ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ*
Όπως
ακριβώς η Γενιά του Παλαμά, όπως ακριβώς η Γενιά του Σεφέρη, η Εστία
υπήρξε πρωτίστως αυτό: ένα από τα βάθρα του αστικού πολιτισμού στην
Ελλάδα.
Συγκροτημένη "πνευματική ζωή" στη νεώτερη Ελλάδα
σημαίνει στην ουσία δύο Γενιές. Η πρώτη είναι η Γενιά του 1880, η γενιά
του Παλαμά και του Ψυχάρη, η γενιά του μαχόμενου δημοτικισμού. Πατώντας
πάνω στην κληρονομιά των Επτανησίων και του Σολωμού, συνεργός ιδεολογική
στην ανορθωτική προσπάθεια ενός Τρικούπη και ενός Βενιζέλου, θα
εμπνεύσει άξιους ανθρώπους σε ποικίλους τομείς. Από τον Τριανταφυλλίδη
ώς τον Καζαντζάκη, από τον Καλομοίρη ώς τον Τσάτσο, το γενεαλογικό της
δέντρο θα εξακολουθήσει να δίνει καρπούς έως και πολύ μετά τον Πόλεμο.
Η δεύτερη Γενιά είναι, φυσικά, αυτή του 1930 - η Γενιά του Σεφέρη και
του Ελύτη, της ανανεωμένης ματιάς στην παράδοση αλλά και της ισότιμης
σχέσης με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Εμπνεόμενη με τη σειρά της από το
παράδειγμα του Παλαμά και των δημοτικιστών, η Γενιά αυτή θα απλώσει
ρίζες και κλαδιά σε όλα τα πεδία της νεοελληνικής έκφρασης, από τη
μουσική ώς το θέατρο και από τα εικαστικά έως τον κινηματογράφο. Για
πρώτη δε φορά σε τέτοιο βαθμό θα επιτύχει να κάνει αυτή την έκφραση
γνωστή και εκτός των συνόρων της χώρας. Οι αναλογισμοί της πάνω στο
ζήτημα του νέου ελληνισμού εξακριβωμένοι εξακολουθούν να σφραγίζουν τη
συλλογική μας αυτοκατανόηση.