Ο παραδοσιακός κόσμος του βιβλίου όπως τον ξέραμε μέχρι πριν από μερικά χρόνια έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί. Για όποια μορφή βιβλίου και εάν συζητάμε, οι παραδοσιακές εκδοτικές εργασίες όπως η συγγραφή, η διόρθωση, η καλή παραγωγή και τα σοβαρά βιβλιοπωλεία πάντα θα χρειάζονται. Απ' ό,τι έχει αρχίσει να φαίνεται στην αγορά, τα ψηφιακά είχαν υπερτιμηθεί και έχει αρχίσει μια πτωτική τάση, πράγμα που είναι καλό.
Στην εποχή μας άλλωστε η αξία των χειροποίητων αντικειμένων έχει αυξηθεί. Δεν πρέπει βέβαια να πιστέψουμε στην επιστροφή σε προηγούμενα χρόνια. Το βιβλίο έχει αντέξει σε πάρα πολλές αλλαγές, τόσο τον 20ό αιώνα όσο και παλαιότερα. Οι εκδόσεις επιζήσανε τόσων αλλαγών επειδή κινούνται από χαρισματικούς επαγγελματίες που προσαρμόζονται, βάζουν στόχους και κερδίζουν τα αποτελέσματα. Το πιο σημαντικό από όλα για το έντυπο βιβλίο είναι οι αξίες που προωθούσε το «αντικείμενο βιβλίο» σε σχέση με τον «ελαφρύ» ψηφιακό κόσμο.
Με τις μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού (όπως Amazon, Apple) να χτυπούν τις πωλήσεις των βιβλίων (έντυπα και ψηφιακά), οι εκδότες δοκιμάζουν και νέους τρόπους να κερδίσουν τη χαμένη αγορά. Διοργανώνουν διαλέξεις, χρησιμοποιούν το social networking και δημιουργούν online communities με το κοινό τους.
Επίσης, αυτό που βλέπουμε στις μέρες μας είναι ότι ο ανταγωνισμός έχει σκληρύνει και δεν περιορίζεται πια μεταξύ εκδοτών, αλλά και με κάθε ψηφιακό παραγωγό όλου του κόσμου και όχι μόνο τοπικά. Και βέβαια, καθώς η αγορά ωριμάζει, αυξάνονται και οι φόβοι για εύκολες πειρατείες και πτώση των τιμών στα ebooks, πράγματα που χρειάζονται άμεσα στρατηγικές κινήσεις στην αγορά.
Ενα άλλο πρόβλημα στις μέρες μας είναι ότι πολλά βιβλιοπωλεία κλείνουν. Ο,τι είναι κακό για τα βιβλιοπωλεία τώρα, θα επηρεάσει σίγουρα αργότερα τόσο τους εκδότες όσο και τους ατζέντηδες και όλη την αλυσίδα της αγοράς. Το Amazon, για παράδειγμα, με την καθετοποίηση της παραγωγής του προσπαθεί να αντικαταστήσει τόσο το βιβλιοπώλη όσο και το χονδρέμπορο, αλλά και τελευταία τον εκδότη. Αυτή η συγκέντρωση όλων των διαδικασιών σε μία και μόνο εταιρεία θα έχει σίγουρα αρνητικό αντίκτυπο στο μέλλον και στον τελικό καταναλωτή.
Αν και γενικά η νοοτροπία είναι ότι η ψηφιακή εποχή είναι εχθρική απέναντι στα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, η πραγματικότητα είναι ότι οι βιβλιοπώλες έχουν αρχίσει πλέον να χρησιμοποιούν την τεχνολογία και δεν την πολεμούν. Καταλαβαίνουν ότι ένα σύγχρονο βιβλιοπωλείο δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτήν.
Το πιο σημαντικό κομμάτι της «αναγέννησης» των βιβλιοπωλείων είναι ότι το βιβλιοπωλείο αποτελεί το μοναδικό σημείο που μπορεί ο αναγνώστης να δει, να πιάσει, να χαζέψει πραγματικά τα βιβλία μόνος του και όχι μέσα από προτάσεις κάποιων site. Αυτό αποτελεί και μοναδική εμπειρία στο εκδοτικό τοπίο, ιδιαίτερα για τους μικρούς και εξειδικευμένους εκδοτικούς οίκους. Επίσης, τα βιβλιοπωλεία είναι η καλύτερη πηγή για να ανακαλύψεις βιβλία. Στην πραγματικότητα, ώς και το Amazon τα χρησιμοποιεί σαν «παράθυρο» για τις πωλήσεις του. Η έκδοση βιβλίων είναι η παλαιότερη μορφή επικοινωνίας και η τελευταία που έχει επηρεαστεί από την ψηφιακή τεχνολογία. Τα ψηφιακά μπαίνουν σιγά σιγά στις εκδόσεις με πολύ μεγαλύτερη καθυστέρηση από τα άλλα μέσα. Και το πιο σημαντικό που έχει ειπωθεί είναι ότι για να προβλέψεις το μέλλον το καλύτερο είναι να το ανακαλύψεις μόνος σου!
* Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοπωλών, εκδόσεις «Μέλισσα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου