Ρασπούτιν και λατέρνες...

EΚΘΕΣΗ

Ενα κυκλαδικό ειδώλιο που «ζητά» να το φανταστούμε εγκιβωτισμένο στον σκοτεινό του τάφο, μια σφηκοφωλιά από την Κύπρο, αυθεντικά κομμάτια κατεστραμμένων αεροπλάνων που διατηρούν την αύρα τους, αποτυπώματα και ίχνη της Πατησίων που δημιουργούν μια νέα εικονογραφία...

Εργα του Αλέξανδρου Τζάννη, με ίχνη και αποτυπώματα της πόλης. Η «Οδός Πατησίων».

Είναι η έκθεση των έξι υποψηφίων για το Βραβείο ΔΕΣΤΕ 2013, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, η οποία εγκαινιάστηκε χθες και θα διαρκέσει έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Ο νικητής θα γίνει γνωστός στις 9 Σεπτεμβρίου. Μέχρι τότε, το κοινό έχει να δει μια εξαιρετική έκθεση, με έργα μεστά και ουσιαστικά, στο Μέγαρο Σταθάτου.

Ποιο είναι το στίγμα της φετινής όγδοης διοργάνωσης; «Οι καλλιτέχνες αναζητούν μια αρχαιολογία του παρόντος», απάντησε ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, σύμβουλος του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, χθες το μεσημέρι στη δημοσιογραφική παρουσίαση.

Σαν αρχαιολόγος ο Αλέξανδρος Τζάννης, για παράδειγμα, ανακάλυψε μέσα στο αθηναϊκό τοπίο αποτυπώματα και ίχνη που έχει αφήσει ο χρόνος, τα οποία μεταφέρει σε δύο κεραμικές συνθέσεις. Σε άμεση συνομιλία δύο άλλα έργα σε μεταλλικές κατασκευές, η «Οδός Πατησίων» με αφαιρετικά στοιχεία που παραπέμπουν στην ιερογλυφική γραφή και το άλλο δείχνει «πώς να βρεις τον δικό σου ορίζοντα γράφοντας μικρές μικρές χαράξεις».

Εργο του Κώστα Σαχπάζη

Σασπένς προκαλεί το έργο της Μαρίας Θεοδωράκη: ένα κιβώτιο φύλαξης αρχαίου αντικειμένου και δύο στοίβες από κόλλες Α4 με κείμενό της, όπου ζητά την άδεια από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης να κατεβάσει από την προθήκη και να εγκιβωτίσει το κυκλαδικό ειδώλιο με αριθμό 253, ώστε «να το ξαναδούμε μέσα στο σκοτάδι του». Αν το μουσείο αποδεχτεί το αίτημα, σε συνεδρίαση του ΔΣ τον Ιούνιο, τότε θα είναι κάτι σαν συμπαραγωγός του έργου.

Περιπλάνηση στην Ιστορία
Μια συγκινητική και γοητευτική περιπλάνηση στον χρόνο, τον χώρο και την Ιστορία, συναπαντήματα και τεκμήρια, προκειμένου να αφηγηθεί νέες διηγήσεις, αποτελούν τα έργα της Κύπριας Μαριάννας Χριστοφίδου. Δύο φωτογραφίες με λατέρνες από το Γιβραλτάρ των αρχών του 20ού αιώνα αλλά και μια αληθινή σφηκοφωλιά στέκονται αφετηρία για συνειρμούς γύρω από την αποικιοκρατία, τα δεινά της πατρίδας της κ.ά.

Ενα από τα πέντε ζωγραφικά έργα του Ηλία Παπαηλιάκη, από την ενότητα «Ο ζωγράφος στην Ανατολή»

Ο Michail Pirgelis δημιουργεί μια «σύγχρονη αρχαιολογία», με αυθεντικά κομμάτια αεροπλάνων που βρήκε στην Αριζόνα και τη Νεβάδα, τα οποία μετουσιώνει σε έργα τέχνης, όπως και μια σειρά από τραπουλόχαρτα που έδιναν άλλοτε στις πτήσεις και εκείνος έστησε εντυπωσιακά σε βιτρίνα.

Το έργο του Κώστα Σαχπάζη ήταν υπό κατασκευή, αλλά «Ο ζωγράφος στην Ανατολή» του Ηλία Παπαηλιάκη είναι από τα ωραιότερα της έκθεσης: Πέντε ζωγραφικά έργα-«αναμνήσεις από μια φανταστική επίσκεψη στην Ανατολή», αρχίζοντας από τον άνθρωπο σε οριακή μορφή, συνεχίζοντας στο κεφάλι του προφήτη (πορτρέτο του νεκρού Ρασπούτιν), στην ποινή που επιβάλλουν οι μουσουλμανικές κοινωνίες, και καταλήγοντας στον «Βαθύ ύπνο» ενός άστεγου και στη «Μελέτη για ένα νεοελληνικό τοπίο», που σηματοδοτεί την ανατολή, τη νέα κοινωνία.

52 καλλιτέχνες από το 1999

Το Βραβείο ΔΕΣΤΕ θεσμοθετήθηκε το 1999 και απονέμεται ανά δύο χρόνια σε έναν Ελληνα ή Κύπριο καλλιτέχνη, ενώ συνοδεύεται από 10.000 ευρώ. Στόχος είναι η ανάδειξη μιας ανερχόμενης γενιάς καλλιτεχνών. Ο «επαναπροσδιορισμός της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής ανά διετία» και «η ένταξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής στον διεθνή διάλογο», κατά τον Γ. Τζιρτζιλάκη.

Στις οκτώ μέχρι φέτος διοργανώσεις έχουν εκθέσει έργα τους 52 καλλιτέχνες. Αν σκεφθεί κανείς πως για κάθε διοργάνωση γίνεται συζήτηση γύρω από το έργο περίπου 30 καλλιτεχνών, τότε ανεβαίνει πολύ ο αριθμός των νέων δημιουργών που έχουν ξεχωρίσει και εν δυνάμει μπορούν να βγουν να σπάσουν τα σύνορα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το στοιχείο που έδωσε χθες ο συλλέκτης και η ψυχή του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, Δάκης Ιωάννου: Οι περισσότεροι, αν όχι και οι 52 βραβευμένοι, κάνουν διεθνή καριέρα.

Ο θεσμός του Βραβείου ΔΕΣΤΕ και η έκθεση των υποψηφίων έχουν εγγραφεί πλέον στα πολιτιστικά δρώμενα της Αθήνας, όπως ανέφερε χθες και η Σάντρα Μαρινοπούλου, πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο εδώ και μερικά χρόνια εντάσσει την έκθεση στο πρόγραμμά του «Βήμα στους νέους».

• ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ
«Με το Βραβείο ΔΕΣΤΕ θέλουμε να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα ώστε οι καλλιτέχνες να κινηθούν στη συνέχεια με τις δικές τους δυνάμεις» (Δάκης Ιωάννου)

ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ,     ΕΘΝΟΣ