Δευτέρα 1 Απριλίου 2013

Η Ανεργίτσα και ο Πειναλέοντας σε νέες περιπέτειες

Η έκθεση «Cherchez να φαμ! Ο Μποστ του Τύπου»

Στο Μπενάκη της Πειραιώς εκτίθενται γελοιογραφίες από την περίοδο 1959-66, προσχέδια, σχέδια, ζωγραφική, διαφήμιση, εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, θεατρικά έργα, σκηνικά και κοστούμια καθώς και αρχειακό υλικό από την ΕΡΤ μάς θυμίζουν πόσο μοναδικός, τολμηρός και διαχρονικός υπήρξε ο Μποστ

Της Παρής Σπίνου    http://www.efsyn.gr

Αν ζούσε ο Μποστ, πεδίον δόξης λαμπρόν θα πρόσφερε για τις ανεπανάληπτες γελοιογραφίες του η υφιστάμενη κρίση. Ευτυχώς ο διορατικός καλλιτέχνης, που εξέφρασε όσο κανείς άλλος στην εποχή του το λαϊκό αίσθημα, φρόντισε να αφήσει μια παρακαταθήκη διαχρονική και επίκαιρη. Τους θρυλικούς χαρακτήρες του, την καθημαγμένη Μαμά Ελλάδα με τα παιδιά της, την Ανεργίτσα και τον Πειναλέοντα, που εύγλωττα εκφράζουν τη σημερινή κατάσταση.

Θα δούμε κι αυτήν την αγία τριάδα στην έκθεση «Cherchez να φαμ! Ο Μπόστ του Τύπου», που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 4 Απριλίου στο Μουσείο Μπενάκη – κτίριο οδού Πειραιώς σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ. Εμφαση δίνεται στις γελοιογραφίες του Μποστ στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο την περίοδο 1950-1980. Μια σάτιρα που έχει στόχο τη μικροαστική νοοτροπία, τον καθωσπρεπισμό, την ημιμάθεια και τον νεοπλουτισμό, την ξενομανία, τις ταξικές αντιθέσεις, κυρίως όμως την πολιτική ζωή.

«Η εκθεση εξελίσσεται χρονολογικά, ενώ το μεγαλύτερο κομμάτι της καταλαμβάνουν οι γελοιογραφίες που έκανε την περίοδο 1959-66. Υπάρχουν πρωτότυπα έργα, κυρίως όμως ψηφιακές αναπαραστάσεις γιατί, όπως είναι γνωστό, η Ασφάλεια κατάσχεσε και κατέστρεψε το έργο του το 1967» μας λέει η θεατρολόγος Μαρίνα Κοτζαμάνη, επ. καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, που επιμελείται την έκθεση. «Με συνοδευτικά κείμενα εξηγούμε την επικαιρότητα κάθε σκίτσου και τη σχέση με τα γεγονότα της περιόδου, προκειμένου να κατανοήσει ο επισκέπτης πως η γελοιογραφία γίνεται ζωντανό χρονικό μιας εποχής».

Οχι τυχαία ο Μποστ κατάφερε να δώσει το στίγμα του με ένα εντελώς προσωπικό και αναγνωρίσιμο ύφος, με επίτηδες ανορθόγραφα κείμενα, με μια γλώσσα που γελοιοποιεί την καθαρεύουσα, με παραφθορά των λέξεων δημιουργώντας απίθανους συνειρμούς. Η ευθύβολη σάτιρά του έχει στόχο την εξάρτηση της Ελλάδας από τον ξένο παράγοντα, την εθνικοφροσύνη των δεξιών κομμάτων, τον θεσμό της βασιλείας, ωστόσο σε πολλά κείμενα διακωμωδεί και την παράταξη της Αριστεράς στην οποία ανήκε.

«Οσο βαθαίνει η κρίση τόσο πιο επίκαιρη είναι η σάτιρα του Μποστ» συνεχίζει η Μ. Κοτζαμάνη. «Παρακολουθούσε στενά την επικαιρότητα, διάβαζε τα πάντα στις εφημερίδες και τα περιοδικά και τα αξιοποιούσε δημιουργικά, φτιάχνοντας ιστορίες με θεατρικό τρόπο. Μετουσίωνε την πολιτική επικαιρότητα σε τέχνη και έβγαζε την ποίηση του εφήμερου στη δουλειά του». Η Μαμά Ελλάς, ο Πειναλέοντας, η Ανεργίτσα, που συσχετίζονται με τη σημερινή Ελλάδα της κρίσης, είναι χαρακτήρες «με αρχετυπική δύναμη, όπως ο Καραγκιόζης, και εκφράζουν την ελληνική λαϊκή ψυχή».

Για την έκθεση έγινε αρχειακή έρευνα από τον Νίκο Σαραντάκο και τεκμηρίωση των σκίτσων. Προσχέδια, σχέδια, ζωγραφική, διαφήμιση, εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, θεατρικά έργα, σκηνικά και κοστούμια καθώς και αρχειακό υλικό από την ΕΡΤ με συνεντεύξεις του Μποστ συνοδεύουν το αφιέρωμα. «Είχε την ευκολία να εκφράζεται με πολλά μέσα, επικοινωνιακή δεινότητα και εμβέλεια γιατί μιλούσε άμεσα στον κόσμο για τα προβλήματά του, χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς» τονίζει η επιμελήτρια. «Αρεσε και στους λίγους και στους πολλούς. Οπως λέει ο Κυρ, με ό,τι καταπιανόταν το έκανε χιτ».

Η έκθεση ανιχνεύει και τη σύγχρονη σημασία της σάτιρας του Μποστ. Ετσι γνωστοί γελοιογράφοι (Αναστασίου, Μακρής, Μητρόπουλος, Καλαϊτζής, Κυρ, Ορνεράκης, Πετρουλάκης, Στάθης, Χατζόπουλος κ.ά.) εμπνέονται από το έργο του και μας ωθούν να γελάσουμε με «τα χάλια» μας, αλλά και να «λογαριάσουμε πώς προχωρούμε».

Παράλληλα οργανώνεται σειρά εκδηλώσεων:

* Ημερίδα «Ξαναθυμόμαστε τον Μποστ» (14/4, 12.00) στην οποία συμμετέχουν οι Κώστας Γεωργουσόπουλος, Στάθης Σταυρόπουλος, Θανάσης Παπαγεωργίου, Γιάννης Κοντός, Μανόλης Σαββίδης, Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο γιος τού Μπόστ, Κώστας Μποσταντζόγλου.

* «Bost Live!» (20/4, ώρα 19.00): φοιτητές του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου ζωντανεύουν επί σκηνής τα σκίτσα του Μποστ , με την καθοδήγηση του Γιάννη Λεοντάρη.

• «Γνωριμία με έναν σκιτσογράφο»: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Μαρίας Τζαμπούρα για παιδιά από 10 ετών (12/5, 11.00). Πληροφορίες: 210-3671067

• Ξεναγήσεις για το κοινό από τον υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Τάσο Σακελλαρόπουλο, τις Παρασκευές (18.00) και τα Σάββατα (11.00) Απριλίου και Μαΐου.
Πληροφορίες: 210-3671015.
Η έκθεση είναι αφιερωμένη στην ιστορικό Τέχνης Μαρία Κοτζαμάνη, που χάθηκε πρόσφατα. Την είχε προτείνει και σχεδιάσει, ωστόσο δεν πρόφτασε να την ολοκληρώσει.

*Διάρκεια ώς 19 Μαΐου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου