«Ζουμ» στην Ιστορία των Γρεβενών

ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Τα σημαντικά γεγονότα της πόλης από το 1895 έως το 1975 και οι άνθρωποι που σφράγισαν την καθημερινή ζωή της, μέσα από φωτογραφίες, στο ΜΙΕΤ

Γάμος στις αρχές του 20ού αιώνα. Φωτογραφία του Γεωργίου Χρυσοχόου-Μαργαρίτη

 

Η Ιστορία των Γρεβενών τον προηγούμενο αιώνα «παρελαύνει» μέσα από μια σειρά φωτογραφιών που φιλοξενούνται στην έκθεση «Γρεβενά. Ογδόντα χρόνια φωτογραφίες, 1895-1975», μέχρι τις 2 Αυγούστου στο Πολιτιστικό Κέντρο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη. Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες από τη συλλογή του Βαγγέλη Νικόπουλου και από ιδιωτικά αρχεία, ενώ συνοδεύεται από ομότιτλο βιβλίο.


Από τις φωτογραφίες του Β. Νικόπουλου αναδύεται το ιστορικό πλαίσιο της πόλης, αλλά και οι άνθρωποι, επώνυμοι και ανώνυμοι, που υπήρξαν πρωταγωνιστές σημαντικών γεγονότων της και σφράγισαν την καθημερινή ζωή της. Ξεκινώντας από την ύστερη οθωμανική περίοδο, εγγράφει την παρουσία των ένοπλων ομάδων και δυνάμεων στην περιοχή μέχρι την απελευθέρωση της πόλης στις 15 Οκτωβρίου 1912. Ενδεικτικό της δημογραφικής σύνθεσης είναι το γεγονός ότι στους εκλογικούς καταλόγους της πόλης το 1914 αναγράφονται, σε σύνολο 653 ανδρών, 157 άνδρες με μουσουλμανικά επίθετα.
Με την έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οι φωτογραφίες καταγράφουν τα γαλλικά στρατεύματα στην πόλη τον Νοέμβριο του 1916, ενώ τον Μάρτιο του 1917 την πόλη επισκέπτεται ο επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη, στρατηγός Μορίς Σαράιγ. Απεικονίζεται επίσης σε διάφορες κρίσιμες ή καθημερινές στιγμές η Πλατεία Αγοράς (από το 1922 Πλατεία Αιμιλιανού) που έχει παίξει ζωτικό ρόλο στη ζωή της πόλης.
Ομοια, ο φακός καταγράφει, μετά την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940, τους άνδρες που πύκνωσαν τις τάξεις του ελληνικού στρατού στα Γρεβενά, συντρίβοντας μετά την ιταλική μεραρχία αλπινιστών Τζούλια στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού. Απαθανατίζει την απελευθέρωση της πόλης από τις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ τον Μάρτιο του 1943 μετά τις νικηφόρες μάχες του Σνίχοβου και του Φαρδύκαμπου και την επίσκεψη των ηγετών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ Μάρκου Βαφειάδη και Στέφανου Σαράφη το 1943-1944.
Τη δεκαετία του 1960 η εσωτερική μετανάστευση προς τις μεγάλες πόλεις της χώρας, καθώς και η μετανάστευση προς το εξωτερικό αποδυναμώνουν και πάλι πληθυσμιακά την πόλη και αλλοιώνουν τη συλλογική της συνείδηση, ενόσω η πρακτική της αντιπαροχής τραυματίζει ευδιάκριτα, κατ' εξακολούθηση και αμετάκλητα την ιδιαίτερη τοπιογραφία της. Στην αυγή της μεταπολίτευσης η πόλη έρχεται αντιμέτωπη με τα προβλήματα που μέχρι σήμερα ταλαιπωρούν το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής ενδοχώρας.
Η έκθεση φιλοτεχνεί τελικά ένα σπονδυλωτό πορτρέτο της πόλης των Γρεβενών που φτιάχτηκε ψηφίδα ψηφίδα μέσα από οκτώ δεκαετίες γεμάτες αγώνες και ανακατατάξεις, πολέμους και οδύνη, απώλειες και ελπίδες.
ΕΘΝΟΣ
«E» 13/7