Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013

«Μουσολίνι άλλαξε γνώμη»… Οι ρεμπέτες «παρόντες» στο έπος του ’40 και στην κατοχή.

 
27/10/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
     
Οι ρεμπέτες «παρόντες» στο έπος του ’40 και στην κατοχή

Του Δημήτρη Γκιώνη

Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου εν όψει (επέτειος καταδίκης του φασισμού), και μια κουβέντα με τον ερευνητή του ρεμπέτικου τραγουδιού Πάνο Σαββόπουλο στάθηκε στην, άγνωστη εν πολλοίς, συμβολή των δημιουργών του ρεμπέτικου στο έπος του ’40 και στην κατοχή. Κι επειδή εκτιμώ ότι δεν είμαι ο μόνος που το αγνοούσε, δίνω πάραυτα τον λόγο στον συνομιλητή μου:

Αίας, Αισχύλος, Μενέλαος, Τζέιμς Τζόις


27/10/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
Η ταινία της Βουβούλας Σκούρα «The Red Bank. James Joyce: Τα τετράδιά του, των Ελληνικών»
Η Βουβούλα Σκούρα πάντα ήθελε να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ με μια αναφορά στα ελληνικά του Τζέιμς Τζόις. Ναι, όλο και κάπου το έχουμε ακούσει ή διαβάσει ότι ο Ιρλανδός που άλλαξε την έννοια του μυθιστορήματος μάθαινε τη γλώσσα μας.
     
τεργεστη 16 ιουνιου 2013 bloomsdayΕνα γράμμα στα ελληνικά, που «έστειλε» το 1916 ο συγγραφέας στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ζητώντας δάνειο, αλλά υπογράφοντας με τα ονόματα ηρώων τού Ομήρου. Το κεφάλαιο «Λαιστρυγόνες» από τον «Οδυσσέα» του για το εφήμερο της ευτυχίας μέσα από την κατανάλωση. Και ιδού πώς «αυθαίρετα» και ποιητικά η γνωστή ντοκιμαντερίστρια γύρισε μια σημερινή πολιτική ταινία, που ξεκινάει από τη δική του Τεργέστη για να καταλήξει στις δικές μας απρόσωπες μεγαλουπόλεις του κέρδους. Πρεμιέρα σήμερα στην Ταινιοθήκη

Ο Χ Ι

Έντυπη Έκδοση
Για τι θα άξιζε να πει κάποιος «Οχι» σήμερα; Παραμονές της επετείου της 28ης Οκτωβρίου, καταξιωμένοι καλλιτέχνες και συγγραφείς μάς καλούν ν' αρνηθούμε το φόβο, την ευκολία, το λαϊκισμό, ν' αγωνιστούμε για την εθνική μας επιβίωση και αξιοπρέπεια, να δημιουργήσουμε αναχώματα στο ρατσισμό και το φασισμό, να ορθώσουμε ανάστημα απέναντι στη μνημονιακή πολιτική και την τηλεοπτική προπαγάνδα.
 
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ, συγγραφέας
Η νέα κατακλυσμική απολυταρχία είναι το υπερεθνικό κεφάλαιο, ο καταναλωτισμός, τα διεθνή και ντόπια ελεγχόμενα ΜΜΕ-ψιττακοί και τα σοφιστικέ, πανίσχυρα οπλικά συστήματα των ξένων δυνάμεων. Πόσο μπορείς στην πράξη (κι όχι μόνο λεκτικά) να πεις «Οχι» σε όλα αυτά; Ηταν κάπως πιο εύκολο να το αρθρώσεις, παλιότερα, ακόμα και στον πιο ισχυρό εισβολέα - είχες ελπίδες.

Μάθημα το παραμύθι

Έντυπη Έκδοση
«Είναι εθνικόν ό,τι είναι αληθές» Διονύσιος Σολωμός
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ στην Παιδεία είναι κάτι περισσότερο από δραματική. Φωτισμένοι δάσκαλοι, με προσωπικό κόστος, κάνουν ό,τι μπορούν. Πολλοί προσπαθούν, αλλά δεν γνωρίζουν. Δεν έχουν από πού να μάθουν. Βρίσκονται συνεχώς μπροστά σε αδιέξοδα, που τις περισσότερες φορές τους καταβάλλουν.
Η Παιδεία που παρέχεται από την πολιτεία είναι σε ακριβώς αντίθετο δρόμο απ' αυτόν που θα έπρεπε. Τα πρώτα μορφώματα έχουν κάνει εδώ και καιρό την εμφάνισή τους, καλλιεργημένα από το πολιτικό σύστημα και τα οποία μέσα στη φαιδρότητά του τα δημιουργεί και τα καταδικάζει.
Εκπαιδευτικοί σε απόγνωση, απειλούμενοι από γονείς και εκπαιδευτικό σύστημα.
Η κατάρρευση της χώρας έχει τη ρίζα της στην Παιδεία. Δημιούργησαν ένα λαό δίχως Παιδεία, σε κατάσταση νευρικής κρίσης.
Υστερα ακολούθησε η άλλη κρίση. Ποιοι; Ενα πολιτικό σύστημα δίχως Παιδεία. Πολιτικοί ανήθικοι, ψεύτες, υποκριτές. Μπορεί έτσι να υπάρξει Παιδεία;

Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη

Έντυπη Έκδοση
Συνέντευξη με τον ιστορικό Στράτο Δορδανά
Η δράση των δωσιλόγων και η πορεία τους στη μεταπολεμική Ελλάδα
Δίπλα από το Επος του '40 και την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων υπάρχουν και κάποιες σελίδες που παραμένουν επιμελώς σφαλιστές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Περιπτώσεις ανθρώπων που ακολούθησαν διαδρομές υπόγειες και σκοτεινές. Ταγματασφαλίτες και λοιποί δωσίλογοι που φόρεσαν τη γερμανική στολή και στη συνέχεια την έβαλαν στη ναφθαλίνη.
Δεκάδες χιλιάδες συνεργάτες των Γερμανών, που παρέμειναν στην πλειονότητά τους ατιμώρητοι, συνέχισαν τη ζωή τους ανενόχλητοι και στοίχειωσαν την πολιτικοκοινωνική ζωή της χώρας. Ο Εμφύλιος έγινε στην Ελλάδα η κολυμβήθρα του Σιλωάμ και οι προδότες βαπτίστηκαν αντικομμουνιστές και εθνικόφρονες, ενταγμένοι σε παρακρατικούς μηχανισμούς αλλά και στο επίσημο κράτος.
Το θέμα της δράσης και της ατιμωρησίας των δωσιλόγων στην Ελλάδα άρχισε να μελετάται τα τελευταία χρόνια, ενώ ακόμη και σήμερα συνιστά ένα μεγάλο ταμπού για την επίσημη ιστοριογραφία. Μία από τις αρτιότερες μελέτες για την τύχη των δωσιλόγων στην Ελλάδα είναι του Στράτου Δορδανά «Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη» (Εκδόσεις της Εστίας).

Λογοκρισία στα ρεμπέτικα της κατοχής σε σχολείο



Ηλεκτρονική Έκδοση

Ο γονιός, διαμαρτυρήθηκε στο διευθυντή του σχολείου γιατί δεν ήθελε το παιδί του να λέει τραγούδια που μιλάνε για τον Άρη Βελουχιώτη και τους αντάρτες. Και ο Διευθυντής Γυμνασίου απαγόρευσε στην καθηγήτρια μουσικής, να πει μαζί με τη χορωδία του σχολείου τραγούδι του Μπαγιαντέρα, που συγκαταλέγεται στα ρεμπέτικα της κατοχής του 1942!
Το νέο περιστατικό λογοκρισίας και σκοταδισμού, παρόμοιο με αυτό που συνέβη μόλις πριν από μερικούς μήνες, όταν δασκάλα, δέχθηκε την επίπληξη από διευθύντρια της για τη διδασκαλία του «Κεμάλ» του Μάνου Χατζηδάκι μετά από διαμαρτυρία γονέα για ισλαμική προπαγάνδα, καταγράφηκε σε σχολική γιορτή στον Πύργο.
Το θέμα που προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων αναδείχθηκε από τη ΝΕΤ και τον ανταποκριτή της στην Ηλεία και κυριάρχησε στον τοπικό Τύπο.

Στο σπίτι του Γιώργου Σεφέρη


Μια επίσκεψη στο σπίτι όπου έζησε και δημιούργησε ο κορυφαίος έλληνας ποιητής υπενθυμίζει πώς η προσωπικότητα ξεδιπλώνεται στον χώρο
Στο σπίτι του Γιώργου Σεφέρη

 
Φωτογραφίες: Νίκος Τσίρος / Studio ΔΟΛ

«Βλέπετε αυτό το κέντημα; Είναι της μητέρας μου. Οταν εργαζόταν ο Γιώργος Σεφέρης την ήθελε να βρίσκεται κοντά του. Συνήθως διάβαζε εφημερίδα. Ο ήχος των σελίδων που γύριζαν, όμως, του αποσπούσε την προσοχή από τη δουλειά του, οπότε έστρεφε το κεφάλι και την κοιτούσε. "Ε, Γιώργο, τι να κάνω;" διαμαρτυρόταν εκείνη. Το κέντημα λοιπόν ήταν μια αθόρυβη δραστηριότητα που βρήκε για αυτές τις ώρες». H κυρία Αννα Λόντου, κόρη της Μαρώς Σεφέρη από τον πρώτο της γάμο, μόλις μας έχει υποδεχθεί εγκάρδια στην οικία Σεφέρη στο Παγκράτι, χώρο όπου ο νομπελίστας ποιητής πέρασε την τελευταία δεκαετία της ζωής του. Με οδηγό τα δικά της πλούσια ενθυμήματα από το παρελθόν, ξεναγούμαστε στις μικρές γωνίες ενός σπιτιού που αποκαλύπτουν αντίστοιχες όψεις της εσωτερικής ζωής του Γιώργου Σεφέρη. 

Σε μουσεία και μνημεία χωρίς εισιτήριο

Από Ιωάννα Γκομούζα ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ 25/10/2013
Ξέμεινες στην Αθήνα το τριήμερο; Η αργία της 28ης προσφέρεται για να κάνεις τον τουρίστα στην πόλη σου, αφού τη Δευτέρα δημόσια μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι έχουν ελεύθερη είσοδο. Ιδανική ευκαιρία, λοιπόν, για μια διαδρομή ανάμεσα στα εντυπωσιακά διαβρωμένα αγάλματα και στον περίπλοκο μηχανισμό στην έκθεση του Ναυαγίου των Αντικυθήρων στο Αρχαιολογικό Μουσείο, για να ανακαλύψεις τα εικονογραφικά παιχνίδια του Πικάσο, του Σαγκάλ και του Μιρό στα «Βιβλία καλλιτεχνών της συλλογής Teriade» στο Βυζαντινό Μουσείο αλλά και τις συλλογές του Νομισματικού Μουσείου στο πανέμορφο Ιλίου Μέλαθρον. Δωρεάν θα σε περιμένει και το Μουσείο Ακρόπολης (8 π.μ.-8 μ.μ. ), παρότι κανονικά τις Δευτέρες δεν λειτουργεί.

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Η έκθεση του Κωνσταντίνου Δοξιάδη για τις πολεμικές αποζημιώσεις

Λεπτομερή στοιχεία - Συσσωρευμένο εθνικό εισόδημα 33 ετών οι καταστροφές κατά την Κατοχή
Η έκθεση του Κωνσταντίνου Δοξιάδη για τις πολεμικές αποζημιώσεις
 
 
 
Στο συσσωρευμένο εθνικό εισόδημα 33 ετών ή τον προϋπολογισμό του κράτους για 130 χρόνια (!) υπολόγισε τις καταστροφές που υπέστη η Ελλάδα από τη Γερμανία, τη Βουλγαρία και την Ιταλία κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο αείμνηστος πολεοδόμος Κωνσταντίνος Δοξιάδης (1913-1975) στην ιστορική του έκθεση, την οποία είχε συντάξει ως διευθυντής του υπουργείου Ανοικοδόμησης το 1946.

Και όμως από τα 17,8 δισ. προπολεμικά δολάρια ή αλλιώς 1,994 τρισ. προπολεμικές δραχμές που διεκδικούσε η χώρα, η Ελλάδα δεν πήρε παρά μόνο «ψίχουλα» από τις δίκαιες απαιτήσεις της, λόγω της στάσης των συμμάχων. Ο Δοξιάδης, ως κυβερνητικός συντονιστής όλων των συναρμόδιων υπουργείων, μέτρησε με ανατριχιαστική ακρίβεια το μέγεθος της ζημιάς στη χώρα σε κάθε επίπεδο και, στη συνέχεια, υπολόγισε τις αξιώσεις της Ελλάδας.

Η ηλεκτρονική έκδοση του «Βήματος» εντόπισε την «έκθεση Δοξιάδη», η οποία σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος υπό τον τίτλο «Θυσίες της Ελλάδος: Αιτήματα και επανορθώσεις στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο» (Αθήναι, Υπουργείον Ανοικοδομήσεως, 1947).