Μαζί με τα συνθήματα στους τοίχους, οι αφίσες ήταν η άμεση απάντηση στις κυβερνητικές θέσεις. Σ' αυτές, τα κρατικά σώματα ασφαλείας παριστάνονται χωρίς πρόσωπο και δίχως μάτια. Μόνο με κράνος και γυαλιά, είναι απλώς όργανα
Σαν σήμερα, 10.000.000 Γάλλοι απεργούσαν τον Μάιο του 1968. Ο πυρσός, που είχαν ανάψει οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ναντέρ και που παρέδωσαν στους φοιτητές της Σορβόνης, άναψε μια φωτιά που παρόμοιά της δεν είχε δει η Γαλλία από το 1789.
Τη Δευτέρα, 6 Μαΐου, έγινε η πρώτη πορεία 20.000 φοιτητών στο Παρίσι. Η αστυνομία κινήθηκε εναντίον τους, με αποτέλεσμα οδοφράγματα, δακρυγόνα και εκατοντάδες συλλήψεις.
Την Παρασκευή 10 Μαΐου, ένα τεράστιο πλήθος μαζεύτηκε στην Αριστερή Οχθη του Σηκουάνα. Οταν η αστυνομία τούς εμπόδισε να διασχίσουν το ποτάμι, στήθηκαν τα οδοφράγματα. Οι οδομαχίες κράτησαν μέχρι το πρωί της επόμενης ημέρας και προκάλεσαν εκατοντάδες τραυματισμούς και συλλήψεις.
Η σκληρή αντίδραση της κυβέρνησης προκάλεσε κύμα αλληλεγγύης για τους απεργούς. Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα υποστήριξε απρόθυμα τους σπουδαστές, τους οποίους θεωρούσε τυχοδιώκτες και αναρχικούς.
Στις 13 Μαΐου πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες βγήκαν στους δρόμους του Παρισιού. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ζορζ Πομπιντού ανήγγειλε την απελευθέρωση των κρατουμένων και την επαναλειτουργία της Σορβόνης.
Με το άνοιγμα του Πανεπιστημίου, οι σπουδαστές το κατέλαβαν και το ανακήρυξαν αυτόνομο «λαϊκό πανεπιστήμιο». Τότε ήταν που στο εργαστήριο της Σχολής Καλών Τεχνών έγινε ένα μικρό θαύμα, όπως αποδεικνύεται από το λεύκωμα «Μάης '68 - οι αφίσες» του Βάσκο Γκασκέ (μετάφραση Γιόλας Γεωργαντζή, εκδόσεις «Βιβλιοπέλαγος»).
Είναι 500 οι αφίσες που αποθησαυρίζονται στον τόμο, οι περισσότερες από το εργαστήριο της Σχολής Καλών Τεχνών, στο οποίο συμμετείχε ενεργά ο συγγραφέας.
Οι αφίσες του Μάη, φτιαγμένες με τη μέθοδο της μεταξοτυπίας, έχουν τις αρετές και τα μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου που χρησιμοποιείται σε «καιρό πολέμου», χωρίς το φινίρισμα που προσφέρει η σημερινή τεχνολογία. Μονόχρωμες ή δίχρωμες συνήθως, με τη φόρμα τους (σχέδιο και σύνθημα) να αντιστοιχεί με την πολιτική κατάσταση. Μαζί με τα συνθήματα στους τοίχους οι αφίσες ήταν η άμεση απάντηση στις κυβερνητικές θέσεις. Σ' αυτές, τα κρατικά σώματα ασφαλείας παριστάνονταν χωρίς πρόσωπο και δίχως μάτια. Μόνο με κράνος και γυαλιά. Είναι απλώς όργανα.
Για ό,τι αφορά το πλήθος, είναι άλλοτε ανώνυμο, σχηματίζοντας σύνολο και όχι άθροισμα ατόμων· άλλοτε όμως το πλήθος έχει πρόσωπο, μάτια, χέρια, που δηλώνουν τη συνεννόηση, τη φιλία, την αδελφοσύνη. Τα θεματικά μοτίβα που συνδέονται με το πλήθος είναι δύο: ο εργάτης και το εργοστάσιο. Και στις δύο περιπτώσεις οι αναφορές έλκονται από το 1936. Τέλος, τα δύο πρόσωπα που αναπαρίστανται συχνά είναι του προέδρου Σαρλ ντε Γκολ και του Κον Μπεντίτ, ενός από τους αδιαμφισβήτητους ηγέτες του φοιτητικού κινήματος.
Ο συγγραφέας Βάσκο Γκασκέ συμμετείχε προσωπικά στη δημιουργία του ατελιέ της Σχολής Καλών Τεχνών από το οποίο βγήκαν οι περισσότερες. Αρχικά στο εργαστήρι λιθογραφίας, αλλά με πολύ μικρό τιράζ, μέχρι που ο ίδιος έφερε τα υλικά για τις μεταξοτυπίες.
Το περιεχόμενο των αφισών δεν θα μπορούσε να βασίζεται στα υποσυνείδητα κίνητρα που ανιχνεύονται με τη βοήθεια ερευνών, όπως συμβαίνει με τις σύγχρονες διαφημιστικές καμπάνιες. Αντιθέτως, λένε αυτό ακριβώς που θέλουν να πουν και απευθύνονται στο συλλογικό συνειδητό.
Ο Γκασκέ θυμάται πως η προσέλευση στο ατελιέ ήταν ακανόνιστη. Εργάζονταν πότε δυο-τρεις και πότε πλήθος καλλιτέχνες. Σχεδίαζαν και παράλληλα αντάλλασσαν απόψεις. Οι πιο δημιουργικές ώρες ήταν στη διάρκεια της νύχτας, με τους αφισοκολλητές να έρχονται το ξημέρωμα για να πιάσουν δουλειά γεμίζοντας τους τοίχους της πόλης. Το αποτέλεσμα της δουλειάς όλων πονούσε την καθεστηκυία τάξη και τα όργανά της, συχνά πολύ περισσότερο από τους κυβόλιθους που οι εξεγερμένοι ξήλωναν από τους δρόμους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου