Μια εκδότρια ανεξάρτητη, ανήσυχη και πρωτοπόρα
Πέθανε στα 83 της χρόνια η Ιωάννα Χατζηνικολή
Της χρωστάμε αριστουργήματα της Γιουρσενάρ, του Ροθ, του Πίντσον, της Μέρντοχ. Ανέπτυξε θερμή φιλία με τη συγγραφέα τής «Αβύσσου»
Της Παρής Σπίνου
Ταξίδια, εκδόσεις, μεταφράσεις ήταν το τρίπτυχο που χαρακτήριζε την Ιωάννα Χατζηνικολή, η οποία κηδεύεται σήμερα, στις 12 το μεσημέρι από το 3ο Νεκροταφείο Νίκαιας. Απεβίωσε την Παρασκευή, σε ηλικία 83 ετών, υπηρετώντας επί 40 χρόνια τον χώρο του βιβλίου από τις εκδόσεις Χατζηνικολή, τον γνωστό οίκο της στην οδό Ζωοδόχου Πηγής και τελευταία σε συνεργασία με τις εκδόσεις Βασδέκη.
Ανοιχτό και ανεξάρτητο πνεύμα, πρωτοπόρα στον τομέα της, κυκλοφόρησε δεκάδες τίτλους, «διαμάντια» κορυφαίων συγγραφέων όπως οι: Φίλιπ Ροθ, Τόμας Πίντσον, Τζέις Τζόις, Ντον Ντελίλο, Πολ Ελιάρ, Βάλτερ Πούχνερ, Αλμπέρ Κοέν κ.ά.
Πλουσιότατο ήταν και το μεταφραστικό της έργο με κορωνίδα τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, που εκτεινόταν από τα «Αδριανού απομνημονεύματά» της, τη «Μέριλιν» του Νόρμαν Μέιλερ, το «Ελληνικό καλοκαίρι» του Ζακ Λακαριέρ, ώς την «Ανάβαση της νύχτας» του Μισέλ Ντεόν ή «Μέσα στο δίχτυ» της Αϊρις Μέρντοχ.
Μάλιστα με τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ και τον Μπρους Τσάτουιν είχε αναπτύξει ιδιαίτερη φιλία. Οπως περιέγραφε σε παλαιότερη συνέντευξή της στον Σπύρο Αραβανή (www. poein.gr): «Με τη Γιουρσενάρ φτάσαμε κοντά εξαιτίας της αλληλογραφίας που είχαμε στην αρχή, η οποία αφορούσε τα δικαιώματα των βιβλίων της. Μετά αναπτύχθηκε μια φιλία. Συνδεθήκαμε πολύ ψυχικά. Δεν ειδωθήκαμε τόσες πολλές φορές από κοντά, όμως είχαμε μια μεγάλη αλληλογραφία». Τον Τσάτουιν, που τον χαρακτήριζε γοητευτικό άνθρωπο, τον συνάντησε στις Σπέτσες: «Κάποτε ζούσαμε σε διπλανά σπίτια στην εξοχή. Στις πέντε το πρωί ήταν καθισμένος στον κήπο και έγραφε το βιβλίο που έχω εκδώσει, “Τα μονοπάτια των τραγουδιών”. Εβγαινα στον κήπο και τον έβλεπα έτσι κουλουριασμένο σε μια γωνιά. Στις οκτώ τελείωνε και γινόταν ένας άλλος άνθρωπος. Ξεκινούσε την dolce vita, στη θάλασσα, στις ταβέρνες, χαριτολογούσε με τους ανθρώπους. Αλλά η δουλειά, δουλειά».
Γεννημένη στην Αθήνα το 1930, η Ιωάννα Χατζηνικολή κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Μετά τον πόλεμο πέρασε στη Νομική, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές της, ενώ εργάστηκε για ένα μικρό διάστημα στην Τράπεζα της Ελλάδος, απ’ όπου έφυγε μην αντέχοντας τον δημοσιοϋπαλληλικό περιορισμό. Ταξίδεψε πολύ στο εξωτερικό, διάβασε πολύ, επηρεάστηκε από τη γαλλική λογοτεχνία που υπήρχε στην πλούσια βιβλιοθήκη του πατέρα της, και το όνειρό της ήταν να ασχοληθεί με το βιβλίο.
Στον χώρο των εκδόσεων εισήλθε μόλις το 1973 και μάλιστα με βιβλία μαγειρικής -δοκίμαζε στην κουζίνα του σπιτιού της όλες τις συνταγές-, ενώ το πρώτο της μεταφραστικό εγχείρημα ήταν η βιογραφία της «Μέριλιν» από τον Μέιλερ. Εδωσε έμφαση στην ξένη λογοτεχνία, ενώ ξεκίνησε και σειρά δοκιμίων («Οι Ρίζες της σύμπτωσης» του Αρθουρ Κέστλερ ήταν ο πρώτος τίτλος), με μεγάλη επιτυχία.
Εργασιομανής και τελειομανής αφιερώθηκε στον εκδοτικό της οίκο, επιβλέποντας από τις διορθώσεις μέχρι το τυπογραφείο. «Πιστεύω στην ανεξαρτησία μέχρι τρέλας», έλεγε. «Και πιστεύω στην εργασία γιατί είναι ο μόνος τρόπος εξαγοράς της ανεξαρτησίας. Ο άνθρωπος, δηλαδή, πρέπει να δουλεύει γιατί μόνο μέσω της δουλειάς αποκτά την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπειά του. Αλλιώς είναι υποχείριο. Η δουλειά δεν είναι δουλεία. Είναι ελευθερία».
Της χρωστάμε αριστουργήματα της Γιουρσενάρ, του Ροθ, του Πίντσον, της Μέρντοχ. Ανέπτυξε θερμή φιλία με τη συγγραφέα τής «Αβύσσου»
Της Παρής Σπίνου
Ταξίδια, εκδόσεις, μεταφράσεις ήταν το τρίπτυχο που χαρακτήριζε την Ιωάννα Χατζηνικολή, η οποία κηδεύεται σήμερα, στις 12 το μεσημέρι από το 3ο Νεκροταφείο Νίκαιας. Απεβίωσε την Παρασκευή, σε ηλικία 83 ετών, υπηρετώντας επί 40 χρόνια τον χώρο του βιβλίου από τις εκδόσεις Χατζηνικολή, τον γνωστό οίκο της στην οδό Ζωοδόχου Πηγής και τελευταία σε συνεργασία με τις εκδόσεις Βασδέκη.
Ανοιχτό και ανεξάρτητο πνεύμα, πρωτοπόρα στον τομέα της, κυκλοφόρησε δεκάδες τίτλους, «διαμάντια» κορυφαίων συγγραφέων όπως οι: Φίλιπ Ροθ, Τόμας Πίντσον, Τζέις Τζόις, Ντον Ντελίλο, Πολ Ελιάρ, Βάλτερ Πούχνερ, Αλμπέρ Κοέν κ.ά.
Πλουσιότατο ήταν και το μεταφραστικό της έργο με κορωνίδα τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, που εκτεινόταν από τα «Αδριανού απομνημονεύματά» της, τη «Μέριλιν» του Νόρμαν Μέιλερ, το «Ελληνικό καλοκαίρι» του Ζακ Λακαριέρ, ώς την «Ανάβαση της νύχτας» του Μισέλ Ντεόν ή «Μέσα στο δίχτυ» της Αϊρις Μέρντοχ.
Μάλιστα με τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ και τον Μπρους Τσάτουιν είχε αναπτύξει ιδιαίτερη φιλία. Οπως περιέγραφε σε παλαιότερη συνέντευξή της στον Σπύρο Αραβανή (www. poein.gr): «Με τη Γιουρσενάρ φτάσαμε κοντά εξαιτίας της αλληλογραφίας που είχαμε στην αρχή, η οποία αφορούσε τα δικαιώματα των βιβλίων της. Μετά αναπτύχθηκε μια φιλία. Συνδεθήκαμε πολύ ψυχικά. Δεν ειδωθήκαμε τόσες πολλές φορές από κοντά, όμως είχαμε μια μεγάλη αλληλογραφία». Τον Τσάτουιν, που τον χαρακτήριζε γοητευτικό άνθρωπο, τον συνάντησε στις Σπέτσες: «Κάποτε ζούσαμε σε διπλανά σπίτια στην εξοχή. Στις πέντε το πρωί ήταν καθισμένος στον κήπο και έγραφε το βιβλίο που έχω εκδώσει, “Τα μονοπάτια των τραγουδιών”. Εβγαινα στον κήπο και τον έβλεπα έτσι κουλουριασμένο σε μια γωνιά. Στις οκτώ τελείωνε και γινόταν ένας άλλος άνθρωπος. Ξεκινούσε την dolce vita, στη θάλασσα, στις ταβέρνες, χαριτολογούσε με τους ανθρώπους. Αλλά η δουλειά, δουλειά».
Γεννημένη στην Αθήνα το 1930, η Ιωάννα Χατζηνικολή κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Μετά τον πόλεμο πέρασε στη Νομική, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές της, ενώ εργάστηκε για ένα μικρό διάστημα στην Τράπεζα της Ελλάδος, απ’ όπου έφυγε μην αντέχοντας τον δημοσιοϋπαλληλικό περιορισμό. Ταξίδεψε πολύ στο εξωτερικό, διάβασε πολύ, επηρεάστηκε από τη γαλλική λογοτεχνία που υπήρχε στην πλούσια βιβλιοθήκη του πατέρα της, και το όνειρό της ήταν να ασχοληθεί με το βιβλίο.
Στον χώρο των εκδόσεων εισήλθε μόλις το 1973 και μάλιστα με βιβλία μαγειρικής -δοκίμαζε στην κουζίνα του σπιτιού της όλες τις συνταγές-, ενώ το πρώτο της μεταφραστικό εγχείρημα ήταν η βιογραφία της «Μέριλιν» από τον Μέιλερ. Εδωσε έμφαση στην ξένη λογοτεχνία, ενώ ξεκίνησε και σειρά δοκιμίων («Οι Ρίζες της σύμπτωσης» του Αρθουρ Κέστλερ ήταν ο πρώτος τίτλος), με μεγάλη επιτυχία.
Εργασιομανής και τελειομανής αφιερώθηκε στον εκδοτικό της οίκο, επιβλέποντας από τις διορθώσεις μέχρι το τυπογραφείο. «Πιστεύω στην ανεξαρτησία μέχρι τρέλας», έλεγε. «Και πιστεύω στην εργασία γιατί είναι ο μόνος τρόπος εξαγοράς της ανεξαρτησίας. Ο άνθρωπος, δηλαδή, πρέπει να δουλεύει γιατί μόνο μέσω της δουλειάς αποκτά την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπειά του. Αλλιώς είναι υποχείριο. Η δουλειά δεν είναι δουλεία. Είναι ελευθερία».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου