Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΜΠΙΕΝΑΛΕ

«Ιστορία Μηδέν» στη Βενετία

Την ώρα που η Ελλάδα παραμένει στο μάτι του κυκλώνα και βασανίζει ο προβληματισμός γύρω από το γιατί φτάσαμε έως εδώ και προς τα τού βαδίζουμε, πηγαίνουμε στην 55η Μπιενάλε της Βενετίας με ένα πολιτικό και φιλοσοφημένο έργο, που μας καλεί να αναστοχαστούμε την Ιστορία και το ανθρώπινο βίωμα, να δούμε πώς έχουμε οργανώσει την οικονομική μας ζωή. Ενα έργο το οποίο φιλοδοξεί να οδηγήσει ένα βήμα παραπέρα τις καλές εντυπώσεις που άφησε η Διοχάντη το 2011.

Μια ηλικιωμένη συλλέκτρια έργων τέχνης, ένας μετανάστης κι ένας ξένος καλλιτέχνης στην Αθήνα, οι πρωταγωνιστές των τριών ιστοριών του φιλμ στο έργο του Στέφανου Τσιβόπουλου, «Ιστορία Μηδέν»

«Ηταν κάτι που είχα στον νου μου από την αρχή, το έργο να ξεπερνά τα στενά όρια του τι συμβαίνει στη χώρα, αλλά και να προβάλλει μια θέση πολιτική. Αυτό με την έννοια των πολιτών που πρέπει να ενεργοποιηθούν, να αυτοοργανωθούν, να έχουν αντιστάσεις οι οποίες να βασίζονται στην αυτοδιάθεση, στο πώς αντιμετωπίζουν το χρήμα, τις χρηματοπιστωτικές σχέσεις, τον τρόπο συναλλαγών», δηλώνει στο «Εθνος» ο Στέφανος Τσιβόπουλος, ο καλλιτέχνης που θα μας εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε, λίγο πριν αναχωρήσει για τη Βενετία, προκειμένου να ολοκληρώσει το στήσιμο του έργου του, με τον ευφάνταστο τίτλο «Ιστορία Μηδέν». Τα επίσημα εγκαίνια του ελληνικού περιπτέρου στους Κήπους Τζαρντίνι, όπου διεξάγεται η Μπιενάλε (1η Ιουνίου-24 Νοεμβρίου), θα γίνουν την ερχόμενη Παρασκευή.
Η πρώτη εικόνα του επισκέπτη είναι το Αρχείο εναλλακτικών νομισμάτων, ένα σύνολο 32 ιστορικών και ανθρωπολογικών παραδειγμάτων από κοινωνίες σε Ινδία, Αφρική, Βόρεια Αμερική και Λατινική Αμερική, που έχουν εφεύρει σε καιρούς οικονομικής δυσχέρειας εναλλακτικά νομίσματα και τρόπους ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών.
Γύρω από την εγκατάσταση εξελίσσεται κυκλικά μια σπονδυλωτή ιστορία, που αφηγείται μέσα από τρία φιλμ ισάριθμες ανθρώπινες ιστορίες. Αυτές «εικονογραφούν με ποιητικό και εικαστικό τρόπο τρεις διαφορετικές σχέσεις ανθρώπων με το χρήμα: πόσο διαφορετική έννοια και αξία μπορεί να πάρει το χρήμα σε ανθρώπους διαφορετικής ταξικής και εθνοτικής προέλευσης», σύμφωνα με την επίτροπο Συραγώ Τσιάρα. Πρωταγωνιστούν μια ηλικιωμένη συλλέκτρια έργων σύγχρονης τέχνης που πάσχει από αλτσχάιμερ κι έχει μια ιδιότυπη σχέση με το χρήμα, ένας Αφρικανός μετανάστης στην Αθήνα κι ένας ξένος καλλιτέχνης που επισκέπτεται την Αθήνα και τη βλέπει σε αναπαραστάσεις μέσω του ipod του.

Γιατί «Ιστορία Μηδέν»; «Ο τίτλος θα μπορούσε να παραπέμψει, κατά την επιμελήτρια, στο τέλος, σε ένα σημείο απουσίας οποιασδήποτε δράσης και εξέλιξης. Στην πραγματικότητα ο τίτλος μάς καλεί να στοχαστούμε την Ιστορία από την αρχή».

Η «Ιστορία Μηδέν» είναι «ένα σημείο αφετηρίας και επανεκκίνησης. Συνδυάζοντας ο θεατής τις εικόνες των φιλμ και του αρχείου στοχάζεται πάνω στο νόημα και την αξία που αποδίδουμε στα υλικά αγαθά, στο τι σημαίνει αξία και υπεραξία, αλλά και έλλειψη ζωτικών αγαθών. Μέσα από την εναλλαγή στατικών και κινούμενων εικόνων καλούμαστε να οραματιστούμε αλλιώς το μέλλον μας».
Ο 40χρονος Στέφανος Τσιβόπουλος, κινούμενος μεταξύ Αθήνας και Αμστερνταμ, δεν έχει περάσει απαρατήρητος από τα ξένα μίντια («Ιντιπέντεντ», «Κοριέρε Ντέλα Σέρα», μεταξύ άλλων) και καταγράφεται με μια προσμονή. Για πρώτη φορά το εθνικό περίπτερο συγκεντρώνει τόσα δημοσιεύματα και συνεντεύξεις. Η καλή παρουσία του καλλιτέχνη σε διεθνείς εικαστικές διοργανώσεις και το ενδιαφέρον για την Ελλάδα της κρίσης εξηγούν το φαινόμενο. «Πρέπει να το αντιληφθούν κι εδώ ότι για πρώτη φορά γίνεται κάτι τέτοιο», λέει ο καλλιτέχνης.
Η οικονομική δυσχέρεια έχει χαμηλώσει τα μπάτζετ όλων των εθνικών περιπτέρων, που έχουν προϋπολογισμό κατά μέσον όρο 400.000 - 500.000 ευρώ. Το ιταλικό περίπτερο, από 1,5 εκατ. ευρώ άλλοτε, κινείται με 500.000 ευρώ, ενώ το ελληνικό με 250.000 από το υπουργείο Πολιτισμού και 100.000 από χορηγίες. Ωστόσο, σχολιάζει η κ. Τσιάρα, «παλεύουμε διαρκώς τη δυσπιστία κατά πόσο θα είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας».

• «ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ»
  «Το Αρχείο των εναλλακτικών νομισμάτων είναι μαζί κι ένα μανιφέστο, γιατί προτείνει μια εναλλακτική προσέγγιση αντιμετώπισης του χρήματος και του τρόπου που συναλλασσόμαστε» (Στέφανος Τσιβόπουλος).

Δήμητρα Ρουμπούλα,   http://www.ethnos.gr
ΕΘΝΟΣ
«E» 25/5