1925-1994: Ένα μικρό αφιέρωμα σε μνήμη Μ. Χατζηδάκι

16/06/2013 02:10 | 

 
«Αδιαφορώ για την δόξα. Με φυλακίζει μες στα πλαίσια που καθορίζει εκείνη κι όχι εγώ.
Πιστεύω στο τραγούδι που μας αποκαλύπτει και μας εκφράζει εκ βαθέων, κι όχι σ' αυτό που κολακεύει τις επιπόλαιες και βιαίως αποκτηθείσες συνήθειές μας.
Περιφρονώ αυτούς που δεν στοχεύουν στην αναθεώρηση και στην πνευματική νεότητα, τους εύκολα «επώνυμους» πολιτικούς και καλλιτέχνες, τους εφησυχασμένους συνομήλικους, την σκοτεινή και ύποπτη δημοσιογραφία καθώς και την κάθε λογής χυδαιότητα.
Σαν χθες, στις 15 Ιουνίου 1994, πέθανε ο μεγάλος Μάνος Χατζηδάκις…
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 1925 στην Ξάνθη. Γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι και της Αλίκης Αρβανιτίδου, ξεκινάει από τα τέσσερά του χρόνια μαθήματα πιάνου. Το 1932 οι γονείς του Μάνου Χατζιδάκι χωρίζουν και με τη μητέρα του και την αδελφή του Μιράντα, μετακομίζουν στην Αθήνα. Ο πατέρας του σκοτώνεται το 1938 σε αεροπορικό δυστύχημα.


Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκει την οικογένεια σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ο νεαρός Μάνος Χατζιδάκις εργάζεται ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι του Πειραιά, παντοπώλης, εργάτης στο εργοστάσιο ζυθοποιίας του Φιξ, υπάλληλος σε φωτογραφείο, βοηθός νοσοκόμου. Συγχρόνως, ο Μάνος Χατζιδάκις ξεκινά ανώτερα θεωρητικά με το Μενέλαο Παλλάντιο και σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες ποτέ δεν ολοκληρώνει. Ο Μάνος Χατζιδάκις ξεκινάει και μαθήματα υποκριτικής στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, προκειμένου να γίνει ηθοποιός, όμως ο ίδιος ο Κουν τελικά τον αποτρέπει.
Η πρώτη εμφάνιση του Μάνου Χατζιδάκι ως συνθέτη ήταν το 1944, όταν συνέθεσε μουσική για το έργο του Θεάτρου Τέχνης «Ο τελευταίος Ασπροκόρακας». Ήταν μια συνεργασία που συνεχίστηκε για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια. Το γνωστό τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι «Χάρτινο το Φεγγαράκι» γράφτηκε για το γνωστό θεατρικό έργο «Λεωφορείον ο Πόθος» του Tennessee Williams, που ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης το 1948.
Το 1945, μέσα από μια θεατρική συνεργασία, ο Μάνος Χατζιδάκις γνωρίζει τη Μελίνα Μερκούρη, η οποία θα παραμείνει φίλη του μέχρι το τέλος της ζωής της. Πολύ γνωστή, εξάλλου, είναι και η μουσική που συνέθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις για τον κινηματογράφο, όπως «Κάλπικη Λίρα» (Γ. Τζαβέλλα 1954), τη «Στέλλα» (Μ. Κακογιάννη, 1955), το «Δράκο» (Ν. Κούνδουρου, 1956), το «America-America» (E. Kazan, 1962), «Sweet Movie» (D. Makaveyef, 1974) κ.α.
Το 1960 του απονέμεται το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι του «Τα παιδιά του Πειραιά» που έγραψε για την ταινία του Jules Dassin «Ποτέ την Κυριακή» με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη. Το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τα 10 εμπορικότερα τραγούδια του 20ου αιώνα. Το 1966 η θεατρική απόδοση του «Ποτέ την Κυριακή» ταξιδεύει μέχρι το Broadway με το όνομα «Illya Darling».
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του Μάνου Χατζιδάκι στην Αμερική, ως το 1972, ηχογραφεί τον κύκλο τραγουδιών «Reflections», με το συγκρότημα New York Rock n’ Roll Ensemble, και το πολύ γνωστό «Χαμόγελο της Τζοκόντας». Το 1972 ο Μάνος Χατζιδάκις επιστρέφει στην Ελλάδα και ηχογραφεί τον «Μεγάλο Ερωτικό» με τη Φλέρυ Νταντωνάκη και το Δημήτρη Ψαριανό. Τα δύο επόμενα χρόνια, μέχρι την πτώση της δικτατορίας είναι δύσκολα.

Μετά την πτώση της δικτατορίας ο Μάνος Χατζιδάκις αναλαμβάνει δράση στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας. Διορίζεται αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Λυρικής Σκηνής και Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας. Το 1975 ο Μάνος Χατζιδάκις γίνεται Διευθυντής του κρατικού ραδιοσταθμού «Τρίτο Πρόγραμμα».

Το 1989-1993 ο Μάνος Χατζιδάκις ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων», για να παρουσιάσει «πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες», την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Μάνος Χατζιδάκις πέθανε στις 15 Ιουνίου 1994 σε ηλικία 68 ετών.