Ένα "πολιτιστικό άνοιγμα" της Ελλάδας σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή μπορεί να σηματοδοτήσει ο κύκλος των διαλέξεων που ξεκινά σήμερα στην Κωνσταντινούπολη με θέμα τις "Γλώσσες και αλφάβητα μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων υπηκόων στην Οθωμανική αυτοκρατορία", που διοργανώνεται από το εκεί ελληνικό προξενείο, σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο της Πόλης.
Στον κύκλο διαλέξεων αυτό παίρνουν μέρος ακαδημαϊκοί που έλκουν την καταγωγή τους από όλες τις εθνοθρησκευτικές κοινότητες που συνυπήρχαν στο πλαίσιο της αυτοκρατορίας και ειδικεύονται στις επιμέρους γλώσσες. Στη σειρά διαλέξεων, που θα διαρκέσουν μέχρι τον Μάιο, ειδικοί θα αναφερθούν στα καραμανλίδικα, τα αρμενοτούρκικα και εβραιοτουρκικά κείμενα των τουρκόφωνων υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τα οποία γράφονταν σε ελληνικό, αρμενικό και εβραϊκό αλφάβητο. Θα γίνουν ομιλίες επίσης για την ελληνόφωνη γραμματεία των Τουρκοκρητικών και Τουρκογιαννιωτών, των οποίων τα περισσότερα κείμενα, προϊόντα κυρίως παραδοσιακής προφορικής σύνθεσης, ήσαν γραμμένα σε αραβικό αλφάβητο. Τέλος μια ανακοίνωση είναι αφιερωμένη στην Ladino, τη γλώσσα των Σεφαραδιτών Εβραίων της Τουρκίας.

Στη σημερινή εναρκτήρια εκδήλωση, που είναι αφιερωμένη στα καραμανλήδικα, θα μιλήσουν οι ερευνήτριες Ευαγγελία Μπαλτά, Σεχνάζ Σισμάνογλου Σιμσέκ και Ευαγγελία Αχλάδη.
"Η θεματική του κύκλου ομιλιών έχει στο επίκεντρό της τον Άλλο: ανθρώπους που ήσαν δίγλωσσοι ή πολύγλωσσοι και μέσα από τα αλφάβητα που χρησιμοποιούσαν διαφοροποιούνταν, αλλά ταυτόχρονα συνεννοούνταν με τους Τούρκους, όπως για παράδειγμα τα καραμανλήδικα", είπε μιλώντας στην "Αυγή" η Ευ. Μπαλτά, ερευνήτρια στο Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών του ΕΙΕ. Ρωτήσαμε αν, κατά τη γνώμη της, η διοργάνωση αυτή συνιστά ένα "άνοιγμα" από ελληνικής πλευράς. Τονίζοντας ότι ο ακαδημαϊκός διάλογος είναι κάτι που γίνεται εδώ και χρόνια, σημείωσε πως η κίνηση αυτή "θα έπρεπε να έχει γίνει από παλιά". Ανεξαρτήτως αυτού όμως είναι μια αναμφίβολα θετική πρωτοβουλία, οπότε "θελήσαμε να συμβάλουμε, ακόμη και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς". "Είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κράτος δοκιμάζει να κάνει κάτι που δεν απευθύνεται αποκλειστικά στον στενό κύκλο της κοινότητας των Ρωμιών της Πόλης αλλά, με έναν κύκλο διαλέξεων υψηλής εκλαΐκευσης, προσβλέπει σε ένα ευρύτερο κοινό, τόσο από την ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και άλλους ενδιαφερόμενους".
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, όπου φιλοξενούνται οι διαλέξεις, στεγάζεται η βιβλιοθήκη του πατρός Σακκουλίδη, την οποία μελετά η καθηγήτρια Ευαγγελία Αχλάδη, που περιλαμβάνει μια σπάνια και πλουσιότατη συλλογή καραμανλήδικων εντύπων, τα οποία σταδιακά ψηφιοποιούνται και δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο.
Σπύρος Κακουριώτης