ΡΕΤΡΟ: Πώς η Γλυφάδα και η Βουλιαγμένη... ταξίδεψαν μέσα στο χρόνο; (PHOTOS)

 

Gallery: Ρετρό Γλυφάδα Βουλιαγμένη

12 φωτογραφίες

Από ένα... βοσκοτόπι και τα «μπαιν μιξτ» των πρώτων κοινών παραλιών για άνδρες και γυναίκες, στις πολυτελείς μεζονέτες, τα εντυπωσιακά καταστήματα και τη λάμψη του Σήμερα! Πώς η Γλυφάδα και η Βουλιαγμένη ταξίδεψαν μέσα στο χρόνο, αποκτώντας τη σημερινή τους ταυτότητα;

Από τον Μπάμπη Δούκα

ΓΛΥΦΑΔΑ

Το κοσμοπολίτικο παραλιακό κομμάτι της πόλης, που σήμερα όλοι γνωρίζουμε ως Γλυφάδα, για αιώνες δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα βοσκοτόπι όπου ξεχειμώνιαζαν τα αιγοπρόβατα και οι νομάδες. Στην περιοχή στην οποία απλώνεται ο δήμος της Γλυφάδας κατά την Αρχαιότητα υπήρχε ο δήμος της Αιξωνής, ο οποίος ήταν γνωστός για τη νοστιμιά της αιξωνικής τρίγλης (τρίγλη = το μπαρμπούνι) που αλιευόταν στη θάλασσά του. Το νεότερο όνομά της πόλης προήλθε μάλιστα από τα πηγάδια της περιοχής που είχαν γλυφό νερό. Η αρχή λοιπόν για την... αποίκισή της έγινε μεταξύ 1894 με 1900, όταν ο Κωνσταντίνος Καραπάνος αγόρασε ένα τσιφλίκι. Το 1914, πεθαίνοντας, άφησε στον ένα του γιο ένα τριώροφο στο κέντρο της Αθήνας και στον άλλο όλη την άνω και κάτω Πυρναρή, όπως ονομαζόταν τότε η Γλυφάδα. Τόση αξία αντιπροσώπευε όλο αυτό το μετέπειτα «φιλέτο». Λίγα χρόνια αργότερα άρχισαν να έρχονται και οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοί της από το Κορωπί, τη Βάρη και την Πλάκα. Mάλιστα αυτοί ασχολήθηκαν κυρίως με την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.

Το 1920 δεν ξεπερνούσαν τους 170, ενώ 8 χρόνια αργότερα άγγιζαν τους 1.700! Από το 1924 μάλιστα η πώληση γης σε οργανωμένους επαγγελματικούς συλλόγους προσείλκυσε δικηγόρους -εξού και τα Δικηγορικά. Αυτός άλλωστε ήταν και ο μόνος οικισμός της περιοχής που υποδέχθηκε πρόσφυγες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (όχι ακριβώς στα Δικηγορικά, αλλά ακριβώς από πάνω, στην τοποθεσία που ονομάστηκε «Βόσπορος»). Πριν το 1922 είχε αρχίσει η δημιουργία της, ενώ η 02/05/1922 είναι η ημερομηνία εγκρίσεως του πρώτου επίσημου οικιστικού της σχεδίου. Οι πρώτοι παραθεριστές ήταν αγοραστές μεγάλων οικοπέδων κοντά στη θάλασσα. Το 1925 η Γλυφάδα ουσιαστικά... γεννήθηκε και διαφημίστηκε ως λουτρόπολη και ως τέτοια μάλιστα σχεδιάστηκε, αφού αυτό που σημάδεψε την ιστορία της ήταν η δημιουργία λουτρών στα σημερινά Αστέρια! Τα λεγόμενα «μπαιν μιξτ» ήταν τα πρώτα κοινά μπάνια στα οποία μπορούσαν να συνυπάρχουν άνδρες και γυναίκες.

Η απόδραση των Αθηναίων στα Λουτρά ήταν κοσμική υπόθεση και απευθυνόταν κυρίως σε ανθρώπους με υψηλότερα εισοδήματα. Κοινότητα όμως η Γλυφάδα συνεστήθη το 1927, με πρώτο κοινοτάρχη τον παραθεριστή Ηρακλή Ισιδωρίδη. Αργότερα, κατά την Κατοχή, αναβαθμίστηκε με την ονομασία «δήμος Ευρυάλης». H ύδρευση της πρώτης πόλης μάλιστα γινόταν από τα πηγάδια που ανοίχτηκαν. Το 1935 ξεκίνησε να αναπτύσσεται και η αγορά της Γλυφάδας που συγκεντρωνόταν γύρω από τη σημερινή εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου. Ο πλέον εμπορικός δρόμος ήταν η οδός Φαίδρας, ενώ σήμερα Μέκκα του γλυφαδιώτικου shopping θεωρείται κυρίως η Αγγέλου Μεταξά.

Η επικοινωνία με την... υπόλοιπη Αθήνα κατά τα χρόνια εκείνα γινόταν με φορτηγά ειδικά διαμορφωμένα για μεταφορά ανθρώπων -δηλαδή, όπως αντιλαμβάνεσαι, ούτε τραμ, ούτε λεωφορεία όπως στη σημερινή εποχή! Ο Φεβρουάριος του 1945 ήταν μια σημαντική περίοδος για τη Γλυφάδα, καθώς δήμαρχος διορίστηκε ο Άγγελος Μεταξάς που κυριάρχησε στα κοινά για μία εικοσαετία και... κληροδότησε το όνομά του στη σημερινή κεντρική οδό Μεταξά. Τότε μάλιστα ήταν που καταργήθηκε ο δήμος Ευρυάλης και συστάθηκε πλέον ο ξεχωριστός δήμος Γλυφάδας. Η περιοχή γνώρισε σημαντική ανάπτυξη τις δεκαετίες ανάμεσα στο 1960 και το 2000, κυρίως χάρη στην αμερικανική βάση στο Ελληνικό. Πλέον ο δήμος της Γλυφάδας είναι ένας από τους πλουσιότερους της Αθήνας.

ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ

Η πρώτη υποτυπώδης συγκοινωνία αλλά και... επικοινωνία Αθήνας-Βουλιαγμένης δημιουργήθηκε γύρω στα 1920 και το πρώτο μεταφορικό μέσο ήταν ένας αραμπάς (κάρο) δυναμικότητας τεσσάρων ίππων! Εκτός από τη συγκοινωνία από την ξηρά, υπήρχαν βάρκες με πανί που ξεκινούσαν από το Φάληρο. Την Κυριακή πραγματοποιούνταν ημερήσιες εκδρομές με δύο βαποράκια (την Τρίγλια και τη Χρυσώ), που μετέφεραν αυθημερόν τους εκδρομείς μέχρι τη Βάρκιζα και πάλι πίσω. Η κοινότητα της Βουλιαγμένης δημιουργήθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1935, και περιλαμβάνει τα Μικρό, Μεγάλο Καβούρι, Άγ. Νικόλαο και την περιοχή του Λαιμού.

H ονομασία της προέρχεται από το βούλιαγμα της τοπικής λίμνης, ενώ παλιότερα το σημερινό Μικρό Καβούρι αποκαλείτο «Ζωστήρα» από το ναό του Ζωστήρα Απόλλωνα που βρέθηκε στην περιοχή. Σήμερα το ιερό αυτό του αρχαίου δήμου των Αιξωνίδων Αλών κείται ανάμεσα στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Αstir Palace Resort. Στα 1920 ο Μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος Μεταξάκης συνέλαβε την ιδέα να ανεγερθεί στη Βουλιαγμένη το πρώτο Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο, που υπάρχει μέχρι και σήμερα στην περιοχή του Λαιμού και πρωτολειτούργησε ως συγκρότημα παιδικών εξοχών του δήμου Αθηναίων. Χάρη σε αυτό μάλιστα ανακαλύφθηκαν τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα της Βουλιαγμένης. Συγκεκριμένα το 1924, κατά τη διάρκεια παιχνιδιού, ανηύραν μαρμάρινα βάθρα, κομμάτια από κολόνες και ενεπίγραφο κομμάτι που ανέφερε το ιερό του Απόλλωνος Ζωστήρος.

Η παραλία του Αστέρα έγινε οργανωμένη πλαζ το 1959, ενώ το 1963 ήταν η χρονιά που το θαλάσσιο σκι αναγνωρίστηκε στην Ελλάδα ως επίσημο άθλημα. Τότε μάλιστα ήταν η εποχή που ο Ναυτικός Όμιλος Βουλιαγμένης τον πρώτο παγκόσμιο πρωταθλητή του! Το 1966 δημιουργήθηκε η σχολή θαλάσσιου σκι στον Αστέρα και τα πρόσωπα που πέρασαν από την παραλία αποτέλεσαν το μελάνι που έγραψε την ιστορία της.

Η Χριστίνα Ωνάση, η Τζόαν Κόλινς, η Μπριζίτ Μπαρντό, εφοπλιστές, επιχειρηματίες, διάσημοι τραγουδιστές, ηθοποιοί και πολιτικοί έδειξαν την προτίμησή τους στον κατάφυτο αυτό κόλπο με τα καθαρά νερά. Η πλαζ του Αστέρα είχε πλέον καθιερωθεί ως σημείο συνάντησης του εγχώριου, αλλά και του διεθνούς jet-set. Κατά τη δεκαετία του 1960, λοιπόν, χτίστηκαν οι τεράστιες τουριστικές μονάδες του Αστέρα και η μαρίνα του Ε.Ο.Τ. στο Μικρό Καβούρι.

10 Ιουλίου 2013,  http://www.athensmagazine.gr