Ο τζίρος απο τις πωλήσεις βιβλίων συρρικνώνεται
«Μάριο Χάκκα έχετε;» Ο Αλκης
Τεμπονέρας, συνδημιουργός του βιβλιοπωλείου «Πλειάδες» που λειτουργεί
στη Σπύρου Μερκούρη στο Παγκράτι εδώ και λίγες μέρες, έσκασε ένα
χαμόγελο «Βεβαίως!», κι έσπευσε να κατεβάσει απ' το ράφι τα Απαντα του
συγγραφέα τού «Μπιντέ» και του «Κοινοβίου», ξαφνιάζοντας εκείνον που τ'
αναζητούσε με περιπαιχτικό ύφος, σαν να τον δοκίμαζε. «Μήπως έχετε και
το «Μίλησε μνήμη»;». Την είχε και την αυτοβιογραφία του Ναμπόκοφ. Αλλη
ερώτηση δεν δέχτηκε. Είχε μόλις κερδίσει έναν πελάτη και η αίσθησή του
ότι άξιζε τον κόπο ν' ανοίξει επιχείρηση ενώ περισσεύουν γύρω τα
λουκέτα, δυνάμωσε ακόμα περισσότερο μέσα του.
Την ώρα που το Παγκράτι αποκτά ένα νέο βιβλιοφιλικό στέκι, τις «Πλειάδες» ....
Με σπουδές φυσικής αγωγής και θεολογίας και ψημένος στο χώρο του βιβλίου ως πωλητής στις εκδόσεις «Πόλις», «Μελάνι» και «Κοάν», ο 48χρονος Αλκης Τεμπονέρας έστησε τις «Πλειάδες» μαζί με τη γυναίκα του, τη συγγραφέα παιδικών βιβλίων Αλεξάντρα Μπίζη, στην παιδική του γειτονιά, μια ανάσα από το σταθμό «Ευαγγελισμός», υλοποιώντας το παλιό κοινό τους όνειρο κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες. «Κανένα από τα προγράμματα ΕΣΠΑ που προκηρύχθηκαν πρόσφατα δεν ταίριαζε στην περίπτωσή μας, αλλά ο στόχος, στόχος!». Τα 100 τ.μ. του καταστήματος αντέχουν έως και 20.000 τόμους και φιλοδοξία τους είναι να καταστήσουν τις βιβλιοθήκες των «Πλειάδων» τόσο «ζωντανές» όσο κι εκείνες του σπιτιού τους. Οταν δε με το καλό ξεκινήσουν το φθινόπωρο να διοργανώνουν κι εκδηλώσεις, θα μπορούν να προσφέρουν θέσεις σε τουλάχιστον πενήντα άτομα.
Ενα αντίστοιχο εγχείρημα αποφάσισε να κάνει και η Μαρία Παπαγεωργίου που συνέδεσε την επαγγελματική της πορεία με το «Βιβλιοπωλείο της Εστίας», παραμένοντας στις επάλξεις έως τη μοιραία μέρα που το εμβληματικό κατάστημα της Σόλωνος κατέβασε ρολά. Το δικό της βιβλιοφιλικό σύμπαν θα στεγαστεί εκτός απροόπτου -τα συμβόλαια υπογράφονται από μέρα σε μέρα- σ' έναν χώρο 150 τ.μ., ψηλά στη Σόλωνος, προς το Κολωνάκι, με τη χρηματοδότηση ιδιώτη που εμπιστεύστηκε τις γνώσεις, την εμπειρία της και τις προσωπικές σχέσεις που έχει σφυρηλατήσει επί δεκαετίες με εκδότες και συγγραφείς.
«Booktique»
Η ζωή συνεχίζεται και στην περίπτωση του «Ελευθερουδάκη», που με διαφορετική επωνυμία -«Booktique»- εγκαινιάζει όπου να 'ναι ιδιόκτητο βιβλιοπωλείο στη γωνία Λουκιανού και Πατριάρχου Ιωακείμ. Το «κόνσεπτ» εδώ συνοψίζεται στη φράση «η τέταρτη γενιά ξεκινάει από την αρχή», καθώς ως επικεφαλής του εγχειρήματος εμφανίζεται η Φανή Χαριτάκη-Ελευθερουδάκη, αλλά μένει να δούμε τι υποδοχή θα επιφυλάξουν όσοι προμηθευτές έχουν τσουρουφλιστεί από τα τεράστια χρέη με τα οποία τους έχει φορτώσει η πάλαι ποτέ κραταιά ιστορική επιχείρηση.
...η οικογένεια Ελευθερουδάκη επιχειρεί μια νέα αρχή στο Κολωνάκι, με το «Booktique» Πόσα βιβλιοπωλεία λειτουργούν πανελλαδικά αυτή τη στιγμή; Σαφής απάντηση δεν υπάρχει. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το ΕΚΕΒΙ τον περασμένο Οκτώβριο, ο αριθμός τους αγγίζει τα 1.500, ενώ υπολογίζοντας από τα πρακτορεία τύπου μέχρι και τα σουπερμάρκετ, τα σημεία πώλησης βιβλίων στη χώρα ξεπερνούν τα 3.500. Ο Γιώργος Παππάς, από τη μεριά του, στέλεχος του Συλλόγου Βιβλιοχαρτοπωλών Αθηνών-Προαστίων κι υπεύθυνος του κλαδικού περιοδικού «Το βιβλιοχαρτοπωλικό Βήμα», δηλώνει πως τα μη αμιγή βιβλιοπωλεία, τα οποία κατά τον ίδιο αντιπροσωπεύουν το 98% των σημείων λιανικής, φτάνουν σήμερα τα 2.780, κι ότι εκείνα που έκλεισαν μέσα στην κρίση δεν ξεπερνούν τα 120. «Είναι πολύ περισσότερα εκείνα που οδεύουν για λουκέτο» λέει, «αλλά ακόμα και γι' αυτό απαιτούνται χρήματα που δεν είναι διαθέσιμα. Απ' όπου περνάω όλο για τρύπες ακούω, από ανθρώπους είτε εξαγριωμένους, είτε καταρρακωμένους, είτε συνηθισμένους να μοιρολατρούν. Σε ορισμένα μαγαζιά, πάντως, οι πωλήσεις έχουν κάνει βουτιά γύρω στο 70%...».
Σύμφωνα με τον Γ. Παππά, το 2011 ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου ήταν περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ, αλλά τη μερίδα του λέοντος καρπώθηκε το Jumbo καθώς την ίδια χρονιά ο τζίρος του ήταν 491 εκατομμύρια. Στα δικά του μάτια, ωστόσο, η μεγαλύτερη απειλή για τους βιβλιοχαρτοπώλες δεν προέρχεται από το γνωστό πολυκατάστημα παιδικών παιχνιδιών που ανοίχτηκε στη συγκεκριμένη αγορά, όσο από την αλυσίδα «Public» όπου το βιβλίο έχει πολύ πιο περίοπτη θέση. Σε αντίθεση, όχι μόνο με τον «Ελευθερουδάκη», που συρρίκνωσε το δίκτυό του σε επτά καταστήματα, αλλά και με τον «Παπασωτηρίου» που το τελευταίο διάστημα έκλεισε τα έξι από τα είκοσι που διατηρούσε, η «Public», έχοντας εξαγοράσει τη «Multi-rama», είναι η μόνη αλυσίδα που μεσούσης της κρίσης πολλαπλασίασε τα υποκαταστήματά της από εννιά σε τριάντα.
Ενα άλλο πλήγμα που δέχτηκαν οι βιβλιοχαρτοπώλες τελευταία, «είναι η απώλεια του ξενόγλωσσου βιβλίου, καθώς το 90% των εγχειριδίων ξένων γλωσσών διοχετεύεται απ' ευθείας στα φροντιστήρια», λέει ο Γ. Παππάς. Επιπλέον, «μεγάλοι εκδότες, όπως ο "Ψυχογιός", τον οποίο καταγγείλαμε κι επίσημα, προσφέρει τα βιβλία του με μεγάλη έκπτωση σ' όσους τα παραγγέλνουν ηλεκτρονικά από τον ίδιο.
Ζούμε ένα πόλεμο
»Πολύ φοβάμαι πως το επόμενο διάστημα θ' ακολουθήσουν κι άλλοι την ίδια τακτική. Αν προσθέσουμε και τις απώλειες που δεχόμαστε από κάθε λογής παζάρια, με πωλήσεις που φτάνουν έως και το ένα εκατομμύριο αντίτυπα σε μία χρονιά, πάει, τελειώσαμε. Ζούμε έναν πόλεμο όπου όλοι είναι εναντίον όλων». Ολα εδώ πληρώνονται, θα μπορούσε να πει κανείς. Πόσα από τα μικρά συνοικιακά μαγαζιά ή και τα μεγαθήρια που δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαπενταετία, αντιστάθηκαν στις σειρήνες της αγοράς και πάσχισαν να ενισχύσουν τον ούτως ή άλλως μικρό κύκλο των συστηματικών βιβλιόφιλων με καινούργιους; «Ακόμη και σήμερα, επτά στα δέκα βιβλία που διακινούνται είναι τσόντες!» λέει ο Γ. Παππάς, αναφερόμενος στο κύμα των εκδόσεων που πλαισίωσαν την ερωτική «γκρι» τριλογία της Ε.Λ. Τζέιμς. Μέσα σ' αυτό το τοπίο θα προσπαθήσουν να σταθούν ο Τεμπονέρας και η Παπαγεωργίου με τα δικά τους αμιγή βιβλιοπωλεία, όχι μόνο πουλώντας, αλλά και συζητώντας, προτείνοντας, ανοίγοντας την όρεξη και σ' άλλους να μπουν στον κόσμο των γραμμάτων και να μείνουν. Και ο Θεός μαζί τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου