Φωτογραφικά θραύσματα από τον Εμφύλιο

Διακόσια πορτρέτα στην εγκατάσταση «Μνημοσύνη» του Ηλία Πούλου

Με την πρώτη ματιά μοιάζει με ένα αλλόκοτο ασπρόμαυρο κολάζ. Αν προσέξει κάποιος καλύτερα θα διακρίνει ένα μάτι. Δύο χείλια με τις ρυτίδες του χρόνου. Ενα όπλο ξεχασμένο από την εποχή του Εμφυλίου. Σπαράγματα από μια εποχή που έχει μείνει ως πληγή που χαίνει στην ελληνική Ιστορία.

Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πριν από μερικές δεκαετίες ότι ένας στρατιώτης του Εθνικού Στρατού θα μπορούσε να βρίσκεται στο ίδιο κάδρο με έναν αντάρτη; Ποιος θα φανταζόταν ότι ο οι αλλοτινοί εχθροί θα έρχονταν κοντά χάρη στην τέχνη που επιχειρεί να ξανακοιτάξει την Ιστορία;

Και όμως. Ο Ηλίας Πούλος - παιδί πολιτικών προσφύγων που γεννήθηκε στην Τασκένδη - σάρωσε την Ελλάδα για να βρει τόσο τους αντάρτες όσο και τους στρατιώτες του Εθνικού Στρατού. Τους απαθανάτισε.

Και από το υλικό αυτό προέκυψε η εντυπωσιακή φωτογραφική εγκατάστασή του «Μνημοσύνη» - αποτελείται από περισσότερα από 200 πορτρέτα των ανθρώπων οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στον Εμφύλιο - που παρουσιάζει στην Αθήνα. 

 

«Ποτέ δεν μαθαίνουμε όλη την αλήθεια. Μόνο θραύσματα. Εχουμε χτίσει ολόκληρη την αισθητική μας πάνω σε θραύσματα, όταν καθημερινά βλέπουμε τον ερειπωμένο Παρθενώνα. Και γι' αυτό κι εγώ αποφάσισα να αντιμετωπίσω τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο μέσα από τα φωτογραφικά θραύσματα», λέει στα «ΝΕΑ» ο εικαστικός που παρουσίασε ήδη τη δουλειά του στη Μασσαλία - πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης - με σκοπό να καλέσει «τον θεατή να γίνει δημιουργός. Να φτιάξει το δικό του πορτρέτο, όπως το φαντάζεται», όπως λέει.

«Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν να βρω τους στρατιώτες του Εθνικού Στρατού, αλλά με βοήθησαν από το αρχείο Ιστορίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού», εξηγεί. «Υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι που ήθελαν να μιλήσουν, αλλά όταν ήρθε η ώρα δίστασαν. Δεν ήταν έτοιμοι».

Και όσοι μίλησαν; «Αλλοι έχουν στα χείλη τους ένα γιατί. Αλλοι δηλώνουν ότι θα έκαναν ακριβώς τα ίδια που έκαναν και τότε. Και κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι απλώς συνέβησαν τα γεγονότα και επιχειρούν να κρατήσουν στη μνήμη τους την ανθρώπινη πλευρά», συνεχίζει ο καλλιτέχνης, που πριν από τέσσερα χρόνια είχε παρουσιάσει με αντίστοιχο τρόπο τους πολιτικούς πρόσφυγες της Τασκένδης.

Ποιος ενδιαφέρεται όμως να ξύσει πληγές στην Ελλάδα της κρίσης; «Η κρίση δεν είναι οικονομική αλλά αξιακή. Κι αν δεν δούμε την Ιστορία μας, δεν θα βρούμε ποτέ άκρη σε αυτή την κρίση», καταλήγει ο Ηλίας Πούλος, που θα καταθέσει σε επιστημονικούς φορείς τις μαρτυρίες που συνέλεξε ώστε να αξιοποιηθούν από τους ιστορικούς.

Μαίρη Αδαμοπούλου,    http://www.tanea.gr