Το Ευρωπαικό Μουσείο Άρτου στην Ιταλία ...

ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

Σε διεθνές συνέδριο στην «αιώνια πόλη» πρωτεύουσα της Ιταλίας παρεβρέθηκε το Ευρωπαικό Μουσείο Άρτου για τέσσερεις μέρες όπου στα θέματα αντζέντας περιέχονταν η διατροφή και τα αγροτικά προιόντα. Στο συνέδριο αναλύθηκαν οι στόχοι και οι δραστηριότητες του πρωτότυπου μουσείου καθώς προβάλει τη διατροφή μέσω του άρτου σε ένα περιβάλλον άρρηκτα συνδεδεμένο με τον σεβασμό στη μητέρα γη και τη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας. Το δημητριακό ένα τόσο σημαντικό αγαθό της γης για τους λαούς του κόσμου και παράλληλα ιερό προιόν της Μεσογείου προβλήθηκε με τον καλύτερο τρόπο μέσω της φιλοσοφίας και λειτουργίας του μουσείου καθώς τα παραδοσιακά ψωμιά της χώρας μας πολλές φορές δημιουργούνται βασισμένα στα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου μας.

http://www.dhmoths.gr, 08 Μαϊ 2013

www.mouseio-psomiou.com

Το Μουσείο

Τα εκθέματα του Ευρωπαϊκό Μουσείο Άρτου στον Βαρνάβα Αττικής Δήμου Μαραθώνος αποτελούν τη μεγαλύτερη συλλογή κεντημένου και θρησκευρικού ψωμιού στην Ευρώπη. Τα 2000 διαφορετικά μεταξύ τους εκθέματα, καλύπτουν όλη την Ελληνική επικράτεια καθώς επίσης και τριάντα χώρες του κόσμου ενώ συνεχώς εμπλουτίζονται και αυξάνονται. Αποτέλεσμα όλων αυτών η συλλογή να πρωτοτυπεί στα επίπεδα των σχεδίων, των μεγεθών και των σχημάτων.

Μια σπάνια συλλογή με εκπαιδευτικό χαρακτήρα για όλες τις ηλικίες των επισκεπτών.

Στο μοναδικό αυτό Μουσείο Άρτου ακόμα παρουσιάζονται:

• Αναπαράσταση καλλιέργειας της γης (σπορά, καλλιέργεια, συλλογή, παραγωγή, μέτρημα, μεταφορά)
• Αναπαράσταση κύκλου του ψωμιού (παρασκευή, πλάσιμο, κέντημα, ψήσιμο)
• Παράλληλα οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στα γεωργικά εργαλεία, έτσι ώστε, οι παλιότεροι να θυμηθούν και οι νεότεροι να μάθουν.

Ακόμα στο Μουσείο λειτουργούν:

α) εκθετήριο με αντίγραφα κεντημένων άρτων καθώς επίσης και ανάλογη βιβλιογραφία.

β) παραδοσιακό καφενείο με καφέδες και τοπικά γλυκίσματα

γ) τοπική παραδοσιακή κουζίνα (μετά παραγγελία)

• Επίσης το Μουσείο δέχεται παραγγελίες για άρτους και μπομπονιέρες για βαφτίσια, αρραβώνες και γάμους αντίστοιχα.

Εκδόσεις:

Πόνημα «Αρβανίτες»    (  Α΄ έκδοση 2003 & Β΄ έκδοση 2005 )
Λεύκωμα «Οικογενειακοί δεσμοί και κοινότητα»  (2006 )
Λεύκωμα  «Ψωμοκεντήματα «  ( 2007 )

Βιβλία Μουσείου
Αρβανίτες

Οικογενειακοί Δεσμοί και Κοινότητα

Ψωμοκεντήματα

Το ψωμί στην αρχαιότητα

Σε όλους είναι γνωστό, ότι ο ελληνικός λαός και κυρίως ο αγροτικός πληθυσμός, έδινε μεγάλη αξία στο ψωμί και το ταύτιζε με την ίδια τη διατροφή. Δουλεύοντας στην ύπαιθρο και κάνοντας «διάλειμμα» το μεσημέρι για φαγητό, έλεγαν, θα φάμε ψωμί αντί του, θα φάμε φαΐ. Τόση σημασία έδιναν σε αυτή την πηγή. Μία πηγή όπου ο άνθρωπος αντλούσε τα κυριότερα θρεπτικά συστατικά. Κυριολεκτικά λοιπόν το λάτρευαν. Γι’ αυτό όταν επρόκειτο να αρχίσει το ζύμωμα του ψωμιού σταύρωναν το ζυμάρι και η κομμένη όψη του έβλεπε το κέντρο του τραπεζιού. Ή αν έπεφτε κάτω κομμάτι ψωμιού το φιλούσαν και το επέστρεφαν στο τραπέζι. Όσο για τα ψίχουλα, ποτέ δεν τίναζαν το βράδυ το τραπεζομάντιλο αλλά τα πετούσαν στον κήπο ή την αυτή, να τα φάνε τα πουλιά, το επόμενο πρωινό. Και βέβαια δεν ξεχνάμε το «αντίδωρο» δηλαδή «αντί δώρου» στη θεία κοινωνία το ψωμί συμβόλιζε και συμβολίζει το σώμα του Χριστού. Έτσι είχαμε τροφή (ψωμί) για την καθημερινότητα, για τις γιορτές αλλά και για την θρησκευτική ζωή.

Η ιστορία του ψωμιού βέβαια αρχίζει χιλιάδες χρόνια πριν. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στην Αίγυπτο το ψωμί χρησιμοποιούνταν για πληρωμή, δηλαδή ως είδος νομίσματος. Μαύρο ψωμί από κριθάρι για τους εργάτες, ψωμί από σιτάλευρο για τους αξιωματούχους. Βλέπετε οι ανισότητες προϋπήρχαν. Η φράση δε, «βγάζω το ψωμί μου» κρατάει από την Αίγυπτο, όπου σε αυτή ήταν οι μεγαλύτεροι σιτοβολώνες από τα Βυζαντινά χρόνια κι ιδιαίτερα τους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες, όταν το σιτάρι συγκεντρωνόταν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας και από εκεί περνούσε στην Κωνσταντινούπολη για να αποθηκευτεί στις αποθήκες του κράτους.

Όταν όμως η Αίγυπτος κατελήφθη από τους Άραβες την θέση της πήρε η Θράκη. Έτσι καταλαβαίνοντας πλέον την αξία του ψωμιού, το κράτος τον 11^ο αιώνα δημιούργησε κρατικό μονοπώλιο και ίδρυσε στην Ραιδεστό τον πρώτο εμπορικό σταθμό, εξυπηρετώντας τους εμπόρους της εποχής.

Αλλά και η Αθήνα συνδεόταν με το Βόσπορο τον 4^ο αιώνα λόγω του ψωμιού μέσω εμπορικών σχέσεων με πολλαπλά οφέλη για αυτούς. Και οι Έλληνες σκλάβοι ήταν αυτοί που διέδωσαν στην αρχαία Ρώμη την τέχνη του ψωμιού, μετά την πτώση του Περσέα γιο του Φιλίππου του Ε΄.

Ο Ηρόδοτος επίσης αναφέρει ότι το ζύμωμα την εποχή αυτή γίνονταν με τα πόδια, κάτι βέβαια που συνέβαινε έως τις αρχές του αιώνα και στην Ευρώπη συμπεριλαμβανόμενης και της χώρας μας.

Και ενώ το ψωμί στην αρχαία Ελλάδα παρασκευάζονταν και ψήνονταν στα σπίτια, τα πρώτα αρτοποιεία έκαναν την εμφάνισή τους στη Ρώμη (97-177μ.χ.) όπου αυτοκράτορας ήταν ο Τραϊανός. Από τον 2^ο αιώνα εμφανίστηκαν αρτοποιεία και στην Ελλάδα. Η ιστορία του ψωμιού λοιπόν είναι τόσο μεγάλη ίσως όσο και η παρουσία του ανθρώπου στη γη.

Παππά Μηλέα Πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Βαρνάβα