Culture wars: why attack heritage?

Nazi book burnings targeting 'non-Aryan' publications were a common sight across Germany in 1933

The flames from the book bonfires burned high as the words of the intellectuals, the innovators, once committed to paper, disappeared forever. 

Μια νέα Βυζαντινή «Πομπηία» ανατέλλει στην Τουρκία

Στο Ντεμρέ της Τουρκίας αρχαιολόγοι ξεσκεπάζουν σιγά-σιγά ένα τεράστιο δείγμα βυζαντινών αρχαιοτήτων. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. ένας αρχιεπίσκοπος με το όνομα Νικόλαος, μεταμόρφωσε τα Μύρα, τη μεσογειακή πόλη που τώρα ανήκει σε εδάφη τουρκικά, σε μια χριστιανική πρωτεύουσα.

Μετά από 800 χρόνια όπου η πόλη ήταν πόλος έλξης χριστιανών, εξαφανίστηκε κάτω από 18 μέτρα λάσπης από τον διπλανό ποταμό Μύρο.

Αλλά τώρα 700 χρόνια αργότερα, η πόλη εμφανίζεται ξανά χάρη στους αρχαιολόγους. Από το 2009, άρχισαν οι αρχαιολόγοι να βγάζουν δείγματα μιας μεγάλης πόλης και πριν λίγους μήνες ολοκληρώθηκε η ανασκαφή, ενός μικρού παρεκκλησιού το οποίο λόγω του ότι ήταν «σφραγισμένο» μέσα στην λάσπη, διατηρήθηκε ανέπαφο.

«Ο Καναδάς πρέπει να διδαχθεί από τα ελληνικά μουσεία»

ΚΑΝΑΔΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΚΘΕΙΑΖΕΙ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

Έναν ενθουσιώδη σύμμαχο βρήκε η χώρα μας στο πρόσωπο του Άντριου Κοέν, καθηγητή δημοσιογραφίας και διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Κάρλτον της Οττάβας, ο οποίος σε άρθρο του στην καναδική εφημερίδα Ottawa Citizen εκθειάζει τα ελληνικά μουσεία και τον τρόπο λειτουργίας τους.

Στον τίτλο του μακροσκελούς άρθρου του με τίτλο «Τα καναδικά μουσεία μπορούν να διδαχθούν από την Ελλάδα», ο Κοέν αναφέρεται θετικά σε όλα τα ελληνικά μουσεία και ειδικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

«Η Ελλάδα είναι η πατρίδα της μητρικής γλώσσας όλων των ανθρώπων που γνωρίζουν τον πολιτισμό»

«Η εξοχότητα που μοιράζεσαι με τους άλλους»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τον PATRICK DANDREY

Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ, g.kiousis@eleftherotypia.net

Αφορμή στάθηκε ο Ζαν ντε Λαφοντέν (1621-1695), ο Γάλλος ποιητής και παραμυθάς -περίφημα τα έργα του Contes (Διηγήματα, 1665) και Fables (Μύθοι 1668)- ο οποίος προσκολλήθηκε στον πανίσχυρο υπουργό τού Λουδοβίκου ΙΔ', Φουκέ.

 
 «Η Ελλάδα είναι η πατρίδα της μητρικής γλώσσας όλων των ανθρώπων που γνωρίζουν τον πολιτισμό» Ρ. D. Η συζήτηση του Δημήτρη Β. Βαρθαλίτη, διευθυντή του «Αγίου Παύλου» Αθηνών με τον Patrick Dandrey, καθηγητή της Γαλλικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris IV) και μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Καναδά, ξεκίνησε για τον ονειροπόλο Λαφοντέν που έζησε ως παράσιτος σε μέγαρα φιλόμουσων ευγενών και κατέληξε στον Αίσωπο και την Ελλάδα.

Επαναπατρισμός αρχαίων που χάθηκαν επί Κατοχής

Χιλιάδες είναι τα αρχαία που αγνοούνται από την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Το υπουργείο Πολιτισμού έχει αρχίσει εδώ και ένα χρόνο μία έρευνα στα κρατικά αρχεία για να διαπιστώσει το σύνολο των αρχαίων που έχουν φύγει κατά την περίοδο 1941-45 προκειμένου να τα διεκδικήσει επισήμως.

 
 Φωτογραφία αρχείου με νεολιθικά χρυσά δακτυλιόσχημα περίαπτα περιόδου 4500-3200 π.Χ. 
  Ήδη αναμένεται ο επαναπατρισμός ενός συνόλου νεολιθικών που κατέχει γερμανικό μουσείο.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία αναζητεί τις κλεμμένες αρχαιότητες από τους Γερμανούς

θα απαιτηθούν μερικοί μήνες για να διερευνηθεί όλο το αρχειακό υλικό

Δεν προέρχονται από ελληνικά μουσεία και αποθήκες οι ελληνικές αρχαιότητες που πωλούνται μέσω διαδικτύου στη Γερμανία, διαβεβαιώνει με ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού, διαψεύδοντας σχετικές πληροφορίες, που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. « Από την έρευνα στο αρχείο κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών, το οποίο τηρείται στην αρμόδια διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού, δεν προκύπτει ότι τα συγκεκριμένα αρχαία έχουν κλαπεί από ελληνικά μουσεία ή αρχαιολογικές αποθήκες», αναφέρεται συγκεκριμένα.

Πέραν αυτού όμως, μερικοί μήνες θα απαιτηθούν ακόμη προκειμένου η Αρχαιολογική Υπηρεσία διερευνήσει το σύνολο του αρχειακού υλικού του Ιστορικού Αρχείου της ώστε να καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα για τον αριθμό και το είδος των αρχαίων αντικειμένων που εκλάπησαν κατά τη διάρκεια της Γερμανο- ιταλικής Κατοχής από ελληνικά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους.

Aρχαία αντικείμενα που έκλεψαν οι ναζί από την Ελλάδα, διατίθενται προς πώληση στην γερμανική έκδοση του e-bay (e-bay.de).

                   Θύελλα αντιδράσεων έχει προκαλέσει η αποκάλυψη που έγινε στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου “στον ενικό” από τον συγγραφέα του βιβλίου «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί κατοχής» Γιώργο Λεκκάκη ότι αρχαία αντικείμενα που έκλεψαν οι ναζί από την Ελλάδα, διατίθενται προς πώληση στην γερμανική έκδοση του e-bay (e-bay.de).

80 χρόνια μετά το κάψιμο των βιβλίων από τους ναζιστές το Βερολίνο «σκοντάφτει» ηθελημένα στην κακή του προϊστορία

Χειλάς Νίκος 

 

Συνέντευξη στο «tovima.gr» του διευθυντή του βερολινέζικου μουσείου Αντρέας Ναχάμα

Οι πυροσβέστες ως εμπρηστές: Όταν τη νύχτα της 10^ης Μαίου 1933 οι ναζιστές φοιτητές επιχείρησαν να κάψουν στην πλατεία του Βερολίνου Όπερνπλατς (σήμερα πλατεία Αουγκούστ Μπέμπελ) τα λεγόμενα «αντιγερμανικά» βιβλία, είχαν οικτρή αποτυχία.
Το μνημείο στην πλατεία Μπέμπελ.Οι επισκέπτες μπορούν να δουν, μέσα από μία γυάλινη πλάκα, σειρές από άδεια ράφια βιβλιοθηκών
Μια δυνατή βροχή έκανε αδύνατη την ανάφλεξή τους. Η λύση ήρθε από την Πυροσβεστική, η οποία προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να τα περιλούσει με βενζίνη και να τους ρίξει το πρώτο αναμμένο σπίρτο. Λίγα αργότερα δεκάδες χιλιάδες συγγράμματα είχαν γίνει παρανάλωμα του πυρός.
Ανάμεσα στους συγγραφείς τους ήταν ο Καρλ Μαρξ, ο Σίγκμουντ Φρόιντ, ο Τόμας Μαν και πολλοί άλλοι – συνολικά 94. Ο υπουργός προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς, που ήταν ο αρχιεμπρηστής, δεν παρέλειψε να τονίσει στο λόγο του, ότι η φωτιά αποτελεί σύμβολο εξαγνισμού και ότι επομένως,  ο εμπρησμός τέτοιων βιβλίων αποκαθιστά την καθαρότητα της γερμανικής φυλής. Οι 70000 ακροατές του τον αποθέωσαν.

Η προσωποποίηση της ασέβειας

  Του Γιάννη Βαρουφακη

Χθες το βράδυ έμαθα δύο πράγματα που δεν γνώριζα – κι ένιωσα ντροπή που δεν τα γνώριζα. Και γι’ αυτό θέλω, ιδίως αυτές τις μέρες που κοπάζει η κακοφωνία των «αγορών» και επικρατεί μια κάποια κατάνυξη, να μοιραστώ αυτά που έμαθα και τις τύψεις μου -για την έως τώρα άγνοιά μου- μαζί σας.

Το πρώτο αφορά την πιο αρχαία προσωπογραφία. Την αρχαιότερη απεικόνιση ανθρώπινου προσώπου, που διασώζεται ακέραια, πολύχρωμη, πανέμορφη, ζωγραφισμένη σε βράχο, με εμβαδόν πάνω από ένα τετραγωνικό μέτρο. Η ηλικία της ξεπερνά τα τριάντα χιλιάδες χρόνια. Και να ήταν μόνο αυτό! Δεν είναι μόνο μία. Πρόκειται για χιλιάδες (!) τέτοιες προσωπογραφίες, άλλες μικρότερες σε μέγεθος, άλλες μεγαλύτερες, όλες τους μεγάλου κάλλους, η καθεμιά τους αποτύπωση της ιστορίας της ανθρώπινης μορφής και του ανθρώπινου φαντασιακού, όσον αφορά τη μορφή των προγόνων, του «άλλου», του «εαυτού» μας.

Τα αριστουργήματα αυτά, όπως έμαθα μόλις χθες, βρίσκονται στο Ακρωτήρι Burrup, στο βορειοανατολικό μέρος της Αυστραλίας, το οποίο κατοικείται εδώ και σαράντα με πενήντα χιλιάδες χρόνια από τους ίδιους ανθρώπους – οι οποίοι πριν από χιλιετίες έφτασαν στην Αυστραλία έχοντας διαβεί τα ρηχά νερά του πελάγους μεταξύ Ινδονησίας και Αυστραλίας, πριν λιώσουν οι πάγοι και τα νερά βαθύνουν. Ετσι, αφού τα νερά βάθυναν και η μετανάστευση προς την Αυστραλία σταμάτησε, μέχρι που κατέφθασαν οι Ευρωπαίοι το 18ο αιώνα, οι άνθρωποι αυτοί είχαν χιλιάδες χρόνια καιρό για να μάθουν να ζουν αρμονικά με την πανέμορφη εκείνη γωνιά της Αυστραλίας και να αναπτύξουν την τέχνη της προσωπογραφίας.

Οι δεκάδες χιλιάδες ζωγραφιές (μεγάλων μάλιστα διαστάσεων) που άφησαν πίσω τους αποτελούν μοναδικό, συνεχές αρχείο απεικόνισης ανθρώπων και φύσης παγκοσμίως. Απεικονίζουν όχι μόνο την ανθρώπινη μορφή, αλλά και ζώα που σήμερα έχουν εξαφανιστεί, όνειρα και μύθους, ακόμα και τα ιστιοφόρα των Ευρωπαίων, τα οποία οι ιθαγενείς έβλεπαν να περνούν από τις θάλασσές τους. Αποτελούν, υπό μία έννοια, κάτι αντίστοιχο με μια εικαστική σύμπτυξη του Λούβρου και της Παλαιάς Διαθήκης, σε ένα τεράστιο εικαστικό, ιστορικό, αρχαιολογικό πάρκο.

Το ελληνικό βιβλίο στην κρίση

Διημερίδα πραγματοποιούν οι Εκδόσεις των Συναδέλφων την Παρασκευή και το Σάββατο 10-11 Μαΐου 

Δεν οφείλεται αποκλειστικά στην κρίση η τρέχουσα κατάσταση στον χώρο του ελληνικού βιβλίου, με την εμφάνισή της όμως τα ενδημικά προβλήματα έλαβαν διαστάσεις καταληκτικής ασθένειας. Ιστορικά βιβλιοπωλεία κλείνουν ή περιορίζονται, εκδοτικοί οίκοι βρίσκονται «στο κόκκινο» και σταματούν τη δραστηριότητά τους εν μία νυκτί, η εκδοτική παραγωγή μειώθηκε, η ανεργία στα επαγγέλματα του βιβλίου ανέρχεται σε υψηλά ποσοστά.

Ποια είναι η κατάσταση του βιβλίου σήμερα; Μέσα σε ποιες συνθήκες διαμορφώθηκε η κατάσταση αυτή; Τι σημαίνει η κρίση για τις βιβλιοθήκες, τα βιβλιοπωλεία, τους νέους συγγραφείς, τους μεταφραστές, τους επιμελητές και εν γένει τους εργαζόμενους στον χώρο του βιβλίου; Υπάρχουν αντιστοιχίες με παρελθούσες περιόδους κρίσης του βιβλίου, ποιες είναι παραλληλίες και ποιες οι διαφορές; Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις για την ελληνική εκδοτική βιομηχανία και ποια τα νέα ζητούμενα;