Σχολή για καλλιτέχνες του λόγου

© Φωτογραφία: ru.wikipedia.org/Андрей Бабуров/cc-by-sa 3.0

Το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο του Γκόρκι είναι ένα μοναδικό φαινόμενο. Είναι όχι μόνο το μοναδικό κρατικό ΑΕΙ στη Ρωσία, όπου διδάσκουν τη λογοτεχνική δεξιοτεχνία, αλλά και ένας χώρος, όπου πραγματοποιούνται πολυάριθμα διεθνή συνέδρια, λογοτεχνικοί διαγωνισμοί και σαλόνια, συναντήσεις με εκπροσώπους της ρωσικής λογοτεχνίας. Για αυτήν την καταπληκτική σχολή μίλησε στη «Φωνή της Ρωσίας» ο πρύτανης του Λογοτεχνικού Ινστιτούτου, συγγραφέας, κριτικός της λογοτεχνίας Μπορίς Ταράσοφ.

- Σε τι διαφέρει το δικό σας Ινστιτούτο από άλλα ΑΕΙ πολιτισμού και τέχνης, όπου υπάρχουν παρόμοιες σχολές;

- Το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο δημιουργήθηκε ως ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, που θα δίνει τη δυνατότητα σε δημιουργικά ταλαντούχους νέους ανθρώπους να αναπτύσσουν τις λογοτεχνικές τους ικανότητες, να αφομοιώνουν την εγχώρια και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, να λαμβάνουν πολύπλευρη πνευματική ανάπτυξη και να καθορίζουν τη θέση τους στο σύγχρονο κόσμο.

Αυτά τα ζητήματα θα παραμένουν επίκαιρα και αύριο. Στο κύριο έργο στα διαφόρων ειδών σεμινάρια προστίθεται μία πανεπιστημιακή ανθρωπιστική εκπαίδευση της φιλολογικής ειδικότητας. Στο πρόγραμμα σπουδών έχουν επίσης εισαχθεί οι αρχές της πολιτικής επιστήμης, της οικονομίας και του δικαίου, της συντακτικής και εκδοτικής εργασίας. Όλα αυτά επιτρέπουν στους αποφοίτους να εργαστούν επιτυχώς όχι μόνο στον τομέα της λογοτεχνίας, σε εκδόσεις, σε περιοδικά, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, αλλά και σε διοικήσεις (συμπεριλαμβανομένης της προεδρικής), σε δήμους, σε τράπεζες και σε εταιρείες, όπου απαιτούνται λογοτεχνικές, φιλολογικές και γλωσσικές δεξιότητες.

- Καθηγητά, ήδη επί πολλά χρόνια κατέχετε τη θέση του πρύτανη του Λογοτεχνικού Ινστιτούτου. Πως βλέπετε το μέλλον του;

- Στην εποχή της κυριαρχίας των μαζικών μορφών τέχνης, που απλοποιούν τη διαδικασία της σκέψης, της αποσπασματικής τμηματικής συνείδησης, της εμπορευματοποίησης της λογοτεχνίας και της προώθησης στο προσκήνιο συγγραφέων έργων αστυνομικών, περιπέτειας, ρομαντικών, γυναικείων, φαντασίας, συμβαίνει μία υποτίμηση των πνευματικών βάσεων της ζωής, της αισθητικής, της πνευματικής κατανόησης των κύριων ζητημάτων και εννοιών της ανθρώπινης ύπαρξης. Σε αυτήν την κατάσταση θα πρέπει να διατηρείται ο προσανατολισμός στην κορυφή του εγχώριου και παγκόσμιου πολιτισμού.

- Στη Ρωσία μόνο στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο υπάρχει η έδρα της λογοτεχνικής μετάφρασης. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;

- Η μετάφραση από ξένες γλώσσες ασκείται σε μια σειρά σχολών ΑΕΙ, αλλά η μετάφραση ειδικά της λογοτεχνίας υπάρχει μόνο στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο. Απαιτεί μία ιδιαίτερη προσέγγιση, καλή γνώση όχι μόνο της θεωρίας και της ιστορίας αυτού του είδους της δραστηριότητας, της γεωγραφίας κ.λπ., αλλά και τις ιδιαιτερότητες της ρωσικής γλώσσας, των διαφόρων συστημάτων παραστάσεων και στις δύο γλώσσες και πολλά άλλα. Σε αυτό βοηθούν επαγγελματίες παγκοσμίου επιπέδου, που διδάσκουν στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο, όπως ο Γιεβγκένι Σολονόβιτς (μεταφραστής ιταλικής λογοτεχνίας, κάτοχος πολλών ιταλικών και ρωσο-ιταλικών βραβείων), ο Βίκτορ Γκόλισεφ (πρόεδρος της Ένωσης Μεταφραστών), του οποίου οι μεταφράσεις της αγγλικής λογοτεχνίας έχουν γίνει κλασικές, δυστυχώς πρόσφατα έφυγε από τη ζωή ο Αλεξάντρ Ρέβιτς (υψηλού επιπέδου μεταφραστής της γαλλικής λογοτεχνίας, κάτοχος του Κρατικού Βραβείου). Σε εμάς εργάζονται καταπληκτικοί δάσκαλοι της τέχνης τους – ο Βαλέρι Μοντέστοφ, ο Βλαντίμιρ Μπάμπκοφ, η Νατάλια Μαβλέβιτς, η Άννα Γιαμπόλσκαγια, η απόφοιτή μας Μαρία Ζόρκαγια.

- Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εσείς και οι συνάδελφοί σας στην έδρα της λογοτεχνικής μετάφρασης έχετε μία τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη ενός διαπολιτισμικού διαλόγου, ενός διαλόγου των πολιτισμών;

- Ναι, αυτή η συμβολή είναι πολύ σημαντική. Χάρη στους καθηγητές της μετάφρασης το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο αναπτύσσει τις διεθνείς σχέσεις του με τα πανεπιστήμια της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Ιρλανδίας, της Γαλλίας, οργανώνει κοινά συνέδρια, πραγματοποιεί ανταλλαγή φοιτητών και καθηγητών, δημιουργεί προγράμματα για την πρακτική τους άσκηση. Ένα καλό παράδειγμα του ρωσο-ιταλικού διαπολιτισμικού διαλόγου μπορεί να γίνει το ρωσο-ιταλικό βραβείο «Ράντουγκα» (Ουράνιο τόξο). Το βραβείο «Ράντουγκα» διεγείρει, όπως έδειξε η εμπειρία, τη δημιουργικότητα των νέων συγγραφέων στη Ρωσία και την Ιταλία, οι οποίοι δε δελεάζονται από τη γρήγορη επιτυχία στις προσωρινά δημοφιλείς τάσεις και στοχοπροσανατολισμένα επιδιώκουν να βελτιώσουν τη γραφή τους σε δύσκολες διαδρομές. Στα σχέδιά μας επίσης είναι προγραμματισμένη τουλάχιστον η μερική αποκατάσταση εκείνης της μεταφραστικής κατεύθυνσης, η οποία συνδέεται με τις γλώσσες των χωρών της ΚΑΚ και των λαών της Ρωσίας, και η οποία πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσε σε ευρεία κλίμακα.

Σήμερα το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο κλείνει τα 80 χρόνια. Το Ινστιτούτο αυτό εξακολουθεί να είναι ένα κομβικό σημείο της σύγχρονης, ζωντανής, δημιουργικής ανάπτυξης, ενώ οι απόφοιτοί του είναι γνωστοί όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και σε όλο τον κόσμο.

http://greek.ruvr.ru/2013_05_29