Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013

Το Βυζάντιο σε όλες του τις διαστάσεις

13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ Εγκαινιάζεται αύριο στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον η έκθεση «Ουρανός και Γη»
Τέχνη, καθημερινότητα, θρησκευτική ζωή, γράμματα, επιδράσεις από την αρχαιότητα αλλά και από τους γειτονικούς πολιτισμούς. Τα εκθέματα, από ελληνικά μουσεία και συλλογές, καθώς και από τη Βενετία, φιλοδοξούν να δώσουν μια πλήρη εικόνα ενός μεγάλου πολιτισμού, να κατακτήσουν το αμερικανικό κοινό, αλλά και να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της. 
Τέχνη, καθημερινότητα, θρησκευτική ζωή, γράμματα, επιδράσεις από την αρχαιότητα αλλά και από τους γειτονικούς πολιτισμούς. Τα εκθέματα, από ελληνικά μουσεία και συλλογές, καθώς και από τη Βενετία, φιλοδοξούν να δώσουν μια πλήρη εικόνα ενός μεγάλου πολιτισμού, να κατακτήσουν το αμερικανικό κοινό, αλλά και να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας


Tης Βασιλικής Τζεβελέκου











Μία από τις ωραιότερες, πιο επιστημονικά τεκμηριωμένες και ολοκληρωμένες εκθέσεις για το Βυζάντιο εγκαινιάζεται επίσημα αύριο στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον – για το κοινό ανοίγει στις 6 Οκτωβρίου. Τα 180 έργα της έκθεσης «Ουρανός και Γη. Η Τέχνη του Βυζαντίου από Ελληνικές Συλλογές» («Heaven and Earth, Art of Byzantium from Greek Collections») παρουσιάζουν στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ το απόσταγμα του βυζαντινού πολιτισμού μέσα από ορισμένα αριστουργήματα απ’ όλο το φάσμα του.

Η διοργάνωση, που σίγουρα θα περάσει στον αμερικανικό Τύπο και στην κοινωνία, είναι μια πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη και οφείλεται στον τότε υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο, που ξεκίνησε τις επαφές με την Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον το 2010. Οι εργασίες συνεχίστηκαν όλο το επόμενο διάστημα με τη συμβολή της γενικής γραμματέως Λίνας Μενδώνη, της διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μαρίας Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη του ΥΠΠΟΑ και φυσικά του Αγγελου Δεληβορριά, διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, που συνυπογράφει τη διοργάνωση σε συνεργασία με το ΥΠΠΟΑ.

Ολοι οι προαναφερόμενοι μαζί με τον υπουργό Πολιτισμού Πάνο Παναγιωτόπουλο βρίσκονται ήδη στην Ουάσινγκτον για τα εγκαίνια της έκθεσης. Το κόστος της ελληνικής πλευράς ανέρχεται στο 1,5 εκατ. ευρώ και εξασφαλίστηκε από χορηγίες κυρίως του ΟΠΑΠ κι ένα μικρό μέρος από το Ιδρυμα Λεβέντη. Τα μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας έργα προέρχονται από μουσεία και συλλογές απ’ όλη την Ελλάδα κι από το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας. Αυτά τα αριστουργήματα θα ξεδιπλώσουν το πανόραμα του βυζαντινού πολιτισμού με έμφαση στην ελληνικότητά του.

Αριστοτεχνικά ψηφιδωτά, εικόνες, γλυπτά, κεραμικά, τοιχογραφίες, νομίσματα, αρχιτεκτονικά μέλη, αντικείμενα μικροτεχνίας, εικονογραφημένα χειρόγραφα, λειτουργικά και οικιακά σκεύη, κοσμήματα και υφάσματα, σκεύη καλλωπισμού, καθώς και πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα, που εκτίθενται για πρώτη φορά, παρουσιάζονται σύμφωνα με τις πιο εξελιγμένες μουσειολογικές αντιλήψεις και προέρχονται από τις απαρχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 330 μ.Χ. έως την Αλωση το 1453.

«Τα εκθέματα αποτελούν μια ευκαιρία για πολλές αφετηρίες. Θέλουμε να προβάλουμε το Βυζάντιο με πληρότητα και σε όλες τις διαστάσεις του. Η έκθεση στοχεύει ακόμα και να διατηρήσει ζωντανό το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για τις βυζαντινές σπουδές», μας είχε πει σε συνέντευξή της το καλοκαίρι η Αναστασία Δρανδάκη, επιμελήτρια της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Συλλογής του Μουσείου Μπενάκη και μία εκ των επιμελητριών της έκθεσης. Την επιστημονική ομάδα εργασίας συναποτελούν οι: Αναστασία Τούρτα, Ευγενία Χαλκιά, Δήμητρα Μπακιρτζή, Τζένη Αλμπάνη. Η έκθεση ακολουθεί χρονολογική διάρθρωση, αλλά κυρίως είναι εννοιολογική και χωρίζεται στις πέντε ενότητες:

«Από τον αρχαίο στον βυζαντινό κόσμο»: αντιπροσωπευτικά έργα της γλυπτικής και περίτεχνα ψηφιδωτά μαρτυρούν τη συνύπαρξη του αρχαίου κόσμου με τον νέο χριστιανικό που αναδύεται. Παραστάσεις διαδεδομένες από τους αρχαίους χρόνους παίρνουν χριστιανικό περιεχόμενο, όπως ο «Ορφέας» που μεταμορφώνεται σε «Καλό Ποιμένα». Περιλαμβάνει προτομές, ανδριάντες, τρισδιάστατα γλυπτά.

«Ο θρησκευτικός βίος»: η επίδραση της επίσημης θρησκείας του κράτους στη διαμόρφωση της πολιτικής του ιδεολογίας και η ανάπτυξη της στενής του σχέσης με την Εκκλησία παρουσιάζονται μέσα από μια συλλογή χρυσών νομισμάτων. Επίσης, γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη, φορητές εικόνες, εικονογραφημένα χειρόγραφα, λειτουργικά υφάσματα ανασυνθέτουν τον βυζαντινό ναό ως μικρογραφία του σύμπαντος κόσμου. Μέσα από τα πολύτιμα αντικείμενα παρουσιάζεται η υψηλή τέχνη των εργαστηρίων της Κωνσταντινούπολης, αλλά και η ιδιαίτερη καλλιτεχνική φυσιογνωμία σημαντικών αστικών κέντρων της Ελλάδας, όπως Θεσσαλονίκη, Βέροια, Καστοριά.

«Η πνευματική ζωή»: εστιάζει στη σκέψη, τα γράμματα και τις τέχνες. Μια σειρά από πολυτελή χειρόγραφα υπογραμμίζει την κυριαρχία της ελληνικής γλώσσας και εκθέτει βασικές πτυχές της πνευματικής ζωής του Βυζαντίου. Εδώ εκτίθενται κυρίως σπάνια χειρόγραφα, ενώ οι φορητές εικόνες, που συμπληρώνουν την ενότητα, προέρχονται από καλλιτεχνικά εργαστήρια της Κωνσταντινούπολης.

«Οι χαρές της ζωής»: αποκαλύπτει μια όψη του Βυζαντίου πολύ διαφορετική από αυτήν που είναι γνωστή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ξετυλίγονται ποικίλες όψεις της καθημερινής ζωής με εκθέματα από τον ιδιωτικό χώρο, τον εξοπλισμό και τον διάκοσμο της βυζαντινής κατοικίας – πολυτελή σκεύη τραπεζιού, φωτιστικά και είδη λουτρού, γυάλινα μυροδοχεία, σκεύη καλλωπισμού, χτένια κ.ά. Επίσης, μια μεγάλη σειρά από βυζαντινά κοσμήματα, που εντυπωσιάζουν με την ποικιλομορφία, τη σχεδιαστική λεπτότητα και την τεχνική αρτιότητά τους.

«Το Βυζάντιο μεταξύ Ανατολής και Δύσης»: παρουσιάζονται οι γόνιμες επιδράσεις που δέχθηκε η βυζαντινή τέχνη από τον πολιτισμό των λαών με τους οποίους συναντήθηκε κατά τη μακρόχρονη πορεία της. Αρχιτεκτονικά, γλυπτά και κοσμήματα που φέρουν έκδηλες εικονογραφικές και τεχνοτροπικές επιρροές από τον περσικό και αραβικό πολιτισμό, πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη, τοιχογραφίες και φορητές εικόνες, αποκαλύπτουν την ποικιλία επιδράσεων του δυτικού κόσμου στην καλλιτεχνική έκφραση του Βυζαντίου.

v.tzevelekou@efsyn.gr

INFO: Διάρκεια έως τις 2 Μαρτίου 2014. Στη συνέχεια μεταφέρεται στη Βίλα Γκετί του Μουσείου Ζαν Πολ Γκετί στο Μαλιμπού του Λος Αντζελες – έως τον Αύγουστο του 2014.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου