Ο ιδιόμορφος, αλλά αυστηρός Πάουλ Κλέε

17/07/13 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ  ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

To επόμενο μπλοκμπάστερ της Tate ModernTo επόμενο μπλοκμπάστερ της Tate Modern

     

Λέγεται ότι ο Πάουλ Κλέε ζωγράφιζε με μεγάλη ευκολία, σαν οι γραμμές του να έκαναν περίπατο στον καμβά. Μέχρι και τη γάτα του άφηνε να ζωγραφίζει, σύμφωνα με ένα ιστορικό ανέκδοτο. Ενας από τους συλλέκτες του τον επισκέφτηκε μια μέρα στο εργαστήριό του και είδε τη γάτα του να περπατάει πάνω σε έναν πίνακα αφήνοντας τα αποτυπώματά της στα φρέσκα χρώματα. Εντρομος το επισήμανε στον Κλέε, ο οποίος τον καθησύχασε: «Τα επόμενα χρόνια», του είπε, «ο κόσμος θα αναρωτιέται πώς πέτυχα ένα τέτοιο θαυμαστό αποτέλεσμα»!


Εβδομήντα τρία χρόνια μετά τον θάνατό του, η Tate Modern ετοιμάζει ένα μεγάλο φθινοπωρινό αφιέρωμα θέλοντας να αποκαταστήσει την τιμή και την υπόληψή του. «Η έκθεση θα ανατρέψει την εντύπωση ότι ήταν ένας ιδιόμορφος καλλιτέχνης, καθώς υπήρξε εξαιρετικά αυστηρός, με σαφή αίσθηση της προόδου της δουλειάς του», δηλώνει στην «Guardian» o επιμελητής Μάθιου Γκέιλ.

Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 16 Οκτωβρίου (μέχρι 9 Μαρτίου 2014) και περιλαμβάνει 100 έργα. Αναμένεται να γίνει μπλοκμπάστερ – η μεγαλύτερη στη Βρετανία την τελευταία δεκαετία. Θα διαρθρωθεί χρονολογικά και θα δείξει τις διαφορετικές περιόδους της δημιουργίας του πολυεπίπεδου, παραγωγικότατου καλλιτέχνη -έχει κάνει πάνω από 9.000 έργα- ο οποίος τα κατέγραφε όλα με ένα δικό του σύστημα αρίθμησης.

Ο διευθυντής της Τate, Nίκολας Σερότα, χαρακτηρίζει τον Κλέε «πατέρα της σύγχρονης τέχνης», πρωτοπόρο της αφαίρεσης, έναν άνθρωπο-κλειδί για την ανάπτυξη του μοντερνισμού, με επιρροή σε άλλους καλλιτέχνες όπως ο Μαρκ Ρόθκο και ο Βίκτορ Πάσμορ.

Γεννήθηκε το 1879 στην Ελβετία, ο Γερμανός πατέρας του ήταν δάσκαλος μουσικής και η Ελβετή μητέρα του τραγουδίστρια, ενώ ο ίδιος έπαιζε επαγγελματικά βιολί. Το ζωγραφικό ταλέντο του αναδείχτηκε στο Μόναχο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ όταν κλήθηκε να υπηρετήσει στον γερμανικό στρατό ανέπτυξε «μια θεατρική αίσθηση στο έργο του», που τον ωθούσε μακριά από την πραγματικότητα.

Το 1920 ο Βάλτερ Γκρόπιους τον κάλεσε στην περίφημη σχολή Μπαουχάους, όπου δίδαξε βιβλιοδεσία, ταπισερί και βιτρό. Εκείνη την περίοδο κάνει ορισμένα από τα σημαντικότερα έργα του, όπως το «Fire in the Evening», με κατακερματισμένα αλλά αριστοτεχνικά ισορροπημένα γεωμετρικά σχήματα. Το 1930 πηγαίνει στην Ακαδημία του Ντίσελντορφ, όμως με την άνοδο του Χίτλερ, που αποστρέφεται τη σύγχρονη τέχνη, χάνει τη θέση του και του απαγορεύεται να εκθέτει.

Τότε, μετακομίζει με την οικογένειά του στη Βέρνη, αλλά η υγεία του γίνεται όλο και πιο εύθραυστη καθώς πάσχει από σκληροδερμία. Το συγκλονιστικό έργο του 1939 «Eπιδημία του φόβου ΙΙΙ» δείχνει μια φιγούρα που καταρρέει – πιθανώς διπλή αναφορά στο δικό του σώμα και στο ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παραμένει παραγωγικός μέχρι τον θάνατό του το 1940.

Επιμ.: Π. Σπίνου