Ο κύκλος επαφών του Γκρέκο

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 8 Μαρτίου 2014

Αρχίζουν οι εκδηλώσεις για τα 400 χρόνια από το θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου

Με επίκεντρο τη «Βάπτιση του Χριστού» και την «Αποψη του Ορους και της Μονής Σινά» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, το Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, διοργανώνουν μια έκθεση που εντάσσεται στο φετινό Ετος Γκρέκο, με αφορμή τα 400 χρόνια από το θάνατο του ζωγράφου.

«Αποψη του Ορους Σινά» Τα ιστορικά πρόσωπα που ενέχονται στην έκθεση είναι ο καρδινάλιος Αλεσάντρο Φαρνέζε, ο βιβλιοθηκάριός του Φούλβιο Ορσίνι, καθώς και ο μικρογράφος Τζούλιο Κλόβιο.

Ο Γκρέκο φιλοξενήθηκε επί δύο χρόνια (1570-1572) στο Παλάτσο Φαρνέζε έπειτα από επιστολή του Κλόβιο προς τον καρδινάλιο, όπου τον χαρακτήριζε «σπάνια περίπτωση για τη ζωγραφική», ενώ οι ειδικοί πιστεύουν ότι η «Αποψη του Ορους Σινά» ανήκε στον Ορσίνι και πιθανότατα να ήταν δική του παραγγελία.
«Βάπτιση του Χριστού» Στην έκθεση θα παρουσιαστούν ντοκουμέντα που αφορούν την παραμονή του Γκρέκο στη Ρώμη, καθώς και εικόνες, πίνακες και χαρακτικά, έργα σημαντικών καλλιτεχνών του 16ου αι. που συνάπτονται με την εικονογραφία των δύο έργων του Θεοτοκόπουλου και εκτίθενται μόνιμα στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Ανάμεσά τους πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα η «Προσκύνηση των ποιμένων» από το Αγκνες Εθέριγκτον Αρτ Σέντερ (Κίνγκστον, Καναδάς), η Προσωπογραφία του Τζούλιο Κλόβιο που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή του εξωτερικού (Ρώμη), καθώς και μια Προσωπογραφία του Φούλβιο Ορσίνι, αγνώστου καλλιτέχνη, από τις συλλογές του Μουσείου Ουφίτσι της Φλωρεντίας.
Η έκθεση θα παρουσιαστεί αρχικά στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (20.6-25.10) και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο Μουσείο Μπενάκη (20.11.2014-1.3.2015), στο κτήριο της οδού Πειραιώς, όπου θα εκτεθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο πίνακας του Γκρέκο «Παιδί που φυσάει ένα αναμμένο δαυλί» του Εθνικού Μουσείου του Καποντιμόντε της Νάπολης.
Τόσο την έκθεση όσο και τον κατάλογο που θα τη συνοδεύει θα επιμεληθεί ο ιστορικός τέχνης Νίκος Χατζηνικολάου, ομ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Μια δεύτερη έκθεση με τίτλο «Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο» θα πραγματοποιηθεί στο Κεντρικό Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη (12.11.2014 - 1.3.2015), με στόχο να γίνουν γνωστοί και να τιμηθούν οι διανοούμενοι, συλλέκτες και παραγγελιοδότες που αποτελούσαν τον προσωπικό κύκλο του ζωγράφου στο Τολέδο. Να παρουσιαστούν δηλαδή εκείνοι που τον ενέπνευσαν και τον στήριξαν σε όλη τη φάση της δημιουργικής του ζωής.
Η έκθεση περιλαμβάνει σημαντικό αρχειακό υλικό από τα Αρχεία του Τολέδο και της Μαδρίτης, χειρόγραφα και βιβλία από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας, καθώς και τέσσερις προσωπογραφίες του Γκρέκο από τις συλλογές του Πράδο, του Μουσείου Γκρέκο του Τολέδο και από μια ιδιωτική συλλογή του Λονδίνου.
Την επιστημονική έκδοση που θα συνοδεύσει την έκθεση επιμελείται ο Νίκος Χατζηνικολάου, ενώ την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιστορικός Richard Kagan (καθηγητής στο Johns Hopkins University, Baltimore), σε συνεργασία με τον Νίκο Χατζηνικολάου.
Τέλος στις 21-23.11.2014 στο κτήριο της οδού Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη θα πραγματοποιηθεί διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα «El Greco από την Κρήτη στη Βενετία, στη Ρώμη, στο Τολέδο».

Χρ. Σ.