Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Συνέντευξη με τον ιστορικό Στράτο Δορδανά

Η δράση των δωσιλόγων και η πορεία τους στη μεταπολεμική Ελλάδα

Του ΓΙΑΝΝΗ Ε. ΣΤΑΜΟΥ

Δίπλα από το Επος του '40 και την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων υπάρχουν και κάποιες σελίδες που παραμένουν επιμελώς σφαλιστές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Περιπτώσεις ανθρώπων που ακολούθησαν διαδρομές υπόγειες και σκοτεινές. Ταγματασφαλίτες και λοιποί δωσίλογοι που φόρεσαν τη γερμανική στολή και στη συνέχεια την έβαλαν στη ναφθαλίνη.

Δεκάδες χιλιάδες συνεργάτες των Γερμανών, που παρέμειναν στην πλειονότητά τους ατιμώρητοι, συνέχισαν τη ζωή τους ανενόχλητοι και στοίχειωσαν την πολιτικοκοινωνική ζωή της χώρας. Ο Εμφύλιος έγινε στην Ελλάδα η κολυμβήθρα του Σιλωάμ και οι προδότες βαπτίστηκαν αντικομμουνιστές και εθνικόφρονες, ενταγμένοι σε παρακρατικούς μηχανισμούς αλλά και στο επίσημο κράτος.
Το θέμα της δράσης και της ατιμωρησίας των δωσιλόγων στην Ελλάδα άρχισε να μελετάται τα τελευταία χρόνια, ενώ ακόμη και σήμερα συνιστά ένα μεγάλο ταμπού για την επίσημη ιστοριογραφία. Μία από τις αρτιότερες μελέτες για την τύχη των δωσιλόγων στην Ελλάδα είναι του Στράτου Δορδανά «Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη» (Εκδόσεις της Εστίας).

Λογοκρισία στα ρεμπέτικα της κατοχής σε σχολείο

Ηλεκτρονική Έκδοση enet.gr, 14:58 Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013

Ο γονιός, διαμαρτυρήθηκε στο διευθυντή του σχολείου γιατί δεν ήθελε το παιδί του να λέει τραγούδια που μιλάνε για τον Άρη Βελουχιώτη και τους αντάρτες. Και ο Διευθυντής Γυμνασίου απαγόρευσε στην καθηγήτρια μουσικής, να πει μαζί με τη χορωδία του σχολείου τραγούδι του Μπαγιαντέρα, που συγκαταλέγεται στα ρεμπέτικα της κατοχής του 1942!

Το νέο περιστατικό λογοκρισίας και σκοταδισμού, παρόμοιο με αυτό που συνέβη μόλις πριν από μερικούς μήνες, όταν δασκάλα, δέχθηκε την επίπληξη από διευθύντρια της για τη διδασκαλία του «Κεμάλ» του Μάνου Χατζηδάκι μετά από διαμαρτυρία γονέα για ισλαμική προπαγάνδα, καταγράφηκε σε σχολική γιορτή στον Πύργο.
Το θέμα που προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων αναδείχθηκε από τη ΝΕΤ και τον ανταποκριτή της στην Ηλεία και κυριάρχησε στον τοπικό Τύπο.

Στο σπίτι του Γιώργου Σεφέρη

Καρασαρίνης Μάρκος  

Μια επίσκεψη στο σπίτι όπου έζησε και δημιούργησε ο κορυφαίος έλληνας ποιητής υπενθυμίζει πώς η προσωπικότητα ξεδιπλώνεται στον χώρο

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  17/10/2013 12:11

 

Φωτογραφίες: Νίκος Τσίρος / Studio ΔΟΛ

«Βλέπετε αυτό το κέντημα; Είναι της μητέρας μου. Οταν εργαζόταν ο Γιώργος Σεφέρης την ήθελε να βρίσκεται κοντά του. Συνήθως διάβαζε εφημερίδα. Ο ήχος των σελίδων που γύριζαν, όμως, του αποσπούσε την προσοχή από τη δουλειά του, οπότε έστρεφε το κεφάλι και την κοιτούσε. "Ε, Γιώργο, τι να κάνω;" διαμαρτυρόταν εκείνη. Το κέντημα λοιπόν ήταν μια αθόρυβη δραστηριότητα που βρήκε για αυτές τις ώρες». H κυρία Αννα Λόντου, κόρη της Μαρώς Σεφέρη από τον πρώτο της γάμο, μόλις μας έχει υποδεχθεί εγκάρδια στην οικία Σεφέρη στο Παγκράτι, χώρο όπου ο νομπελίστας ποιητής πέρασε την τελευταία δεκαετία της ζωής του. Με οδηγό τα δικά της πλούσια ενθυμήματα από το παρελθόν, ξεναγούμαστε στις μικρές γωνίες ενός σπιτιού που αποκαλύπτουν αντίστοιχες όψεις της εσωτερικής ζωής του Γιώργου Σεφέρη. 

Σε μουσεία και μνημεία χωρίς εισιτήριο

Από Ιωάννα Γκομούζα ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ 25/10/2013

   

Ξέμεινες στην Αθήνα το τριήμερο; Η αργία της 28ης προσφέρεται για να κάνεις τον τουρίστα στην πόλη σου, αφού τη Δευτέρα δημόσια μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι έχουν ελεύθερη είσοδο. Ιδανική ευκαιρία, λοιπόν, για μια διαδρομή ανάμεσα στα εντυπωσιακά διαβρωμένα αγάλματα και στον περίπλοκο μηχανισμό στην έκθεση του Ναυαγίου των Αντικυθήρων στο Αρχαιολογικό Μουσείο, για να ανακαλύψεις τα εικονογραφικά παιχνίδια του Πικάσο, του Σαγκάλ και του Μιρό στα «Βιβλία καλλιτεχνών της συλλογής Teriade» στο Βυζαντινό Μουσείο αλλά και τις συλλογές του Νομισματικού Μουσείου στο πανέμορφο Ιλίου Μέλαθρον. Δωρεάν θα σε περιμένει και το Μουσείο Ακρόπολης (8 π.μ.-8 μ.μ. ), παρότι κανονικά τις Δευτέρες δεν λειτουργεί.

Η έκθεση του Κωνσταντίνου Δοξιάδη για τις πολεμικές αποζημιώσεις

 

Χεκίμογλου Αχιλλέας 

Λεπτομερή στοιχεία - Συσσωρευμένο εθνικό εισόδημα 33 ετών οι καταστροφές κατά την Κατοχή

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  ΒΗΜΑ 25/10/2013 11:42

 

 

Στο συσσωρευμένο εθνικό εισόδημα 33 ετών ή τον προϋπολογισμό του κράτους για 130 χρόνια (!) υπολόγισε τις καταστροφές που υπέστη η Ελλάδα από τη Γερμανία, τη Βουλγαρία και την Ιταλία κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο αείμνηστος πολεοδόμος Κωνσταντίνος Δοξιάδης (1913-1975) στην ιστορική του έκθεση, την οποία είχε συντάξει ως διευθυντής του υπουργείου Ανοικοδόμησης το 1946.

Και όμως από τα 17,8 δισ. προπολεμικά δολάρια ή αλλιώς 1,994 τρισ. προπολεμικές δραχμές που διεκδικούσε η χώρα, η Ελλάδα δεν πήρε παρά μόνο «ψίχουλα» από τις δίκαιες απαιτήσεις της, λόγω της στάσης των συμμάχων. Ο Δοξιάδης, ως κυβερνητικός συντονιστής όλων των συναρμόδιων υπουργείων, μέτρησε με ανατριχιαστική ακρίβεια το μέγεθος της ζημιάς στη χώρα σε κάθε επίπεδο και, στη συνέχεια, υπολόγισε τις αξιώσεις της Ελλάδας.

Η ηλεκτρονική έκδοση του «Βήματος» εντόπισε την «έκθεση Δοξιάδη», η οποία σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος υπό τον τίτλο «Θυσίες της Ελλάδος: Αιτήματα και επανορθώσεις στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο» (Αθήναι, Υπουργείον Ανοικοδομήσεως, 1947).

Ελληνικές Εικόνες Εγκατάλειψης

 http://www.flickr.com/groups/hellenicabandonmentphotos/pool/

Ανοιχτά, αλλά όχι νεκρά

23/10/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

 

Της Πέπης Ρηγοπούλου

Ο γραπτός και ο ηλεκτρονικός Τύπος μάς βομβαρδίζει με την είδηση ότι δεκαοκτώ χιλιάδες φοιτητές, που στη συνέχεια διευκρινίζεται ότι δεν είναι και τόσο φοιτητές, αλλά και άλλα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και επίσης ανησυχούντες πολίτες ζητούν να ανοίξουν εδώ και τώρα τα Πανεπιστήμια. Η επιλογή δημοσίευσης της είδησης, ανήμερα της ονομαστικής ψηφοφορίας στη Βουλή για τις πειθαρχικές διώξεις στα ΑΕΙ που απεργούν, δεν είναι βέβαια τυχαία. Και δεν είναι επίσης τυχαία η λαθροχειρία που επιχειρείται με το θολό ανακάτεμα των κάποιων φοιτητών με διδάσκοντες αλλά και πολίτες που ανησυχούν γενικώς για τα κλειστά Πανεπιστήμια.

Ηδη όσα λέμε φτάνουν για να κατανοήσει κανείς το πόσο η είδηση είναι παραπλανητική και ψευδεπίγραφη και η πρωτοβουλία κατασκευασμένη με στόχο τη στήριξη του υπουργού Παιδείας, από την παράταξη του οποίου εξάλλου προέρχεται. Αλλά η τελευταία πινελιά, αυτή για τους γενικώς ανήσυχους πολίτες, είναι ίσως η πιο ανησυχαστική. Και αυτό, αν όχι για τη συνειδητή πρόθεση όποιου συνέταξε την είδηση, τουλάχιστον για την έλλειψη γούστου, ανακλαστικών και ιστορικής μνήμης που μαρτυρεί. Και αυτό διότι οι ανήσυχοι ή οι διαμαρτυρόμενοι πολίτες, που στην ουσία προωθούν τα σχέδια της εξουσίας, φέρνουν στον νου παλιά αλλά και εντελώς πρόσφατα γεγονότα που σκιάζουν την ίδια την δημοκρατία.

Metaxi παρόντος και παρελθόντος στο Μυστρά

Ηλεκτρονική Έκδοση enet.gr, 12:59 Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Στα πλαίσια εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2013

Ένα χρονικό ταξίδι αναμνήσεων της ακμής που γνώρισε άλλοτε ο τόπος αυτός, ξετυλίγεται μέσα από μια πολύχρωμη διαδρομή που υφαίνεται ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν.

Χιλιάδες μέτρα μεταξωτού νήματος χρησιμοποιήθηκαν για να συνθέσουν το ομοίωμα της «άγνωστης πριγκίπισσας» του Μυστρά σε μια πρωτότυπη χωρική εγκατάσταση που πραγματοποιήθηκε από τη δημιουργική ομάδα Kollektivemind* στα πλαίσια του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2013 "Τα Πρόσωπα του Χρόνου".
Το όλο εγχείρημα πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε συνεργασία με την 5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και την Πνευματική Εστία Σπάρτης και με την ευγενική χορηγία της εταιρείας MistrasGroupInc.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Μυστρά γέμισε με μικρούς μαθητές από σχολεία της ευρύτερης περιοχής της Σπάρτης που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των διοργανωτών και έσπευσαν να συμμετέχουν ενεργά στην ύφανση ενός διαφορετικού, κατακόρυφου αργαλειού. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός εντυπωσιακού, τρισδιάστατου και πολύχρωμου φορέματος που θα παραμείνει στον αρχαιολογικό χώρο, σε αντιπαραβολή και διάλογο με το ένδυμα-εύρημα που φυλάσσεται στο Μουσείο του Μυστρά.

…ντουγρού στην κατηφόρα τη μεγάλη

22/10/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Οποιος είναι έξω από τον χορό, πολλά τραγούδια λέει. Ετσι, το πιο εύκολο αντανακλαστικό που είχα, ήταν να θυμώσω με την απόφαση της Μπιενάλε Θεσσαλονίκης να απομακρύνει έργο τέχνης από το Αλατζά Ιμαρέτ και να το μεταφέρει στη Μονή Λαζαριστών. Ενοχλούσε, λέει, τους μουσουλμάνους, αλλά και την επίσημη Τουρκία. Μετά, όμως, άρχισα να το βάζω κάτω το πράγμα και να το υπολογίζω.

Σκέφτηκα τη δύσκολη θέση της διευθύντριας της οργάνωσης Κατερίνας Κοσκινά (είχε και το ΥΠΕΞ να της τριβελίζει τα αυτιά). Είδα -με έκπληξή μου- ότι και ο ίδιος ο Γάλλος δημιουργός τού βίντεο-αρτ «Nymphea» πειθάρχησε χωρίς πρόβλημα. Διάβασα και ένα ήρεμο σχόλιο της Αντελίνα φον Φίρστενμπεργκ, επιμελήτριας της έκθεσης, στο facebook. Και είπα να χαλαρώσω.

Για να μην κραυγάζουν «σκάνδαλο, σκάνδαλο» οι ίδιοι οι άνθρωποι της τέχνης και να δηλώνει στην «Εφημερίδα των Συντακτών» η κ. Κοσκινά ότι «δεν ήθελαν να δημιουργήσουν ένταση» και ότι έκαναν ό,τι έκαναν από «σεβασμό στον χώρο», μάλλον εγώ θα είμαι υπερβολική και ευέξαπτη. Ελα, όμως, που δεν μου ξεκολλάει από το μυαλό ότι όλος αυτός ο «σεβασμός» στη θρησκεία του άλλου, που παίρνει μπάλα και την τέχνη, είναι επικίνδυνος δρόμος. Ετσι και αποφασίσεις να τον βαδίσεις, θα σε οδηγήσει σε ολέθρια αποτελέσματα.

«Η επιστροφή των Μαρμάρων είναι θέμα ευρωπαϊκό»

22/10/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα

Το διαχρονικό αίτημα της Ελλάδας, που εσχάτως αναθερμάνθηκε, αναγνωρίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες (ευρωβουλευτές, ιστορικούς τέχνης, συγγραφείς) ως δίκαιο και ξεχωριστό. Δεν μπορεί να συγκριθεί με ανάλογες διεκδικήσεις άλλων κρατών.

     

Το διαχρονικό αίτημα της Ελλάδας, που εσχάτως αναθερμάνθηκε, αναγνωρίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες (ευρωβουλευτές, ιστορικούς τέχνης, συγγραφείς) ως δίκαιο και ξεχωριστό. Δεν μπορεί να συγκριθεί με ανάλογες διεκδικήσεις άλλων κρατών

Αποστολή: Γιάννης Μπασκάκης

«Ηθική υποχρέωση για όλη την Ευρώπη αποτελεί η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, στο πλαίσιο της προστασίας της κοινής ευρωπαϊκής πολιτισμικής κληρονομιάς». Αυτό είναι το μήνυμα που στάλθηκε μέσα από τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Η επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα: ένα ευρωπαϊκό ζήτημα», που διοργάνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του Ε.Κ. 2007-2012, Ρόδη Κράτσα, και ο πρόεδρος της Ελβετικής Επιτροπής υποστήριξης του ελληνικού αιτήματος, Ντούσαν Σιντιάνσκι. Μια συζήτηση που στην εποχή της μνημονιακής πολιτικής, της ακραίας λιτότητας, της εσωτερικής υποτίμησης και της καταστρατήγησης των εργασιακών δικαιωμάτων δεν αποτελεί προτεραιότητα. Παραμένει όμως διαχρονική.