Ελένη Παρασκευή Μιχαηλίδου
280072
280072
Η πολιτική της Ε.Ε. για τον πολιτισμό θεμελιώνεται νομικά
στο άρθρο 167 της Συνθήκης ΣΛΕΕ*1,στο
οποίο περιλαμβάνονται οι βασικές κατευθύνσεις και επιδιώξεις της εν λόγω
κοινοτικής πολιτικής, δηλαδή η υποστήριξη της πολιτιστικής ανάπτυξης των
κρατών-μελών, ο σεβασμός και η διατήρηση της εθνικής ή περιφερειακής
πολιτισμικής ποικιλομορφίας, η διαφύλαξη
και αξιοποίηση των στοιχείων της κοινής ευρωπαικής πολιτισμικής κληρονομιάς.
Έχουν διατυπωθεί ισχυρές αμφισβητήσεις ως προς το κατά πόσο
είναι συμβατή η έννοια της «εθνικής» πολιτισμικής πολυμορφίας της Ευρώπης με
την έννοια της κοινής ευρωπαικής πολιτισμικής ταυτότητας. Θεωρητικά οι δύο
έννοιες δεν είναι εξ ορισμού ασύμβατες μεταξύ τους. Η διατήρηση της εθνικής
πολιτισμικής ταυτότητας δεν αποκλείει την ανάδειξη μιας κοινής ευρωπαικής
ταυτότητας, για την ιστορική συγκρότηση της οποίας ο πολιτισμός θεωρείται το
πιο βασικό συνδετικό στοιχείο*2.
Έτσι, για παράδειγμα, τα οπτικοακουστικά πολιτιστικά έργα μπορεί να είναι
ταυτόχρονα τόσο «παράθυρο στον κόσμο», όσο και «καθρέφτης της ζωής» μας. Βέβαια
ως ευρωπαική ταυτότητα πρέπει να εννοείται ένα μίνιμουμ κοινών πολιτισμικών
αξιών και γνωρισμάτων και όχι ένα άθροισμα αξιών και γνωρισμάτων των πολιτισμών
των κρατών-μελών. Υπάρχουν πάντως μελέτες*3
που έγιναν για λογαριασμό της Επιτροπής της Ε.Ε., οι οποίες, παρά την
σχετικότητα της αξία τους, έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν
την ύπαρξη κοινού πολιτισμικού ευρωπαικού πνεύματος.