Ο ποιητής της Εργατικής Πρωτομαγιάς

Μοσχοβολιά άνοιξης με δύο ανέκδοτα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου από τη συλλογή του «Υπερώον» (1985), που θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο

Της ΝΙΝΕΤΤΑΣ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ,  http://www.enet.gr

Η φωνή του ποιητή Γιάννη Ρίτσου ηχεί σαν βάλσαμο στην ψυχή μας 23 χρόνια από το θάνατό του. Φωνές σαν τη δική του μπορούσαν να ξεσηκώσουν, να γοητεύσουν, να ταξιδεύσουν, να φωτίσουν, να εμπνεύσουν... Χωρίς αυτές όμως νιώθουμε να πορευόμαστε γυμνοί και ανέστιοι, εφ' ενός ζυγού την οδό της σιωπής.

Το τοπίο μπροστά μας είναι σκοτεινό και άδειο. Οι μεγάλοι ποιητές μάς εγκατέλειψαν. Τα δύο παραπάνω ανέκδοτα ποιήματα του Ρίτσου, που είχε την καλοσύνη να μας προσφέρει για τους αναγνώστες της «Ε» η κόρη του, Ερη Ρίτσου, θα μπορούσε να είχαν γραφεί σήμερα. Είναι προφητικά, δείχνουν «το κενό από τη στέρηση της ελευθερίας» που βιώνουμε εσχάτως όλοι μας. Και όμως, γράφηκαν πριν από 28 ολόκληρα χρόνια και περιλαμβάνονται στην ανέκδοτη συλλογή του «Υπερώον» (Αθήνα 1985) που θα κυκλοφορήσει το προσεχές φθινόπωρο και συγκεριμένα στις 11 Νοεμβρίου, την ημέρα που άφησε την τελευταία του πνοή, το 1990.

Μαγιάτικο στεφάνι από την Αρχαιότητα

Η ανθοφορία της φύσης ταυτίζεται με ένα έθιμο που «κατάγεται» από τα Ανθεστήρια και παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο ως σήμερα

Χρονολογικά τελευταίος μήνας της άνοιξης ο Μάιος, είναι όμως εκείνος ο μήνας που έχει ταυτιστεί με την καρποφορία και την ανθοφορία της φύσης. Ο καιρός γίνεται όλο και πιο καλοκαιρινός - όπως μάλιστα το αντιλαμβανόμαστε και σήμερα - με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει και τις ανοιξιάτικες μυρωδιές από τα άνθη των δένδρων και των λουλουδιών να μεθούν την ατμόσφαιρα.

Γι' αυτό και το πλέον παραδοσιακό αλλά και τυπικό έθιμο της πρώτης ημέρας του μήνα είναι το μαγιάτικο στεφάνι. Την Πρωτομαγιά το βρίσκουμε σε κάθε ελληνικό σπίτι, κρεμασμένο στο μπαλκόνι ή στην εξώπορτα, σε όλη τη χώρα. Οι ρίζες του προέρχονται από την Αρχαιότητα, καθώς στην ιερή πομπή των Ανθεστηρίων οι Αθηναίοι βάδιζαν προς τον ναό του Παρθενώνα κρατώντας κάνιστρα με άνθη. Εκτός όμως από τη λατρευτική πομπή, κατά τη διάρκεια των Θαργηλίων - εορτή για τον Θαργηλιώνα, μήνα αντίστοιχο με τον Μάιο - σχημάτιζαν λατρευτική πομπή προς τιμήν του Ηλιου και των Ωρών, δηλαδή των εποχών που συντελούσαν στην ωρίμανση των καρπών. Παράλληλα γιόρταζαν και την επιστροφή της Περσεφόνης από τον Αδη, σημάδι ότι ανθίζει ξανά η φύση, μιας και η μητέρα της, η Δήμητρα - θεά της γονιμότητας και της γης - χαιρόταν, με αποτέλεσμα την καλοκαιρία και την αναγέννηση της φύσης.

Μνήμες της Ματωμένης Πρωτομαγιάς στην Καισαριανή

Συμπληρώνονται 69 χρόνια από την εκτέλση των 200 αγωνιστών της εθνικής αντίστασης

Ο Ν.Μαριακάκης πριν την εκτέλεση: «Καλύτερα να πεθάνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος»

Πρωτομαγιά 1944 - Πρωτομαγιά 2013: Εξήντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ηρωική θυσία των 200 πατριωτών στην Καισαριανή μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα των ναζί.Οι «200», πρώην κρατούμενοι-εξόριστοι επί δικτατορίας Μεταξά στην Ακροναυπλία, την Ανάφη, τον Αϊ-Στράτη κ.ά., εκτελέστηκαν ως αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και τριών συνοδών του αξιωματικών στους Μολάους της Λακωνίας, στις 27 Απριλίου του 1944.

Δέκα φορτηγά χρειάστηκαν για να μεταφέρουν τους «200» από το Χαϊδάρι, όπου κρατούνταν, στην Καισαριανή. Και ο δρόμος γέμισε σημειώματα, στη μάνα, στον πατέρα, στα αδέλφια, στους αγαπημένους, στους συναγωνιστές, παρακαταθήκη για αυτούς που έμεναν πίσω να συνεχίσουν την πάλη για την ελευθερία.

Η Μεθώνη των ναυαγίων και των... νετρίνων

Η Σαπιέντζα, οι δοξασίες των ναυτικών του Μεσαίωνα και το πείραμα «Νέστωρ»

«Navigare con Sapienza». Αυτή ήταν η συμβουλή («πλεύσε με σοφία») στους ναυτικούς του ύστερου Μεσαίωνα αποτυπωμένη σε χάρτες από τους κοσμογυρισμένους τότε Ενετούς. Λέγεται ότι η φράση αυτή ολοκληρωνόταν κοντά στη Μεθώνη και η λέξη «Sapienza» έπεφτε πάνω σε ένα νησάκι μπροστά στο λιμάνι της. Γι' αυτό βαφτίστηκε έτσι η Σαπιέντζα.

Αποτελεί πάντως ταιριαστό όνομα για όσους πλέουν στα νερά της διάσπαρτης από ναυάγια περιοχής. Προφανώς δεν είχαν υπόψη τους τη συμβουλή αυτή οι καπετάνιοι των δύο φορτηγών που συγκρούστηκαν λίγα μίλια μακρύτερα από τη Σαπιέντζα στις 5.43 το πρωί της Μεγάλης Δευτέρας.

Πολλά τα βυθισμένα σκαριά πλοίων όλων των εποχών και σπουδαία τα φορτία τους, που έρχονται στο φως συνήθως από τους ψαράδες που βουτούν στα νερά αυτά - πρωτοεντόπισαν τα «μάρμαρα» γύρω στο 1920. Εκεί ναυάγησε ένα πλοίο με κλεμμένο φορτίο, τις γρανιτένιες κολόνες που πιθανολογείται ότι προέρχονταν από το Μεγάλο Περιστύλιο του Ηρώδη στην Καισάρεια της Παλαιστίνης (1ος αι. μ.Χ.). Εκεί το επονομαζόμενο «ναυάγιο των σαρκοφάγων», καθώς το φορτίο ήταν ρωμαϊκές σαρκοφάγοι από τιτανιούχο λίθο. Κατά τον θρύλο, ήταν το σημείο όπου αποβιβάστηκε ο Απόστολος Παύλος όταν πηγαίνοντας στη Ρώμη το πλοίο του έπεσε σε καταιγίδα.

Αρχείο ΕΡΤ – «Εποχές και συγγραφείς»: Η παγκοσμιότητα του Κ. Καβάφη

Η σειρά ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ποιητή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ (γενν. 1863 – πέθ. 1933), εστιάζοντας στην απήχηση που είχε η ποίησή του σε ομοτέχνους του στο εξωτερικό. Παρατίθενται βιογραφικές πληροφορίες σχετικά με τη γέννησή του στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και τις συνεχείς μετακινήσεις της οικογένειάς του, πριν την οριστική εγκατάσταση του ποιητή στη γενέθλια πόλη του, η οποία υπήρξε αστείρευτη πηγή έμπνευσης γι’ αυτόν.

Οι απόψεις διακεκριμένων ανθρώπων της πνευματικής ζωής της Ελλάδας φωτίζουν ένα σημαντικό κεφάλαιο της καβαφικής φιλολογίας, καθώς και την απήχηση του καβαφικού έργου στο εξωτερικό και στους ξενόγλωσσους ομοτέχνους του. Η προσπάθεια του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να ανιχνεύσει την παρουσία του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ στο έργο ξένων ποιητών αποτυπώθηκε στον τόμο με τίτλο «Συνομιλώντας με τον Καβάφη: Ανθολογία ξένων καβαφογενών ποιημάτων». Χειρόγραφα του ποιητή, αποσπάσματα από τα «Σημειώματα ποιητικής και ηθικής», καθώς και ποιήματα ξένων ποιητών εμπνευσμένα από το έργο του ΚΑΒΑΦΗ, τα οποία απαγγέλλει η ΛΥΔΙΑ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, αναδεικνύουν το έργο και την αξία του μεγάλου Αλεξανδρινού. Στην εκπομπή μιλούν, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής πανεπιστημίου ΝΑΣΟΣ ΒΑΓΕΝΑΣ, ο κριτικός λογοτεχνίας ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ και ο συγγραφέας ΑΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ.
Δείτε το VIDEO:  http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=8491&autostart=0

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ελένη Παρασκευή Μιχαηλίδου
280072

Η πολιτική της Ε.Ε. για τον πολιτισμό θεμελιώνεται νομικά στο άρθρο 167 της Συνθήκης ΣΛΕΕ*1,στο οποίο περιλαμβάνονται οι βασικές κατευθύνσεις και επιδιώξεις της εν λόγω κοινοτικής πολιτικής, δηλαδή η υποστήριξη της πολιτιστικής ανάπτυξης των κρατών-μελών, ο σεβασμός και η διατήρηση της εθνικής ή περιφερειακής πολιτισμικής ποικιλομορφίας, η  διαφύλαξη και αξιοποίηση των στοιχείων της κοινής ευρωπαικής πολιτισμικής κληρονομιάς.

Έχουν διατυπωθεί ισχυρές αμφισβητήσεις ως προς το κατά πόσο είναι συμβατή η έννοια της «εθνικής» πολιτισμικής πολυμορφίας της Ευρώπης με την έννοια της κοινής ευρωπαικής πολιτισμικής ταυτότητας. Θεωρητικά οι δύο έννοιες δεν είναι εξ ορισμού ασύμβατες μεταξύ τους. Η διατήρηση της εθνικής πολιτισμικής ταυτότητας δεν αποκλείει την ανάδειξη μιας κοινής ευρωπαικής ταυτότητας, για την ιστορική συγκρότηση της οποίας ο πολιτισμός θεωρείται το πιο βασικό συνδετικό στοιχείο*2. Έτσι, για παράδειγμα, τα οπτικοακουστικά πολιτιστικά έργα μπορεί να είναι ταυτόχρονα τόσο «παράθυρο στον κόσμο», όσο και «καθρέφτης της ζωής» μας. Βέβαια ως ευρωπαική ταυτότητα πρέπει να εννοείται ένα μίνιμουμ κοινών πολιτισμικών αξιών και γνωρισμάτων και όχι ένα άθροισμα αξιών και γνωρισμάτων των πολιτισμών των κρατών-μελών. Υπάρχουν πάντως μελέτες*3 που έγιναν για λογαριασμό της Επιτροπής της Ε.Ε., οι οποίες, παρά την σχετικότητα της αξία τους, έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη κοινού πολιτισμικού ευρωπαικού πνεύματος.

Naked Olympians? The Greeks are right to stop Qatari cover-up

Why the Greeks are right to stop the censorship of ancient nudes statues in an Olympic exhibition in Doha, Qatar.

A section of the brochure for the ALRIWAQ Doha 'Olympics Past and Present' Exhibition. 

 

Nudity is an all or nothing kind of thing, as Qatari authorities recently discovered. Seek to drape the naughty bits of a pair of ancient sculptures of nude male athletes, and you end up with no nudes at all.

This is precisely what happened at Alriwaq Doha exhibition space. Having loaned the gallery the two sculptures for its Olympics Past and Present exhibition, Athens preferred to see them returned than exhibited with their modesty veiled.

«Διάλογος» με τη Μέδουσα

ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Ζωγραφική για την αιωνιότητα, «pittuta per l΄eternita», έχουν χαρακτηρίσει οι ιστορικοί το ψηφιδωτό. Χάρη σ΄ αυτό γνωρίζουμε τη ζωγραφική της ελληνικής αρχαιότητας.

Δίπλα στο ρωμαϊκό ψηφιδωτό δάπεδο με το κεφάλι της Μέδουσας και ανάμεσα σε γλυπτά και αγάλματα θα διεκδικήσουν την αλήθεια τους γύρω στα 30 ψηφιδωτά της Δάφνης Αγγελίδου.

Η σύνθετη, επίπονη μα γοητευτική τεχνική της σύνθεσης εικόνων με ψηφίδες από μάρμαρο, βότσαλα, κεραμικά και υαλόμαζα φτάνει έως τις μέρες μας, όμως ελάχιστοι σύγχρονοι καλλιτέχνες την προτιμούν.
Εξαίρεση αποτελεί η Δάφνη Αγγελίδου, η οποία μάλιστα τη διδάσκει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, ως επίκουρη καθηγήτρια, στο Εργαστήριο Ψηφιδωτού. Σύντομα θα δούμε δικά της ψηφιδωτά σε έναν απρόσμενο διάλογο με έργα της αρχαιότητας στο αίθριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, από 13 Μαΐου έως 31 Αυγούστου.

Το βυθισμένο Ηράκλειον της Αιγύπτου αποκαλύπτει τα μυστικά του

ΒΥΘΙΣΤΗΚΕ ΠΡΙΝ 1.200 ΧΡΟΝΙΑ

Σημαντικά ευρύματα για το πώς ήταν η ζωή στο θρυλικό λιμάνι του Ηρακλείου στην αρχαία Αίγυπτο έρχονται σιγά σιγά στην επιφάνεια, 1.200 χρόνια μετά την βύθισή του, ανακοίνωσαν αρχαιολόγοι στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου που έγινε στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Η παράκτια πόλη που ονομαζόταν Ηράκλειον από τους Έλληνες και Θώμις από τους Αιγύπτιους, εξαφανίστηκε στη θάλασσα πριν από 1.200 χρόνια και βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών στις ακτές της Αιγύπτου στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίας.

Για αιώνες η πόλη θεωρούνταν μάλλον αποκύημα φαντασίας αν και ο Όμηρος την ανέφερε κάνοντας λόγο για ένα λιμάνι αμύθητου πλούτου το οποίο είχαν επισκεφτεί η Ωραία Ελένη και ο εραστής της, Πάρης.

Τελικά αποδείχτηκε αληθινή καθώς δέκα χρόνια πριν οι δύτες άρχισαν να ανακαλύπτουν τους θησαυρούς της βοηθώντας τους αρχαιολόγους να δημιουργούν σταδιακά μια εικόνα για το πώς ήταν η ζωή στην πόλη την εποχή των Φαραώ.

Χάος στον χώρο του βιβλίου

Υπάρχει ή δεν υπάρχει το ΕΚΕΒΙ; Χρειάζονται όλες οι δράσεις του; Ποιες θα συνεχιστούν και πώς; Πόσο προσωρινή είναι η τελευταία του διοίκηση; Χάνονται λεφτά από το ΕΣΠΑ; Επιτακτικά ερωτήματα ζητούν απαντήσεις
Μάλλον πρέπει να ρίξει κανείς τα χαρτιά για να πάρει απάντηση αν υπάρχει ή όχι το ΕΚΕΒΙ. Προς το παρόν, το μόνο που θεωρείται σχεδόν βέβαιο, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι πως θα πραγματοποιηθεί, κανονικά όπως κάθε χρόνο, μια από τις δραστηριότητές του: η Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Ο υπουργός αναπληρωτής Κ. Τζαβάρας φαίνεται αποφασισμένος γι’ αυτό. Για όλα τα υπόλοιπα, όμως, δεν είναι ιδιαίτερα σαφής. Θα λειτουργεί το ΕΚΕΒΙ ως έχει; Θα υποκατασταθεί από μια διεύθυνση του υπουργείου, όπως ανακοινώθηκε; Όσα γίνονταν στον χώρο αυτόν θα συνεχιστούν, θα διακοπούν ή σχεδιάζεται κάτι άλλο;