρόδο, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη· αντικείμενα που θα προβάλλουν τον εορτασμό των 100 χρόνων και θα συνδυάζονται με τις συλλογές των μουσείων που θα τα φιλοξενήσουν.
* Φέτος συμπληρώνουν 100 χρόνια ζωής και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Το ΒΧΜ θα τα γιορτάσει διοργανώνοντας έκθεση με κειμήλια των προσφύγων της Μικράς Ασίας από τις Συλλογές των Γενικών Αρχείων μαζί με δικά του.
……………………………………………………………………………………………………………………………
«Να μετακινούνται οι συλλογές των μουσείων μέσα και έξω από τη χώρα»
Το
θέμα του εορτασμού της φετινής Διεθνούς Ημέρας Μουσείων (18 Μαΐου)
είναι «Οι Συλλογές των Μουσείων μάς Ενώνουν». Το ελληνικό τμήμα του
ICOMOS (International Council of Monuments and Sites) διάλεξε να τιμήσει
το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ).«Το θέμα μάς θυμίζει ότι τα μουσεία είναι ζωντανοί οργανισμοί που βοηθούν στη δημιουργία δεσμών μεταξύ των επισκεπτών, των γενεών και των πολιτισμών παντού στον κόσμο», λέει η Αναστασία Λαζαρίδου. Και δεν κρύβει τη χαρά της για τη μεγάλη επιτυχία της έκθεσης «Heaven and Earth, Art of Byzantium from Greek Collections» στη «National Gallery of Art» της Ουάσινγκτον.
• Τι γίνεται ωστόσο με ορισμένα από τα highlights του ΒΧΜ, που βρίσκονται μακριά από τη μόνιμη στέγη τους μετά την παραχώρησή τους στην πολύμηνη αυτή έκθεση;
«Μας απασχόλησε, καθώς ορισμένα είναι όντως αναντικατάστατα, όπως ο “Ορφέας” ή οι Βυζαντινές Εικόνες από την Κρήτη. Ηταν σημαντικό να αναπληρώσουμε τα έργα που δανείσαμε. Σκεφτήκαμε να καλύψουμε το κενό με τη συλλογή Εικόνων της Καστοριάς. Το Μουσείο Καστοριάς είναι κλειστό για την αποκατάστασή του. Εικόνες που προέρχονται από πολυάριθμους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς της πόλης επελέγησαν με κριτήρια που ανταποκρίνονται στο μουσειολογικό σκεπτικό της επανέκθεσης. Επίσης ορισμένα κοσμήματα αντικαταστάθηκαν με τα ολογράμματά τους – πέντε ολογράμματα εξαιρετικού επιπέδου, που ακόμα και ο πιο υποψιασμένος επισκέπτης δεν μπορεί να καταλάβει ότι δεν είναι τα πρωτότυπα. Μας τα σχεδίασε η Ελληνική Εταιρεία Ολογραφίας και είναι δική της χορηγία.
»Τέλος, οι συντηρητές μαρμάρων του ΒΧΜ έφτιαξαν πρωτότυπα γλυπτά, που αντικατέστησαν εκείνα που έφυγαν, όπως τον “Ορφέα”. Ολα αυτά τα εξηγούμε με κείμενο στους επισκέπτες. Θεωρώ ότι είναι πρόκληση προς τα μουσεία στο πλαίσιο της κινητικότητας των συλλογών ο τρόπος που θ’ αντικαταστήσουν έργα που δανείζουν. Είναι και δική μου πολιτική να μετακινούνται οι συλλογές και κυρίως μέσα στη χώρα, ώστε ο κόσμος να μπαίνει στα μουσεία και να βλέπει τι δυνατότητες έχουν οι συλλογές και τι δουλειά κάνουν οι άνθρωποι που τις διακονούν».
v.tzevelekou@efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου