Το κτίριο έχει υποστεί σημαντικές ζημιές. Αριστερά το οικόσημο του αλόγου στο πρώτο μπαλκόνι.
Σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της
Αθήνας, την άλλοτε αρχοντική Πλατεία Αμερικής υπάρχει ένα κτίριο που
ξαφνιάζει. Στον αριθμό 54 της οδού Θήρας ανάμεσα σε πολυκατοικίες,
απέναντι από ένα σύγχρονο δημόσιο σχολείο το τελευταίο που θα περίμενε
να αντικρίσει κανείς είναι ένας νεογοτθικός πύργος μέσα σ’ έναν πυκνό,
εγκαταλελειμμένο κήπο. Από τα παιδικά μου χρόνια με μάγευε ο «Πύργος της
οδού Θήρας» τον οποίον συχνά επισκεπτόμουν μόνο και μόνο για να σταθώ
μπροστά στην είσοδό του με τις πολεμίστρες, το οικόσημο του αλόγου, τους
χαρακτηριστικούς κάκτους. Οταν πριν από λίγες μέρες έπειτα από
πρόσκληση της Σίλιας Α. Καλλιμάνη, η οποία πρόσφατα κληρονόμησε το σπίτι
από την οικογένειά της βρέθηκα να περνάω το κατώφλι του ένιωσα πως ένα
παιδικό μου όνειρο γινόταν πραγματικότητα. Αν και οι συνθήκες δεν ήταν
ιδανικές (είχε μόλις ξεκινήσει ο καθαρισμός του χώρου από συνεργείο και
φιλικούς Ρομά της περιοχής κάτω από καταρρακτώδη βροχή...), η αίσθηση
της εισόδου σε αυτό το γοητευτικό κτίριο ήταν μοναδική. Τον ενθουσιασμό
της επίσκεψης ενέτεινε η προοπτική πως σύντομα εάν βρεθούν οι φορείς που
θα αναλάβουν την αποκατάστασή του (η Σίλια Καλλιμάνη έχει απευθυνθεί σε
τράπεζα και μεγάλο όμιλο και προετοιμάζει πρόταση προς το Ιδρυμα
Νιάρχου) το κτίριο θα ανοίξει ως ένας πολυχώρος πολιτισμού.
Κτισμένο το 1914, ιδιοκτησία της αρχοντικής κεφαλονίτικης οικογένειας
Τυπάλδου της Χρυσής Βίβλου με ρίζες από τη Νάπολη της Ιταλίας, ο Πύργος
της οδού Θήρας είναι ακατοίκητος από το 1993, χαρακτηρισμένος ως
διατηρητέο κτίριο το 2008. Σύμφωνα με έκθεση της εισηγήτριας του ΥΠΕΧΩΔΕ
Ιωάννας Σωτηρίου το συγκεκριμένο ακίνητο είναι ένα από τα σπάνια
δείγματα εφαρμογής του νεογοτθισμού που εκπορεύθηκε από την Αγγλία στα
μέσα του 19ου αιώνα και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη εκδοχή
αυτού του στυλ. Στην εποχή του αποτελούσε πρότυπο «βίλας εξοχής». Ο
νεογοτθισμός εκφράζεται εύγλωττα με την φρουριακού τύπου αρχιτεκτονική
του, που χρησιμοποιεί με μέτρο στοιχεία του ανάλογου λεξιλογίου, όπως τα
στηθαία τύπου επάλξεων, τα οξυκόρυφα τόξα των ανοιγμάτων, οι ιδιότυποι
πεσσοί του κεντρικού πρόπυλου, οι ρόδακες, τα εμβλήματα κ.λπ. Ταυτόχρονα
όμως το κτίριο διαρθρώνεται άψογα με βάση επιτηδευμένους κανόνες του
νεοκλασικού λεξιλογίου, έχοντας τριμερή διάρθρωση με κεντρική
μορφολογική ενότητα, διαβάθμιση της διακόσμησης, μέτρο και ρυθμό με την
επανάληψη στοιχείων σε άλλη κλίμακα, κορνίζες ανοιγμάτων, ταινία στέψης.
Σήμερα παρόλο που περιβάλλεται από πολυκατοικίες αποτελεί μια όαση
αρχιτεκτονικής δεξιοτεχνίας και φυσικού τοπίου σε επίπεδο γειτονιάς,
δηλαδή ένα τοπόσημο, εντοπίζει η Ιωάννα Σωτηρίου. Βεβαίως έχει υποστεί
σημαντικές ζημιές από σεισμούς, καιρικά φαινόμενα, ανθρώπινες εισβολές.
«Μήπως καλύτερα να φορέσετε το κράνος;» με ρωτάει η Σίλια Καλλιμάνη
καθώς τολμώ να εισχωρήσω στο πρώτο δωμάτιο. Ξαφνικά ένα κομμάτι από το
ταβάνι πέφτει... Ούτε συζήτηση να κατέβουμε στο υπόγειο από όπου
ανεβαίνουν εργάτες με μάσκες κουβαλώντας τα απομεινάρια της βιβλιοθήκης
που έχουν πολτοποιηθεί από την υγρασία. Ανηφορίζω εκστασιασμένη τα
στριφογυριστά σκαλάκια στον πρώτο όροφο και βγαίνω στο μπαλκόνι με τις
πολεμίστρες. Απαγορευμένη ακόμα η άνοδος στον δεύτερο όροφο με
προειδοποιεί η Σίλια Καλλιμάνη, η οποία με ξενάγησε στον κήπο όπου
ελπίζει σύντομα να πραγματοποιήσει την πρώτη εκδήλωση. Παρήγορη η σκέψη
πως υπάρχουν σήμερα ιδιώτες και φορείς ευαίσθητοι στην πολιτιστική
αναβάθμιση της συγκεκριμένης γειτονιάς της Αθήνας. Ενα ακόμη ελπιδοφόρο
νέο λοιπόν για την πολύπαθη Πατησίων. Φανταστείτε το καλοκαίρι να ακούμε
παραμύθια και κλασική μουσική στον κήπο του Πύργου της οδού Θήρας...