Μετέωρη Πολιτιστική Πρωτεύουσα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 12 Απριλίου 2013 Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ ART, τεύχος 308 στις 11 Απριλίου 2013 Σίσσυ Παπαδάκη Κάθε βράδυ, μόλις εμφανίζονται αστυνομικοί, από το σπίτι κοντά τους ακούγεται ένας πυροβολισμός. Αμέσως ηχεί και δεύτερος από το διπλανό σπίτι. Και ύστερα από πιο μακριά. Σε όλη την περιοχή πυροβολούν. Για να προειδοποιήσουν τα 14χρονα παιδιά των κατοίκων της συνοικίας, τα οποία πουλούν ναρκωτικά στους δρόμους, να κρυφτούν. Αυτούς τους ήχους από Καλάσνικοφ, οι οποίοι είναι τόσο δυνατοί, που έχουν βγάλει στη Μασσαλία το όνομα της πιο επικίνδυνης πόλης στην ήπειρό μας, ελπίζουν οι Γάλλοι να εξαφανίσουν με την ανακήρυξή της σε φετινή Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Να σταματήσουν το «Μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας» (για το οποίο μιλά στο ομότιτλο βιβλίο του ο Ζαν Κλοντ Ιζό) με τη βοήθεια εκατομμυρίων ευρώ, μουσείων, πολιτιστικών εκδηλώσεων, υπενθυμίσεων της μεγάλης ιστορίας της πόλης και των Φοινίκων, των αρχαίων Ελλήνων, των Αράβων, όλων αυτών που κατοίκησαν την περιοχή. Θα τα καταφέρουν;  Μερικοί είναι αισιόδοξοι: Η πόλη, λένε, έχει αναπλαστεί, έχει γεμίσει ξενοδοχεία και καταστήματα, το νέο μουσείο είναι εντυπωσιακό, οι εκδηλώσεις αξιόλογες, έρχονται καλλιτέχνες από παντού και μαζί και τουρίστες, γίνονται επενδύσεις, η ζωή των κατοίκων θα βελτιωθεί. Άλλοι δεν συμμερίζονται την άποψη αυτή. Όλα τα χρήματα, τονίζουν, πήγαν στο κέντρο της πόλης, προκειμένου να φτιαχτεί μια «ωραία βιτρίνα» για τους επισκέπτες, να κερδίσουν περισσότερα χρήματα όσοι ήδη είχαν πολλά. Τα φτωχά προάστια δεν επηρεάζονται καθόλου, αντίθετα ο πληθυσμός τους αυξάνεται από τους φτωχούς του κέντρου που διώχνονται από την «ωραία βιτρίνα». Πρόκειται για ένα είδος «πολιτιστικού καπιταλισμού», εξηγούν: βάζουν έναν ωραίο τίτλο, π.χ. «Πολιτιστική πρωτεύουσα» ή «Αθλητική οργάνωση», και γεμίζουν τη δική τους τσέπη. Δεν σταματά αυτό, συνεχίζουν, τη γυναίκα που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας (οκτώ στις δέκα μητέρες στα προάστια της Μασσαλίας είναι άγαμες και άνεργες), η οποία συνεχίζει να στέλνει το παιδί της να πουλά κοκαΐνη. Τα χρήματα της Πολιτιστικής, τονίζουν, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν με το βλέμμα στραμμένο στους κατοίκους και όχι στους τουρίστες. Έτσι θα βελτιωνόταν η ζωή τους και σταδιακά θα έπεφταν τα ποσοστά εγκληματικότητας. Προς το παρόν – και ενώ έχουν αρχίσει ήδη να ακούγονται διαμαρτυρίες για τη διαχείρηση των χρημάτων της Πολιτιστικής – το μόνο που λέει ο δήμαρχος της Μασσαλίας για την εγκληματικότητα είναι πως έχει παραγγείλει κάμερες ασφαλείας. Κάτι μας θυμίζει αυτό. Και οι «βιτρίνες» και οι «ωραίοι τίτλοι».