Αθήνα - Πεκίνο τόσο μακριά, τόσο κοντά

ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ

«Ελληνικό πάρκο» αποσπά τον θαυμασμό των Κινέζων.Το 2008, όταν ο Σπύρος Μερκούρης διοργάνωσε στην Κίνα μια έκθεση με εκθέματα του ελληνικού πολιτισμού, λέει πως «πήγαν 820 χιλιάδες άνθρωποι μέσα σε 42 μέρες»!

Ζει σ’ ένα παλιό αθηναϊκό σπίτι, στην καρδιά της Αθήνας –ήταν το πατρικό της μητέρας του– γεμάτο με όψεις και αντικείμενα της διαχρονίας του ελληνικού πολιτισμού. Και ο Σπύρος Μερκούρης γι’ αυτό ακριβώς φροντίζει κάθε φορά, με ό,τι καταπιάνεται. Με το να κάνει γνωστό, να καταγράφει και να διασώζει τις όψεις του ελληνικού πολιτισμού μέσα και έξω από την Ελλάδα.


Με ξεναγεί σ’ αυτό το σπίτι που έχει προσαρμοστεί με διακριτικό και εύστοχο τρόπο στις ανάγκες των σημερινών κατοίκων του και πολύ συχνά, με συγκίνηση, αναφέρεται στην αδελφή του, τη Μελίνα. «Ηθελα να γίνω αρχιτέκτονας μικρός», λέει, καθώς με ξεναγεί στα κρυμμένα μπαλκόνια και στις έξυπνες γωνιές του σπιτιού. «Οι δικοί μου ήθελαν να γίνω διπλωμάτης».

Τελικά, με τον δικό του τρόπο, καταπιάστηκε και με τα δύο. Πρώτον γιατί ο ίδιος έκανε τα σχέδια ανακαίνισης του σπιτιού της μητέρας του –και όχι μόνο– και δεύτερον γιατί μέσω των δράσεών του είναι από τους δραστικότερους πρεσβευτές του ελληνικού πολιτισμού. Μέχρι στιγμής έχει στήσει 83 (!) εκθέσεις σε μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Μου δείχνει με καμάρι τους καταλόγους όλων αυτών των εκθέσεων που καταλαμβάνουν ξεχωριστή θέση στη βιβλιοθήκη του.

Περισσότερο απ’ όλα καμαρώνει για την καταγραφή όλων των αρχαίων θεάτρων και ωδείων της Μεσογείου. «Αυτό είναι το μεγαλύτερό μου επίτευγμα», μου λέει. Και συνεχίζει: «Ο ελληνικός πολιτισμός είναι κολοσσιαίος. Είναι ο πλούτος της Ελλάδας. Την παραγωγικότητα του πολιτισμού δεν την αντιλαμβάνεται, δυστυχώς, κανείς. Εχουν γίνει λογιστές, έχει φύγει το όραμα και η χαρά της ζωής». Ομως επιβραβεύει την απόφαση του ανοίγματος 33 αρχαιολογικών χώρων από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ, που εκείνες τις ημέρες είχε ανακοινωθεί.

Η ιδέα

Αυτό το διάστημα καταπιάνεται με το να φέρει κοντά τον ελληνικό με τον κινεζικό πολιτισμό. Γι’ αυτό τον σκοπό έχει ήδη κάνει πολλά και σχεδιάζει ακόμη περισσότερα. Ολα ξεκίνησαν, όπως μου εξηγεί, το 2008, όταν διοργάνωσε εκεί μια έκθεση με εκθέματα του ελληνικού πολιτισμού. «Πήγαν 820 χιλιάδες άνθρωποι μέσα σε 42 μέρες»! Στις συζητήσεις που ακολούθησαν, ο Σπύρος Μερκούρης είπε στους Κινέζους την ιδέα που είχε να διοργανώσει έκθεση με θέμα την ιστορία της αρχαίας ελληνικής ιατρικής με επίκεντρο τον Ιπποκράτη και την αξιοποίηση των βοτάνων από τον μεγάλο γιατρό της αρχαιότητας. «Πρώτη φορά είδα Κινέζα να σηκώνεται όρθια στη διάρκεια του γεύματος: “Μα αυτό είναι η δική μας φιλοσοφία”».

Συμπόσιο

Ετσι διοργανώθηκε το 2009 συμπόσιο στο Ζάππειο με θέμα «Η τέχνη της Ιατρικής της Ελλάδας και της Κίνας» με συμμετοχή καθηγητών από πανεπιστήμια των δύο χωρών και άλλων προσωπικοτήτων, Ελλήνων και Κινέζων. Τότε μπήκαν οι βάσεις για τις επόμενες δράσεις και το φιλόδοξο πρόγραμμα που ήδη έχει βάλει μπροστά και υλοποιεί ο Σπύρος Μερκούρης, ως πρόεδρος της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Ορίζοντες - Δράσεις».

Πήγε κι άλλες φορές στην Κίνα, μετείχε σε forum, και πριν από τρία χρόνια, το 2011, του ήρθε η ιδέα και την μοιράστηκε με τους Κινέζους φίλους του: η μεγάλη Κίνα και η μικρή Ελλάδα να διοργανώσουν ένα forum για «εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των δύο πολιτισμών». Οι Κινέζοι το δέχθηκαν με χαρά. Οι προεργασίες ξεκίνησαν με την υλοποίηση πέντε προγραμμάτων-θεματικών ενοτήτων, που θα βοηθήσουν στη στήριξη αυτού του διαλόγου στο forum. Ο Σπύρος Μερκούρης κάλεσε τους Κινέζους στην Ελλάδα, τους πήγε στο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας που έγινε τον Αύγουστο του 2013. Και τα πέντε προγράμματα ήδη προχωρούν. Ποια είναι;

Η δημιουργία μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης Φιλοσοφίας με πρώτους τον Κομφούκιο και τον Σωκράτη. Το πρόγραμμα επιμελείται ο διευθυντής του Τμήματος Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Θεοδ. Σκαλτσάς.

Μαθηματική σκέψη. Με τη συμβολή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού η δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά με αντικείμενο τα μαθηματικά.

Τέχνη και Μουσείο, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη. Ο Σπύρος Μερκούρης αποκαλύπτει ότι το Μουσείο Μπενάκη έχει στις αποθήκες του μια εκπληκτική συλλογή κινεζικών εκθεμάτων και δρομολογείται έκθεση με θέμα «Οι δρόμοι του μεταξιού».

Ολυμπιακή ιδέα, με τη συμβολή της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας. Οι Κινέζοι έχουν ήδη αρχίσει να κτίζουν ένα μουσείο εμβαδού 34 χιλ. τ.μ. με όλη την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Πολιτισμός-Τουρισμός, ένας τομέας στον οποίο και οι δύο χώρες επενδύουν πολλά.

Ο Σπύρος Μερκούρης εξηγεί ότι κάθε φορέας στην Ελλάδα συνεργάζεται με τον αντίστοιχο κινεζικό για την ολοκλήρωση των προγραμμάτων ώστε να είναι έτοιμες οι θέσεις στο forum. Οι συνεργασίες δεν μένουν μόνο σε αυτό το επίπεδο. Ο Σπύρος Μερκούρης έχει φροντίσει ώστε να έρθουν πιο κοντά ο Δήμος του Πεκίνου με τον Δήμο Ελευσίνας, που συμβολίζει το βάρος και τη βαρύτητα του ελληνικού πολιτισμού που φιλοξενεί στα όρια της περιοχής του. Οι δύο δήμοι αδελφοποιήθηκαν και ήδη σχεδιάζουν πολλά. Αρωγός σε όλα αυτά τα προγράμματα και τις δράσεις είναι ο Ελληνοκινεζικός Σύνδεσμος. «Αν έχεις μεράκι και αγαπάς την Ελλάδα, υπάρχουν διέξοδοι μεγάλες. Η δύναμη του ελληνικού πολιτισμού είναι η διάρκειά του και η παραγωγικότητά του. Πολιτισμός είναι αυτό που έχει πει και έχει κάνει ο άνθρωπος εδώ και χιλιάδες χρόνια και έχουν ενσωματωθεί στα ήθη και τα έθιμά του, στη δημιουργία και στις μνήμες του», μου λέει με εφηβικό πάθος πριν τον αποχαιρετήσω.

Έντυπη