Εικαστικός αναστοχασμός

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τρίτη 11 Ιουνίου 2013

 

Εκθέτει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Τα αρχαιολογικά μουσεία της Ευρώπης έχουν ανοίξει τους χώρους τους στη σύγχρονη τέχνη τρεις δεκαετίες πριν να αρχίσουν τα δικά μας να υποδέχονται δειλά δειλά τις σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες.

Και η εμπειρία ήταν πολύ θετική, θυμάται ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, που χθες έστηνε στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών πενήντα πέντε έργα του, για την έκθεση «Ημερολόγια Νόστου» που εγκαινιάζεται την Πέμπτη. Από το 1984 του δόθηκε η δυνατότητα όχι τόσο να αντιπαρατεθεί, όσο να συνομιλήσει η ζωγραφική του με έργα της κλασικής αρχαιότητας. Κι αυτό μέσα στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου, δηλαδή σε ένα «ναό» γεμάτο αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.


«Διευθυντής στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου ήταν τότε ένας φωτισμένος άνθρωπος, που είχε την ιδέα και τόλμησε να το κάνει πράξη. Ηταν εντυπωσιακό να βλέπεις σε κενές επιφάνειες, ανάμεσα στα γλυπτά της αρχαιότητας, έργα σύγχρονα να διαλέγονται μεταξύ τους. Εκεί ο διάλογος με το ιστορικό παρελθόν ήταν κυριολεκτικός». Ενώ εδώ υπάρχει ακόμη μια συστολή, και ίσως ορθώς γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος να ξεπεράσουμε τα όρια της λελογισμένης χρήσης του «κενού».
«Στην Ευρώπη υπάρχει παράδοση στην ανάπτυξη ενός διαλόγου μεταξύ του παλαιού και του νέου, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του ιστορικού παρελθόντος με το σήμερα, όπως επίσης υπάρχει η τάση για ένα ξανακοίταγμα των μουσείων όχι κατά τρόπο αρτηριοσκληρωτικό. Δεν αντιμετωπίζουν το μουσείο ως κάτι περιχαρακωμένο και κλειστό στα αυστηρά πλαίσια της επιστημοσύνης. Αντιμετωπίζουν με κριτική ματιά την τέχνη και αναζητούν συνεχώς το περιεχόμενο και το μήνυμα που πρέπει να εκπέμπει ένα μουσείο και το διευρύνουν».
Ο Ελληνας εικαστικός επέλεξε να παρουσιάσει στην Πάτρα μια σειρά παλαιών και νέων έργων του (κάποια έχουν ήδη εκτεθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2008) σε μικρές και μεγάλες διαστάσεις με κεντρικό θέμα το νόστο. Εξετάζει το νόστο όχι ως νοσταλγία, αλλά με την έννοια την ομηρική, της επιστροφής στην πατρίδα. Η επιστροφή όχι για να συντηρηθεί το χθες, αλλά για να μιλήσει για το σήμερα και να ανιχνεύσει το αύριο. Τα έργα του έχουν αναφορές στην αρχαιότητα. Ο καλλιτέχνης αναζητά μια επικοινωνία με τους θησαυρούς του μουσείου, τα υπέροχα ψηφιδωτά του που αποτελούν κι αυτά τεράστιους ζωγραφικούς πίνακες. Προτείνει έναν αναστοχασμό σε σχέση με την ίδια την ιστορία και πώς την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, αν και την προσλαμβάνουμε κατακερματισμένη. «Η πολιτιστική κληρονομιά μας προσφέρει τη δυνατότητα να πάρουμε δύναμη από το χθες και να δούμε το αύριο. Να ξανασκεφτούμε την ιστορική μας ταυτότητα», υποστηρίζει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Οι επισκέπτες του μουσείου, μετά την περιήγησή τους στη μόνιμη έκθεση, στην απόληξή της θα εισέρχονται στα «Ημερολόγια του Νόστου», όπου «θα παρατίθενται εικόνες μνήμης που δένονται με εικόνες του ζωντανού σήμερα, σε μια σύνθεση από αντιθέσεις, αντιφάσεις, αντιπαραθέσεις και αντιπαραβολές. Μέσα από αιφνίδιους συσχετισμούς καταγράφουν την περιπλοκότητα, τα αδιέξοδα, αλλά και τη δυναμική του σημερινού ανθρώπου στους αγώνες του για αναζήτηση της ιστορικής του ταυτότητας, στη δίνη μιας ανθρωπιστικής κρίσης που έρχεται από μακριά και απειλεί τα βασικά θεμέλια του κοινωνικού και πολιτικού Πολιτισμού».
Διάρκεια έκθεσης: 13 Ιουνίου-3 Αυγούστου 2013.