17/12/13
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Από αύριο μέρος της μόνιμης συλλογής της εκτίθεται και πάλι
Μέχρι να ολοκληρωθεί η πολυσυζητημένη επέκτασή
της, που αντιμετωπίζει όμως μεγάλα προβλήματα, 120 από τα 480 έργα
μεταφέρθηκαν στην Εθνική Γλυπτοθήκη στο Γουδή και παρουσιάζονται με
φρέσκια ματιά. Αλλα 10 χιλιάδες φυλάσσονται σε αποθήκες υψίστης
ασφαλείας της Εθνικής Τράπεζας με 24ωρη ένοπλη φύλαξη. Μην ξεχνάμε την
ανεξιχνίαστη κλοπή πριν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Της Παρής Σπίνου
«Για πρώτη φορά τα έργα μας είναι ευτυχισμένα». Η φράση της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης, δεν αναφέρεται στα έργα ζωγραφικής και γλυπτικής της μόνιμης συλλογής που από αύριο θα εκτίθενται εκ νέου και με φρέσκια ματιά στην Εθνική Γλυπτοθήκη, στο Αλσος Στρατού, Γουδή. Αφορά τα 10.000 έργα που βρίσκονται πολύ καλά φυλαγμένα σε αποθήκες υψίστης ασφαλείας της Εθνικής Τράπεζας μέχρι να ολοκληρωθεί η πολυσυζητημένη επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία προς το παρόν «πελαγώνει» στα υπόγεια νερά του Ιλισού. «Βρίσκονται κρεμασμένα σε συρόμενα πανό, ορατά και διαχειρίσιμα, πράγμα που δεν ήταν εφικτό στις αποθήκες της Μιχαλακοπούλου, και απολύτως ασφαλή, καθώς ο κ. Δένδιας μας έχει εξασφαλίσει 24ωρη ένοπλη φύλαξη».
Πιθανώς τρέμει το φυλλοκάρδι της κι ας έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από την κινηματογραφική, ανεξιχνίαστη κλοπή των έργων Πικάσο, Μοντριάν, κ.ά. από την Πινακοθήκη. Ωστόσο, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα εξακολουθεί να κατέχει τον τίτλο της υπερδραστήριας διευθύντριας. Και την πρόοδο της νέας στατικής μελέτης παρακολουθεί άγρυπνα, και τη λειτουργία της Πινακοθήκης έχει μεταφέρει στο Γουδή, και τους παλιούς φούρνους του στρατού καλοβλέπει εκεί, καθώς οραματίζεται ένα μοναδικό στο είδος του μουσείο. Μια «επισκεπτόμενη αποθήκη», όπως τη χαρακτήρισε: «Οι φούρνοι είναι ένα διατηρητέο κτίριο της σχολής Μπαουχάους, ψηλοτάβανο, με μεγάλους ενιαίους χώρους και ωραίες ταράτσες. Εκεί θα μπορούμε να δείχνουμε, με αυτόματη ξενάγηση, πίνακες από τις μόνιμες συλλογές που δεν χωρούν στην Εθνική Γλυπτοθήκη. Τώρα, αναζητούμε χορηγό για τις μελέτες».
Η έκθεση πάντως της νέας παρουσίασης των «Μονίμων Συλλογών. Ελληνική Ζωγραφική – Ελληνική Γλυπτική», που εγκαινιάζεται αύριο στην Εθνική Γλυπτοθήκη -ελπίζουμε μέχρι τότε να έχουν τοποθετηθεί πινακίδες σήμανσης γιατί δύσκολα θα τη βρουν οι επισκέπτες- περιλαμβάνει 120 από τα 480 αριστουργήματα που στεγάζονταν στην Εθνική Πινακοθήκη. Καλύπτουν την περίοδο από τον 19ο αιώνα και τα πρώτα χρόνια μετά την Ανεξαρτησία μέχρι τη γενιά του ’30.
«Η οργάνωση και παρουσίαση του υλικού έγινε με σκοπό να αναδείξει τη διαλεκτική σχέση της τέχνης με την κοινωνία και την ιστορία». Ετσι, στα χρόνια της βασιλείας του Οθωνα, βλέπουμε τον πρωτεύοντα ιδεολογικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η ιστορική ζωγραφική, καθώς προβάλλει και εξιδανικεύει τον Αγώνα, ενώ η «πρώιμη ελληνική προσωπογραφία» δίνει την εικόνα της αναδυόμενης αστικής τάξης της νέας Ελλάδας. Στο τέλος του 19ου αιώνα κυριαρχούν οι μεγάλοι δάσκαλοι της Σχολής του Μονάχου και οι δεσπόζουσες θεματικές αλλάζουν. Η ηθογραφία γίνεται το καταφύγιο της νοσταλγίας της αστικής τάξης. Η ώριμη αστική προσωπογραφία έχει τα διακριτικά της σκηνοθεσίας, η νεκρή φύση υμνεί τα υλικά αγαθά, η τοπιογραφία παύει να βλέπει τον κόσμο με τα μάτια των ρομαντικών περιηγητών. Μια ιδιαίτερη ενότητα είναι αφιερωμένη στον Νικόλαο Γύζη.
Στον 20ό αιώνα αναδίδεται ένας μοντερνισμός που αγαπάει την ύπαιθρο και ερμηνεύει χρωματικά το ελληνικό φως. Η Μικρασιατική Καταστροφή τροφοδοτεί το εθνικό αίσθημα, ενώ στη δεκαετία του ’20 παρατηρείται μια στροφή «από την αίσθηση στη νόηση», με προεξάρχοντα τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Οι ζωγράφοι που αναζητούν έμπνευση τόσο στην παράδοση όσο και στα μοντέρνα ρεύματα εκπροσωπούν την περίφημη γενιά του ’30, ενώ περιορισμένη είναι η επίδραση του εξπρεσιονισμού, με λιγοστές εξαιρέσεις, όπως ο Γιώργος Μπουζιάνης. Υπάρχει πρόθεση να παρουσιαστούν αργότερα και οι ζωγράφοι της γενιάς του ’50 ώς τις μέρες μας. Εν τω μεταξύ, έχουν ψηφιοποιηθεί τα χαρακτικά της συλλογής και θα προβάλλονται σε ειδικό ηλεκτρονικό σταντ.
«Είδαμε με καινούργια ματιά τις μόνιμες συλλογές και αισθανόμαστε ότι δεν προδίδουμε το αίσθημα του φιλότεχνου κοινού. Πιστεύουμε ότι θα το ξανακερδίσουμε σε έναν οικείο χώρο και με εκπαιδευτικά προγράμματα. Αυτό το κοινό τίμησε τις εκθέσεις μας, οι οποίες περιλαμβάνονται στο ημερολόγιό μας για το 2014 με τίτλο: “Μεγάλες στιγμές της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου. Δώδεκα εκθέσεις”», συνέχισε η Μ. Λαμπράκη-Πλάκα. Αραγε θα ξαναδούμε τις ατέλειωτες ουρές έξω από το μουσείο, όπως στην ανεπανάληπτη έκθεση «Από τον Θεοτοκόπουλο στον Σεζάν»; Ελπίζουμε οι καιροί να αλλάξουν προς το καλύτερο. Πάντως, όλους αυτούς τους μήνες, από τη στιγμή που έκλεισε η Πινακοθήκη για την επέκτασή της, έγινε ένα «τεράστιο, μνημειακό έργο», σύμφωνα με τη διευθύντρια, καθώς όλο το προσωπικό συνεργάστηκε για τη μεταστέγαση των 20.000 έργων και του υλικού το οποίο συνιστά τη ζωή ενός μουσείου 120 ετών.
«Κανένα έργο δεν έφυγε πριν το δουν οι συντηρητές και δοθεί αναφορά της κατάστασής του, ενώ έγιναν σωστικές επεμβάσεις όπου χρειάστηκε». Σε ορισμένες περιπτώσεις η μετακόμιση ήταν επεισοδιακή. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του τεράστιου σε διαστάσεις (4 μ.χ 4 μ.) πίνακα του Κ. Παρθένη «Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου», ο οποίος δεν χωρούσε ούτε από πόρτες ούτε από παράθυρα. Ετσι, τυλίχτηκε σε ειδικό κύλινδρο και βγήκε, στηριγμένο σε βάση, με γερανό από ένα παράθυρο. Ομως και η συντήρησή του ήταν μια πρόκληση, όπως επισήμανε ο Μιχάλης Δουλγερίδης, διευθυντής του εργαστηρίου συντήρησης. «Είχε “αραιωμένα” χρώματα ενώ τα “κύτταρά” του έπαθαν φωτοχημική διάσπαση, οπότε χρειάστηκε να γίνει ειδική μελέτη για το εγχείρημα. Λόγω των διαστάσεών του, το απλώσαμε σε θερμαινόμενο πάτωμα και το συντηρήσαμε προσεκτικά, προκειμένου να μην υπάρξει καμιά αλλοίωση των χρωμάτων. Ετσι, του δώσαμε τουλάχιστον άλλα 100 χρόνια ζωής».
Η μετακόμιση έδωσε την ευκαιρία να εμπλουτιστεί και η Εθνική Γλυπτοθήκη με έργα που βρίσκονταν κυρίως σε εξωτερικούς χώρους της Πινακοθήκης: γλυπτά Ροντέν, Γ. Γαΐτη, Φρ. Μιχαλέα, Α. Λίτη, Δ. Γερολυμάτου, Αχ. Απέργη, κ.ά.
INFO: Την έκθεση εγκαινιάζει αύριο (20.00) ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος. Επιμέλεια: Εφη Αγαθονίκου, Μ. Κατσανάκη, Ζ. Καλούδη, Α. Μάλαμα, Τ. Γιαννουδάκη. Αρχιτέκτονες: Γ. Παρμενίδης, Κρ. Λονγκεπέ. Εθνική Γλυπτοθήκη, Αλσος Στρατού, Γουδή. Είσοδος από λεωφ. Κατεχάκη προς θέατρο Badminton. Tηλ. 210 7235937.
……………………………………
Τα νερά του Ιλισού «δαμάζονται» από νέα μελέτη
Τη νέα, τροποποιημένη στατική μελέτη του έργου της επέκτασης της Εθνικής Πινακοθήκης ενέκρινε, κατά πλειοψηφία, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Οι εργασίες είχαν σταματήσει και η «αλλαγή πλεύσης» κρίθηκε αναγκαία όταν ανακαλύφθηκε ότι ο ποταμός Ιλισός, που περνάει από την οδό Μιχαλακοπούλου, βρίσκεται σε βάθος από 4,5 έως 7,7 μέτρα, δηλαδή οκτώ μέτρα πιο πάνω από τις εκτιμήσεις της αρχικής γεωτεχνικής μελέτης.
Προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα με τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, το υπουργείο Πολιτισμού δεν άλλαξε τον αρχικό σχεδιασμό της κατασκευής των υπογείων, όπου θα εγκατασταθούν η αίθουσα περιοδικών εκθέσεων και οι αποθήκες του μουσείου. Ωστόσο, για την ασφάλεια και στεγανότητα της κατασκευής, η νέα μελέτη περιλαμβάνει φρεάτια άντλησης και τρία μόνιμα αντλιοστάσια, εξωτερικά του κτιρίου.
«Ολοκληρώνονται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για τις πρόσθετες μελέτες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα», είπε η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, τονίζοντας ότι η νέα Εθνική Πινακοθήκη θα είναι έτοιμη τους πρώτους μήνες του 2016. «Και στο παρελθόν, παρ” ότι υπήρχε το νερό από τον Ιλισό, οι αποθήκες μας δεν είχαν πρόβλημα υγρασίας», επισήμανε. «Σήμερα υπάρχει η τεχνική δυνατότητα να αντιμετωπίζονται τέτοιου είδους ζητήματα. Στο Κατάρ τα μουσεία χτίζονται όχι δίπλα, αλλά μέσα στη θάλασσα. Αλλά και στην Ευρώπη, τα Μουσεία Ορσέ και Λούβρο στο Παρίσι έχουν τις αποθήκες τους κάτω από τον Σηκουάνα».
p.spinou@efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου