![Εθνικός Κήπος -Εκεί όπου έκανε ιππασία η βασίλισσα Αμαλία [εικόνες]](http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/kipos660_0.png)
Ο Εθνικός Κήπος είναι έργο μίας γυναίκας, της βασίλισσας Αμαλίας.
Στο διάστημα της 25χρονης παραμονής της στην Αθήνα (1837-1862), η
δημιουργία του Κήπου έμελλε να γίνει το μέγα έργο της, το οποίο
παραμένει έως σήμερα βασικός πνεύμονας οξυγόνου της πρωτεύουσας, παρά
την εμφανή εγκατάλειψη και τον επαρχιώτικο αέρα που αποπνέει.
Ενας Κήπος δια χειρός Βαυαρών και Γάλλων, φυσικά
«Ο κήπος των ανακτόρων ή Κήπος της Αμαλίας, είναι επινόηση της βασίλισσας η οποία συνέλαβε το έργο ως χώρο αναψυχής με τριπλή λειτουργία: κήπο των ανακτόρων, δημόσιο πάρκο και βοτανικό κήπο. Είναι το σχέδιο του Γάλλου κηπουρού Μπαρό, ο οποίος μαζί με έναν Γερμανό συνάδελφό του και τον αρχιτέκτονα Εντουαρντ Ρίντελ (επιβλέπων την αποπεράτωση των ανακτόρων) ήταν οι βασικοί συνεργάτες της Αμαλίας. «Τις διαφορές τούς τις λύνω εγώ, πότε με συμβουλές και πότε με έντονες παρατηρήσεις», γράφει εκείνη στον πατέρα της.
Ο Γάλλος συγγραφέας Εντμόν Αμπού, αυτόπτης μάρτυρας της δημιουργίας του Κήπου, μας πληροφορεί ότι οι βασιλείς Οθων και Αμαλία έδιναν 50.000 χρυσές δραχμές ετησίως, το ένα εικοστό της βασιλικής χορηγίας, στον κήπο. Ωστόσο, η αγορά της γης (απαλλοτριώσεις) έγινε με δαπάνες του κράτους.
Η Αμαλία έφερε φυτά με ιστιοφόρο από τη Γένοβα
Τα τέσσερα πέμπτα από τα περίπου 500 είδη των φυτών του Εθνικού Κήπου είναι ξένης προέλευσης, με κυριότερο προμηθευτή τον οίκο F. Burdin στο Μιλάνο. Το ιστιοφόρο «Φοίνιξ» μετέφερε 15.000 φυτά από τη Γένοβα. Η Σπάρτη δώρισε 300 μοσχεύματα οπωροφόρων και η Εύβοια έστειλε μεγάλη ποικιλία φυτών. Στο σχέδιο Μπαρό αναφέρονται δεκάξι κατηγορίες: φοινικοειδή, φυλλοβόλα, λεύκες, αειθαλείς θάμνοι κ.λπ.
Εκανε ιππασία και περιπάτους με την αυλή της
Την εποχή που ξεκίνησε το έργο, φάνταζε εντελώς περιττό καθώς η γύρω περιοχή ήταν έτσι και αλλιώς ύπαιθρος. Η Βασίλισσα Αμαλία όμως επέμεινε καθώς θεωρούσε πως η πόλη όφειλε να έχει μια σκιά και μια τοποθεσία όπου θα ήταν άντρο πτηνών, αλλά και πηγή ωραίων αρωμάτων.
Η μεγαλύτερη δαπάνη για την συντήρηση του κήπου ήταν η κατανάλωση νερού, το οποίο εκείνη την εποχή ήταν δυσεύρετο στην Αθήνα. Το ωράριο για την είσοδο στον κήπο ήταν αρχικώς ελεύθερο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν βρίσκονταν εκεί οι Βασιλείς. Αργότερα, επί Βασιλέως Γεωργίου το 1917, η συνθήκη αυτή καταργήθηκε και ο κήπος αποδόθηκε στους πολίτες καθ όλη την διάρκεια της ημέρας.
Εγινε Εθνικός Κήπος επί Καραμανλή, το 1974
Ο κήπος μετονομάστηκε σε Εθνικό κήπο το 1927 κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας, ονομάστηκε πάλι σε Βασιλικό κήπο με την Παλινόρθωση και ξανά ονομάστηκε Εθνικός κήπος οριστικά το 1974. Είναι ανοιχτός για το κοινό από την Ανατολή μέχρι τη Δύση του Ηλίου. Η κύρια είσοδος του πάρκου είναι από την Λεωφόρο που μετονομάστηκε σε Αμαλίας προς τιμήν της, αφού αυτή οραματίστηκε τον κήπο. Υπάρχουν άλλες έξι είσοδοι στον κήπο: μία από την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις από την οδό Ηρώδου Αττικού (η μία είναι κλειδωμένη με αλυσίδα) και δύο από την περιοχή τού Ζαππείου πάρκου. Στον κήπο υπάρχουν λίμνες με πάπιες, ένας μικρός ζωολογικός κήπος, καφετέρια, η παιδική βιβλιοθήκη και μια παιδική χαρά.
Σήμερα υπάρχει επαρχιωτισμός και εγκατάλειψη
Ενα αρχαίο ψηφιδωτό δάπεδο στον Εθνικό Κήπο έχει «εξαφανιστεί» επειδή δεν έχει δοθεί ακόμη το «πράσινο φως» για ένα μικρό έργο αποστράγγισης υδάτων. Γραφειοκρατία, ολιγωρία και ασφαλώς ανευθυνότητα καταστρέφουν το μοναδικό κομμάτι πρασίνου της Αθήνας, εκεί όπου μπορεί κανείς, έστω και για λίγο, να αναπνεύσει οξυγόνο, να μυρίσει το χώμα, να θυμηθεί τη φύση που στραγγαλίζεται από την άσφαλτο και το μπετόν. Και μαζί του καταστρέφεται ένα από τα «κοσμήματα» του Κήπου, το υστερορρωμαϊκό ψηφιδωτό που πριν από αιώνες ήταν ενταγμένο σε μια μεγάλη και πλούσια έπαυλη ρωμαίου αξιωματούχου, αλλά σήμερα προκαλεί τον θυμό των επισκεπτών για το κατάντημά του.
Ούτε συντήρηση ούτε προστασία για τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί στην έκτασή του, συμπτωματικά βεβαίως και κατά τη διάρκεια της φύτευσης και της ανέγερσης των λίγων κτιριακών εγκαταστάσεων, αφού αρχαιολογικές ανασκαφές ουδέποτε έγιναν. Ετσι, μόνο η λέξη «αθλιότητα» μπορεί να χαρακτηρίσει σήμερα εκείνη τη γωνιά του κήπου όπου η βασίλισσα Αμαλία - χάρη στην οποία τον έχουμε βεβαίως - έστηνε το «σαλονάκι» της μέσα στο ειδυλλιακό περιβάλλον των μέσων του 19ου αιώνα αναδεικνύοντας τα υπέροχα ψηφιδωτά μιας αρχαίας έπαυλης η οποία είχε έρθει στο φως.
Μωσαϊκό από... μπάζα
«Θα φάμε στο μωσαϊκό που το έφτιαξαν και τελείωσε χθες» έγραφε η ίδια η Αμαλία στις 13 Ιουλίου 1850. Παραστάσεις πουλιών, ανθών, φύλλων κισσού αλλά και γεωμετρικά θέματα κοσμούσαν το ψηφιδωτό δάπεδο και επάνω του η Αμαλία είχε ζητήσει να κατασκευαστεί ένα χαμηλό, μεταλλικό περίπτερο, όπου προγευμάτιζαν οι βασιλείς και συχνά παρέθεταν γεύματα σε επίσημους προσκεκλημένους.
Ενας άμορφος σωρός από μπάζα είναι σήμερα όμως αυτός ο πάλαι ποτέ κομψός χώρος, μια θλιβερή εικόνα που επιτείνεται καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ψηφιδωτών έχει αποκολληθεί, προκειμένου να συντηρηθεί και να επανέλθει, υποτίθεται, στη θέση του. Σημειώστε όμως τη χρονολογία: Το 2006 έγινε η αφαίρεση του δαπέδου, αλλά επτά χρόνια αργότερα τίποτε δεν έχει αλλάξει. Ποιος φταίει;
Ο Εθνικός Κήπος έχει αρχαία και ιστορικά κτίρια
Ο κήπος φιλοξενεί ακόμα αρχαία ερείπια, κίονες, μωσαϊκά κτλ. Στο νοτιοανατολικό του άκρο βρίσκονται οι προτομές του Ιωάννη Καποδίστρια, του μεγάλου Φιλλέληνα Εϋνάρδου ενώ στο νότιο του άκρο βρίσκεται η προτομή του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού και του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Ο Χένρυ Μίλλερ (Henry Miller) έγραψε για τον Εθνικό Κήπο το 1939: «Το πάρκο παραμένει στην μνήμη μου όσο κανένα άλλο πάρκο που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Η πεμπτουσία ενός πάρκου είναι όπως όπως όταν κάποιος κοιτά ένα πίνακα ή ονειρεύεται, να βρίσκεται σε έναν τόπο που όμως δεν μπορεί όμως ποτέ να πάει».
Εικόνα του Εθνικού Κήπου κατά τον Μεσοπόλεμο
Το αιωνόβιο μωσαϊκό στα νύχια της αδιαφορίας και της γραφειοκρατίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους
Αποπνέει επαρχιωτισμό και κακοτεχνία ο Κήπος
Ενας Κήπος δια χειρός Βαυαρών και Γάλλων, φυσικά
«Ο κήπος των ανακτόρων ή Κήπος της Αμαλίας, είναι επινόηση της βασίλισσας η οποία συνέλαβε το έργο ως χώρο αναψυχής με τριπλή λειτουργία: κήπο των ανακτόρων, δημόσιο πάρκο και βοτανικό κήπο. Είναι το σχέδιο του Γάλλου κηπουρού Μπαρό, ο οποίος μαζί με έναν Γερμανό συνάδελφό του και τον αρχιτέκτονα Εντουαρντ Ρίντελ (επιβλέπων την αποπεράτωση των ανακτόρων) ήταν οι βασικοί συνεργάτες της Αμαλίας. «Τις διαφορές τούς τις λύνω εγώ, πότε με συμβουλές και πότε με έντονες παρατηρήσεις», γράφει εκείνη στον πατέρα της.
Ο Γάλλος συγγραφέας Εντμόν Αμπού, αυτόπτης μάρτυρας της δημιουργίας του Κήπου, μας πληροφορεί ότι οι βασιλείς Οθων και Αμαλία έδιναν 50.000 χρυσές δραχμές ετησίως, το ένα εικοστό της βασιλικής χορηγίας, στον κήπο. Ωστόσο, η αγορά της γης (απαλλοτριώσεις) έγινε με δαπάνες του κράτους.
Η Αμαλία έφερε φυτά με ιστιοφόρο από τη Γένοβα
Τα τέσσερα πέμπτα από τα περίπου 500 είδη των φυτών του Εθνικού Κήπου είναι ξένης προέλευσης, με κυριότερο προμηθευτή τον οίκο F. Burdin στο Μιλάνο. Το ιστιοφόρο «Φοίνιξ» μετέφερε 15.000 φυτά από τη Γένοβα. Η Σπάρτη δώρισε 300 μοσχεύματα οπωροφόρων και η Εύβοια έστειλε μεγάλη ποικιλία φυτών. Στο σχέδιο Μπαρό αναφέρονται δεκάξι κατηγορίες: φοινικοειδή, φυλλοβόλα, λεύκες, αειθαλείς θάμνοι κ.λπ.
Εκανε ιππασία και περιπάτους με την αυλή της
Την εποχή που ξεκίνησε το έργο, φάνταζε εντελώς περιττό καθώς η γύρω περιοχή ήταν έτσι και αλλιώς ύπαιθρος. Η Βασίλισσα Αμαλία όμως επέμεινε καθώς θεωρούσε πως η πόλη όφειλε να έχει μια σκιά και μια τοποθεσία όπου θα ήταν άντρο πτηνών, αλλά και πηγή ωραίων αρωμάτων.
Η μεγαλύτερη δαπάνη για την συντήρηση του κήπου ήταν η κατανάλωση νερού, το οποίο εκείνη την εποχή ήταν δυσεύρετο στην Αθήνα. Το ωράριο για την είσοδο στον κήπο ήταν αρχικώς ελεύθερο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν βρίσκονταν εκεί οι Βασιλείς. Αργότερα, επί Βασιλέως Γεωργίου το 1917, η συνθήκη αυτή καταργήθηκε και ο κήπος αποδόθηκε στους πολίτες καθ όλη την διάρκεια της ημέρας.
Εγινε Εθνικός Κήπος επί Καραμανλή, το 1974
Ο κήπος μετονομάστηκε σε Εθνικό κήπο το 1927 κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας, ονομάστηκε πάλι σε Βασιλικό κήπο με την Παλινόρθωση και ξανά ονομάστηκε Εθνικός κήπος οριστικά το 1974. Είναι ανοιχτός για το κοινό από την Ανατολή μέχρι τη Δύση του Ηλίου. Η κύρια είσοδος του πάρκου είναι από την Λεωφόρο που μετονομάστηκε σε Αμαλίας προς τιμήν της, αφού αυτή οραματίστηκε τον κήπο. Υπάρχουν άλλες έξι είσοδοι στον κήπο: μία από την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις από την οδό Ηρώδου Αττικού (η μία είναι κλειδωμένη με αλυσίδα) και δύο από την περιοχή τού Ζαππείου πάρκου. Στον κήπο υπάρχουν λίμνες με πάπιες, ένας μικρός ζωολογικός κήπος, καφετέρια, η παιδική βιβλιοθήκη και μια παιδική χαρά.
Σήμερα υπάρχει επαρχιωτισμός και εγκατάλειψη
Ενα αρχαίο ψηφιδωτό δάπεδο στον Εθνικό Κήπο έχει «εξαφανιστεί» επειδή δεν έχει δοθεί ακόμη το «πράσινο φως» για ένα μικρό έργο αποστράγγισης υδάτων. Γραφειοκρατία, ολιγωρία και ασφαλώς ανευθυνότητα καταστρέφουν το μοναδικό κομμάτι πρασίνου της Αθήνας, εκεί όπου μπορεί κανείς, έστω και για λίγο, να αναπνεύσει οξυγόνο, να μυρίσει το χώμα, να θυμηθεί τη φύση που στραγγαλίζεται από την άσφαλτο και το μπετόν. Και μαζί του καταστρέφεται ένα από τα «κοσμήματα» του Κήπου, το υστερορρωμαϊκό ψηφιδωτό που πριν από αιώνες ήταν ενταγμένο σε μια μεγάλη και πλούσια έπαυλη ρωμαίου αξιωματούχου, αλλά σήμερα προκαλεί τον θυμό των επισκεπτών για το κατάντημά του.
Ούτε συντήρηση ούτε προστασία για τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί στην έκτασή του, συμπτωματικά βεβαίως και κατά τη διάρκεια της φύτευσης και της ανέγερσης των λίγων κτιριακών εγκαταστάσεων, αφού αρχαιολογικές ανασκαφές ουδέποτε έγιναν. Ετσι, μόνο η λέξη «αθλιότητα» μπορεί να χαρακτηρίσει σήμερα εκείνη τη γωνιά του κήπου όπου η βασίλισσα Αμαλία - χάρη στην οποία τον έχουμε βεβαίως - έστηνε το «σαλονάκι» της μέσα στο ειδυλλιακό περιβάλλον των μέσων του 19ου αιώνα αναδεικνύοντας τα υπέροχα ψηφιδωτά μιας αρχαίας έπαυλης η οποία είχε έρθει στο φως.
Μωσαϊκό από... μπάζα
«Θα φάμε στο μωσαϊκό που το έφτιαξαν και τελείωσε χθες» έγραφε η ίδια η Αμαλία στις 13 Ιουλίου 1850. Παραστάσεις πουλιών, ανθών, φύλλων κισσού αλλά και γεωμετρικά θέματα κοσμούσαν το ψηφιδωτό δάπεδο και επάνω του η Αμαλία είχε ζητήσει να κατασκευαστεί ένα χαμηλό, μεταλλικό περίπτερο, όπου προγευμάτιζαν οι βασιλείς και συχνά παρέθεταν γεύματα σε επίσημους προσκεκλημένους.
Ενας άμορφος σωρός από μπάζα είναι σήμερα όμως αυτός ο πάλαι ποτέ κομψός χώρος, μια θλιβερή εικόνα που επιτείνεται καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ψηφιδωτών έχει αποκολληθεί, προκειμένου να συντηρηθεί και να επανέλθει, υποτίθεται, στη θέση του. Σημειώστε όμως τη χρονολογία: Το 2006 έγινε η αφαίρεση του δαπέδου, αλλά επτά χρόνια αργότερα τίποτε δεν έχει αλλάξει. Ποιος φταίει;
Ο Εθνικός Κήπος έχει αρχαία και ιστορικά κτίρια
Ο κήπος φιλοξενεί ακόμα αρχαία ερείπια, κίονες, μωσαϊκά κτλ. Στο νοτιοανατολικό του άκρο βρίσκονται οι προτομές του Ιωάννη Καποδίστρια, του μεγάλου Φιλλέληνα Εϋνάρδου ενώ στο νότιο του άκρο βρίσκεται η προτομή του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού και του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Ο Χένρυ Μίλλερ (Henry Miller) έγραψε για τον Εθνικό Κήπο το 1939: «Το πάρκο παραμένει στην μνήμη μου όσο κανένα άλλο πάρκο που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Η πεμπτουσία ενός πάρκου είναι όπως όπως όταν κάποιος κοιτά ένα πίνακα ή ονειρεύεται, να βρίσκεται σε έναν τόπο που όμως δεν μπορεί όμως ποτέ να πάει».
Εικόνα του Εθνικού Κήπου κατά τον Μεσοπόλεμο
Το αιωνόβιο μωσαϊκό στα νύχια της αδιαφορίας και της γραφειοκρατίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους
Αποπνέει επαρχιωτισμό και κακοτεχνία ο Κήπος
Πηγή: Εθνικός Κήπος -Εκεί όπου έκανε ιππασία η βασίλισσα Αμαλία [εικόνες] | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/107033#ixzz2UIXva8de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου