Το Μουσείο Κάλλας ξανά στην ατζέντα

Παρά τις αποθαρρυντικές εκτιμήσεις των υπουργείων Πολιτισμού και Εργασίας για το κτίριο του ΝΑΤ. Θα μπορούσε να προκληθεί ένα κύμα διεθνούς ενδιαφέροντος με αποτέλεσμα σημαντικές δωρεές από ιδρύματα και ιδιώτες. Του Δημήτρη Ρηγόπουλου Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, στη γωνία των οδών Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά, οικοδομήθηκε το 1925, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη. Η συναρπαστική αυτή φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της ΕΡΤ. Μπορεί μια αποθαρρυντική απάντηση να καλλιεργεί ζυμώσεις και να βάζει (για πρώτη φορά) το θέμα της μετατροπής της πολυκατοικίας Παπαλεονάρδου σε Μουσείο Μαρία Κάλλας στην ατζέντα; Ετσι φαίνεται. Την προηγούμενη εβδομάδα τα νέα που έφτασαν από τη Βουλή των Ελλήνων επιβεβαίωσαν το κλίμα στασιμότητας που χαρακτηρίζει τη θλιβερή περίπτωση του κτιρίου της οδού Πατησίων στο οποίο έζησε για λίγα χρόνια (από το 1937 έως το 1945) με τη μητέρα και την αδελφή της η διάσημη υψίφωνος του 20ού αιώνα. Τόσο το υπουργείο Πολιτισμού όσο και το υπουργείο Εργασίας συμφώνησαν ότι η εποχή είναι ακατάλληλη για να χρηματοδοτηθεί η αποκατάσταση του προπολεμικού κτιρίου που μέχρι τον Ιανουάριο τελούσε υπό κατάληψη (κατάληψη «Σκαραμαγκά»). Ο υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Ανδριανός σε ενημερωτικό του σημείωμα αναφέρει ότι αυτό το σημαντικό δείγμα πολυκατοικίας της περιόδου 1921-1932, έργο του αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη (18921969) και ιδιοκτησίας του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο και προστατεύεται από τις διατάξεις του νόμου για την προστασία αρχαιοτήτων και εν γένει πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρόκειται για τον Ν. 3028/2002 που ορίζει ότι «ο κύριος ή ο νομέας μνημείου υποχρεούται να μεριμνά για την άμεση εκτέλεση των εργασιών συντήρησης, στερέωσης ή προστασίας ετοιμόρροπου μνημείου χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, με δική του δαπάνη και υπό την εποπτεία και τις υποδείξεις της Υπηρεσίας». Στην ουσία έχουμε να κάνουμε με μια σωστή αλλά ανενεργή νομοθετική διάταξη καθώς πλήθος διατηρητέων κτιρίων βρίσκεται σε άθλια κατάσταση χωρίς την παραμικρή επίπτωση για τους ιδιοκτήτες τους. Επομένως δεν προκαλεί καμία ιδιαίτερη έκπληξη το γεγονός ότι «μέχρι σήμερα δεν έχει κατατεθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες για έγκριση, μελέτη αποκατάστασης του κτιρίου ή αλλαγή χρήσης αυτού σε μουσειακό χώρο από τους ιδιοκτήτες του, όπως προβλέπεται από τον Ν. 3028/2002». Την ίδια ώρα και σύμφωνα με έγγραφο του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση, «το κτίριο έχει υποστεί σοβαρές ζημιές στον σεισμό της Αθήνας (Σεπτέμβριος 1999), με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγάλη δαπάνη για την επισκευή του, η οποία με δεδομένη την υποβάθμιση της περιοχής και την κρίση στην αγορά ακινήτων, καθιστά ασύμφορη οποιαδήποτε διαδικασία ανακαίνισης». Ο κ. Γ. Βρούτσης αφήνει, ωστόσο, μια χαραμάδα αισιοδοξίας, υποστηρίζοντας ότι «έχει υπάρξει πρόσφατη εκδήλωση ενδιαφέροντος εκ μέρους του Δήμου Αθηναίων για το αναφερόμενο κτίριο και το Δ.Σ. του ΝΑΤ βρίσκεται σε αναμονή συγκεκριμένων προτάσεων προκειμένου να τις αξιολογήσει». Την ανακίνηση του θέματος προκάλεσε ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Παναγιώταρος. Το ενδιαφέρον του δήμου δεν είναι καινούργιο και έχει ρίζες στην άτυχη ιστορία της δημιουργίας Μουσείου Μαρίας Κάλλας στην Τεχνόπολη. Με μία σημαντική διαφορά: δεν αφορά την αξιοποίηση της πολυκατοικίας Παπαλεονάρδου αλλά την ίδρυση και λειτουργία μουσείου σε κτίριο ιδιοκτησίας του Δήμου Αθηναίων, στο νούμερο 44 της οδού Μητροπόλεως. Οπως μας εξηγεί η δημοτική σύμβουλος, πρόεδρος της Τεχνόπολης και project manager του Μουσείου Μαρίας Κάλλας, Αγγελική Αντωνοπούλου, το θέμα του μουσείου έχει δρομολογηθεί με στόχο την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ. Από τη στιγμή που ο Δήμος Αθηναίων βγαίνει από το «παιχνίδι», τα δεδομένα είναι τα εξής: το κτίριο της οδού Πατησίων διαθέτει ένα ακαταμάχητο και αυταπόδεικτο πλεονέκτημα για να συνδεθεί με τον θρύλο της Μαρίας Κάλλας. Τα προβληματικά σημεία του σχεδίου αξιοποίησης είναι πολλά, αλλά όχι ανυπέρβλητα. Το ελληνικό κράτος θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα διεθνούς ενδιαφέροντος με άμεσα αποτέλεσματα που θα περιλαμβάνουν και σημαντικές δωρεές από ιδρύματα αλλά και ιδιώτες. Είναι τόσο ισχυρή η αύρα του ονόματος της Μαρίας Κάλλας που θα εκπλαγούμε ευχάριστα.

Δημοσίευση : 6 Nοεμβρίου 2013