Η Θεσσαλονίκη τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιώργου Κωστάκη (1913-1990)
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που κατέχει 1.277 πολύτιμα έργα από τη συλλογή του, οργανώνει μια μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα
Της Βασιλικής Τζεβελέκου/ Εφημερίδα των Συντακτών/28-3-2013
Ο
πίνακας «Η πράσινη λωρίδα» της Ολγας Ροζάνοβα, που αντίκρισε
ακουμπισμένον στο πάτωμα ενός παλαιοπωλείου το 1946, μαγνήτισε το βλέμμα
του Γιώργου Κωστάκη. Ηταν μια πράσινη φωσφορίζουσα λωρίδα πάνω σε λευκό
φόντο. Δεν είχε ξαναδεί ποτέ στη ζωή του κάτι τέτοιο. Αναρωτήθηκε αν
ήταν ολοκληρωμένο έργο ή αν ο καλλιτέχνης δεν είχε προλάβει να το
τελειώσει. Οταν ο πωλητής τού είπε ότι έτσι ζωγράφιζαν τότε, το 1916
δηλαδή, ο Γιώργος Κωστάκης το αγόρασε αμέσως.
Λάτρης της τέχνης από τα νεανικά του χρόνια και προικισμένος με σπάνιο ένστικτο, άρχισε έκτοτε ν’ αναζητά, να βρίσκει, ν’ αγοράζει, να συλλέγει μεθοδικά και με πάθος έργα της ρωσικής πειραματικής τέχνης των αρχών του 20ού αιώνα. «On camera» είχε πει για τα παραγνωρισμένα, έως κάποια εποχή, έργα των Ρώσων Πρωτοπόρων και την τέχνη τους: «Οι άνθρωποι που θα τη χρειάζονταν θα την εκτιμούσαν κάποια μέρα». Κι όπως αποδείχτηκε, ο λόγος του ήταν προφητικός.
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιώργου Κωστάκη. Σ’ εκείνον οφείλουμε τη διάσωση και την προώθηση της Ρωσικής Πρωτοπορίας διεθνώς. Κι εμείς οι Ελληνες ακόμα περισσότερα. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης τιμά τη μνήμη του με μια μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα, πολλές παράλληλες εκδηλώσεις κι έναν κύκλο μαθημάτων με θέμα τη Ρωσική Πρωτοπορία.
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης κατέχει 1.277 πολύτιμα έργα Ρωσικής Πρωτοπορίας (ζωγραφικής, γλυπτικής, σχέδια και κατασκευές) της περίφημης και πασίγνωστης Συλλογής Κωστάκη. Αγοράστηκαν το 1977 από το ελληνικό κράτος έναντι 14,2 δισ. δραχμών (περίπου 70,2 εκατ. ευρώ), το μεγαλύτερο ποσό που έχει επενδύσει στην αγορά έργων τέχνης. Κι ευτυχώς εκείνη η ευκαιρία δεν χάθηκε, γιατί σήμερα είναι μία από τις σημαντικότερες συλλογές σε διεθνές επίπεδο, μέρος της οποίας συχνά ταξιδεύει στα μουσεία του εξωτερικού.
Από τις 5 Απριλίου κι έως τα τέλη Δεκεμβρίου μεγάλο μέρος της θα εκτεθεί στους χώρους του ΚΜΣΤ, στη Μονή Λαζαριστών. Πρόκειται για μεγάλης κλίμακας παρουσίαση της συλλογής και του αρχείου Κωστάκη. Η έκθεση αναπτύσσεται μέσα από ποικίλες μονογραφικές παρουσιάσεις καλλιτεχνών και τονίζονται οι επιμέρους ενότητες της συλλογής. Αρχικά θα εκτεθούν 350 με 400 έργα απ’ όλο το φάσμα των έργων της. Μέρος της έκθεσης θα ανανεωθεί τον Σεπτέμβριο με την προσθήκη περίπου άλλων 100 έργων.
«Ειδικά τα σχέδια δεν μπορούν να μείνουν εκτεθειμένα για περισσότερο από τρεις-τέσσερις μήνες. Πρέπει να φυλάσσονται σε ειδικές συνθήκες. Θα κρατήσουμε κάποιους βασικούς πίνακες και θα ανανεώσουμε τα έργα, ώστε να πλησιάσουμε τουλάχιστον τα 500 συνολικά» μας εξηγεί η Μαρία Τσαντσάνογλου, διευθύντρια του ΚΜΣΤ και επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με την Αγγελική Χαριστού. «Στην έκθεση δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στον ίδιο τον συλλέκτη. Εχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η συλλεκτική του μέθοδος. Τι ήταν αυτό που τον ενδιέφερε, ποιους καλλιτέχνες αγαπούσε περισσότερο».
Ο ίδιος δήλωνε ότι αγαπημένη του ήταν η Λιούμποφ Πόποβα κι είχε συλλέξει τόσα έργα της ώστε σήμερα «δεν μπορεί να γίνει πουθενά στον κόσμο έκθεση χωρίς τη δική μας συμβολή», όπως λέει η Μαρία Τσαντσάνογλου. «Κατέχουμε περισσότερα από 250 έργα της μαζί με ενότητες άλλων καλλιτεχνών, που ανακάλυψε ο Κωστάκης. Είναι σίγουρο ότι αν δεν υπήρχε ο Κωστάκης, δεν θα ξέραμε τόσα πολλά γι’ αυτούς». Και εξηγεί ότι ο συλλέκτης πίστευε ότι η Ρώσικη Πρωτοπορία «ήταν ένας στρατός με στρατηγούς και στρατιώτες. Δεν θα υπήρχε αυτό το αισθητικό φαινόμενο αν δεν υπήρχε αυτός ο καλά οργανωμένος στρατός, καθώς οι λιγότερο γνωστοί ζωγράφοι έχουν συνεισφέρει εξίσου πολλά στα αισθητικά πειράματα της Ρώσικης Πρωτοπορίας».
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αλεξάντρ Ρότσενκο, από τους πιο γνωστούς πλέον στον κόσμο. Οταν ο Γιώργος Κωστάκης έφυγε από τη Μόσχα το 1977 άφησε στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ σημαντικό μέρος της συλλογής του. Οι άνθρωποι της Επιτροπής της Πινακοθήκης τού είχαν πει να πάρει μαζί του όλα τα έργα του Ρότσενκο, καθώς η ζωγραφική του είχε αποκηρυχθεί. Χάρη στον Κωστάκη το ΚΜΣΤ Θεσσαλονίκης κατέχει εξαιρετικά σπάνια έργα του κι είναι το μοναδικό στον κόσμο. «Ο Κωστάκης έσωσε μια σημαντική τέχνη από την καταστροφή και τη λήθη» καταλήγει η Μαρία Τσαντσάνογλου.
Η έκθεση θα πλαισιωθεί από πολλές παράλληλες εκδηλώσεις και θα αποτελέσει πεδίο διαλόγου για ορισμένους καλλιτέχνες που θα συμμετέχουν στην 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
v.tzevelekou@efsyn.gr
ΙNFO: «Η Συλλογή Κωστάκη και η Ρώσικη Πρωτοπορία. 100 Χρόνια από τη Γέννηση του Συλλέκτη» 5 Απριλίου-29 Δεκεμβρίου, ΚΜΣΤ, Μονή Λαζαριστών, Κολοκοτρώνη 21, Θεσσαλονίκη, τηλ: 2310-589141
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που κατέχει 1.277 πολύτιμα έργα από τη συλλογή του, οργανώνει μια μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα
Της Βασιλικής Τζεβελέκου/ Εφημερίδα των Συντακτών/28-3-2013
Ο
πίνακας «Η πράσινη λωρίδα» της Ολγας Ροζάνοβα, που αντίκρισε
ακουμπισμένον στο πάτωμα ενός παλαιοπωλείου το 1946, μαγνήτισε το βλέμμα
του Γιώργου Κωστάκη. Ηταν μια πράσινη φωσφορίζουσα λωρίδα πάνω σε λευκό
φόντο. Δεν είχε ξαναδεί ποτέ στη ζωή του κάτι τέτοιο. Αναρωτήθηκε αν
ήταν ολοκληρωμένο έργο ή αν ο καλλιτέχνης δεν είχε προλάβει να το
τελειώσει. Οταν ο πωλητής τού είπε ότι έτσι ζωγράφιζαν τότε, το 1916
δηλαδή, ο Γιώργος Κωστάκης το αγόρασε αμέσως.Λάτρης της τέχνης από τα νεανικά του χρόνια και προικισμένος με σπάνιο ένστικτο, άρχισε έκτοτε ν’ αναζητά, να βρίσκει, ν’ αγοράζει, να συλλέγει μεθοδικά και με πάθος έργα της ρωσικής πειραματικής τέχνης των αρχών του 20ού αιώνα. «On camera» είχε πει για τα παραγνωρισμένα, έως κάποια εποχή, έργα των Ρώσων Πρωτοπόρων και την τέχνη τους: «Οι άνθρωποι που θα τη χρειάζονταν θα την εκτιμούσαν κάποια μέρα». Κι όπως αποδείχτηκε, ο λόγος του ήταν προφητικός.
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιώργου Κωστάκη. Σ’ εκείνον οφείλουμε τη διάσωση και την προώθηση της Ρωσικής Πρωτοπορίας διεθνώς. Κι εμείς οι Ελληνες ακόμα περισσότερα. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης τιμά τη μνήμη του με μια μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα, πολλές παράλληλες εκδηλώσεις κι έναν κύκλο μαθημάτων με θέμα τη Ρωσική Πρωτοπορία.
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης κατέχει 1.277 πολύτιμα έργα Ρωσικής Πρωτοπορίας (ζωγραφικής, γλυπτικής, σχέδια και κατασκευές) της περίφημης και πασίγνωστης Συλλογής Κωστάκη. Αγοράστηκαν το 1977 από το ελληνικό κράτος έναντι 14,2 δισ. δραχμών (περίπου 70,2 εκατ. ευρώ), το μεγαλύτερο ποσό που έχει επενδύσει στην αγορά έργων τέχνης. Κι ευτυχώς εκείνη η ευκαιρία δεν χάθηκε, γιατί σήμερα είναι μία από τις σημαντικότερες συλλογές σε διεθνές επίπεδο, μέρος της οποίας συχνά ταξιδεύει στα μουσεία του εξωτερικού.
Από τις 5 Απριλίου κι έως τα τέλη Δεκεμβρίου μεγάλο μέρος της θα εκτεθεί στους χώρους του ΚΜΣΤ, στη Μονή Λαζαριστών. Πρόκειται για μεγάλης κλίμακας παρουσίαση της συλλογής και του αρχείου Κωστάκη. Η έκθεση αναπτύσσεται μέσα από ποικίλες μονογραφικές παρουσιάσεις καλλιτεχνών και τονίζονται οι επιμέρους ενότητες της συλλογής. Αρχικά θα εκτεθούν 350 με 400 έργα απ’ όλο το φάσμα των έργων της. Μέρος της έκθεσης θα ανανεωθεί τον Σεπτέμβριο με την προσθήκη περίπου άλλων 100 έργων.
«Ειδικά τα σχέδια δεν μπορούν να μείνουν εκτεθειμένα για περισσότερο από τρεις-τέσσερις μήνες. Πρέπει να φυλάσσονται σε ειδικές συνθήκες. Θα κρατήσουμε κάποιους βασικούς πίνακες και θα ανανεώσουμε τα έργα, ώστε να πλησιάσουμε τουλάχιστον τα 500 συνολικά» μας εξηγεί η Μαρία Τσαντσάνογλου, διευθύντρια του ΚΜΣΤ και επιμελήτρια της έκθεσης μαζί με την Αγγελική Χαριστού. «Στην έκθεση δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στον ίδιο τον συλλέκτη. Εχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η συλλεκτική του μέθοδος. Τι ήταν αυτό που τον ενδιέφερε, ποιους καλλιτέχνες αγαπούσε περισσότερο».
Ο ίδιος δήλωνε ότι αγαπημένη του ήταν η Λιούμποφ Πόποβα κι είχε συλλέξει τόσα έργα της ώστε σήμερα «δεν μπορεί να γίνει πουθενά στον κόσμο έκθεση χωρίς τη δική μας συμβολή», όπως λέει η Μαρία Τσαντσάνογλου. «Κατέχουμε περισσότερα από 250 έργα της μαζί με ενότητες άλλων καλλιτεχνών, που ανακάλυψε ο Κωστάκης. Είναι σίγουρο ότι αν δεν υπήρχε ο Κωστάκης, δεν θα ξέραμε τόσα πολλά γι’ αυτούς». Και εξηγεί ότι ο συλλέκτης πίστευε ότι η Ρώσικη Πρωτοπορία «ήταν ένας στρατός με στρατηγούς και στρατιώτες. Δεν θα υπήρχε αυτό το αισθητικό φαινόμενο αν δεν υπήρχε αυτός ο καλά οργανωμένος στρατός, καθώς οι λιγότερο γνωστοί ζωγράφοι έχουν συνεισφέρει εξίσου πολλά στα αισθητικά πειράματα της Ρώσικης Πρωτοπορίας».
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αλεξάντρ Ρότσενκο, από τους πιο γνωστούς πλέον στον κόσμο. Οταν ο Γιώργος Κωστάκης έφυγε από τη Μόσχα το 1977 άφησε στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ σημαντικό μέρος της συλλογής του. Οι άνθρωποι της Επιτροπής της Πινακοθήκης τού είχαν πει να πάρει μαζί του όλα τα έργα του Ρότσενκο, καθώς η ζωγραφική του είχε αποκηρυχθεί. Χάρη στον Κωστάκη το ΚΜΣΤ Θεσσαλονίκης κατέχει εξαιρετικά σπάνια έργα του κι είναι το μοναδικό στον κόσμο. «Ο Κωστάκης έσωσε μια σημαντική τέχνη από την καταστροφή και τη λήθη» καταλήγει η Μαρία Τσαντσάνογλου.
Η έκθεση θα πλαισιωθεί από πολλές παράλληλες εκδηλώσεις και θα αποτελέσει πεδίο διαλόγου για ορισμένους καλλιτέχνες που θα συμμετέχουν στην 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
v.tzevelekou@efsyn.gr
ΙNFO: «Η Συλλογή Κωστάκη και η Ρώσικη Πρωτοπορία. 100 Χρόνια από τη Γέννηση του Συλλέκτη» 5 Απριλίου-29 Δεκεμβρίου, ΚΜΣΤ, Μονή Λαζαριστών, Κολοκοτρώνη 21, Θεσσαλονίκη, τηλ: 2310-589141
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου