«Οχυρωματικά» έργα στο Κάστρο

ΚΟΡΩΝΗ

Το Κάστρο της Κορώνης, ένα προέχον βυζαντινό μνημείο, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Υστερα από κατάρρευση τμήματος του ισχυρού αναλημματικού τοίχου επί του θαλασσίου μετώπου, αποφασίστηκε η λήψη άμεσων μέτρων προστασίας παράκτιων τμημάτων του. Οι επεμβάσεις εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα συντέλεσε ώστε να ενταχθεί το έργο στο ΕΣΠΑ από το υπουργείο Πολιτισμού. O προϋπολογισμός ανέρχεται στα δύο εκατ. ευρώ

Η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τόνισε πως το πρόγραμμα έγινε δυνατό χάρη στη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Συγκεκριμένα, το Ιδρυμα Μανιατάκη και ο Δήμος Πύλου-Νέστορος έδωσαν κάποια ποσά για τις μελέτες, και έτσι κατέστη δυνατή η ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ από το υπουργείο Πολιτισμού. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται, όπως είπε η γ.γ., σε δύο εκατομμύρια ευρώ.
Ο Θεμιστοκλής Βλαχούλης, επικεφαλής της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών-Μεταβυζαντινών Μνημείων, παρουσίασε τη μελέτη για τη λήψη άμεσων μέτρων προστασίας παράκτιων τμημάτων.


Το Κάστρο της Κορώνης, έκτασης 40.000 τ.μ., καταλαμβάνει τμήμα της χαμηλής χερσονήσου ανατολικά του ομώνυμου οικισμού. Η χερσόνησος στα ανατολικά συνεχίζεται έξω από τα τείχη του κάστρου, καταλήγοντας σε μια μικρή γλώσσα γης γνωστή ως «Λιβάδι». Το μεγαλύτερο τμήμα των οχυρώσεων ανάγεται στην Α' Ενετοκρατία (13ος-15ος αιώνας). Η πλευρά προς τη χερσόνησο της Λειβαδιάς ενισχύθηκε στην Α' Τουρκοκρατία με τάφρο και δύο στρογγυλούς προμαχώνες, από τους οποίους σήμερα σώζεται μόνο ο νότιος.

Ο μεγάλος διπλός βορειοανατολικός προμαχώνας ανάγεται μάλλον στην περίοδο της Β' Ενετοκρατίας.
Το τείχος στο Β.Α. τμήμα του εκτείνεται από τη στέψη του πρανούς μέχρι τη στάθμη της θάλασσας με πάχος που κατά θέσεις φτάνει τα 4 μ. και προστατεύει τα πετρώματα από τη διάβρωση και κυρίως από τα θαλάσσια αιωρήματα. Στη φάση κατασκευής οι Βενετσιάνοι επένδυσαν τα πρανή με λιθοδομές και διαπλάτυναν τις λιθοδομές στη στάθμη της θάλασσας.
Οπως σημείωσε ο κ. Βλαχούλης, «το τείχος υποσκάφτηκε με τη διάβρωση του ασβεστιτικού ψαμμίτη και λόγω του έντονου τεκτονισμού έλαβαν χώρα κατολισθήσεις. Τμήματα της θεμελίωσης βρέθηκαν στον αέρα (χωρίς στήριξη). Δημιουργήθηκαν υποσκαφές.
Με τη διεύρυνση των υποσκαφών κατέρρευσε το κάτω τμήμα του τείχους στην περιοχή θεμελίωσής του και ακολούθησαν τα υπερκρεμάμενα. Δημιουργήθηκαν κατολισθήσεις σε μεγάλη έκταση που παρέσυραν τμήμα της επίχωσης του πλατώματος και τα κτίσματα που βρίσκονταν εκεί. Σήμερα σώζονται τμήματα του τείχους που βρίσκονται σε οριακή κατάσταση ισορροπίας και ευπαθή πετρώματα είναι πλέον εκτεθειμένα και ολισθαίνουν».
Γενικά τα προβλήματα συνοψίζονται σε: Εντονα τεκτονισμένα πετρώματα-κατακόρυφες ασυνέχειες που με τη διεύρυνσή τους οδήγησαν στην απώλεια επιφάνειας έδρασης του τείχους και τοπικές καταρρεύσεις τους. Υποσκαφές στη διεπιφάνεια κροκαλοπαγούς και ασβεστιτικού ψαμμίτη. Διάβρωση της ασβεστούχου μάργας στη στάθμη της θάλασσας με αποτέλεσμα την κατάρρευση τμημάτων του υπερκείμενου ασβεστιτικού ψαμμίτη και του απολιθωματοφόρου ασβεστόλιθου.
Υποσκαφές της ασβεστούχου μάργας στη στάθμη της θάλασσας.
Αποφασίστηκαν τα εξής μέτρα στερέωσης και προστασίας: Κάλυψη των ελεύθερων επιφανειών των πρανών με οπλισμένο μανδύα εκτοξευόμενου σκυροδέματος. Η απομάκρυνση της αναπτυσσόμενης βλάστησης στο φρύδι των πρανών και η διαμόρφωση νέων κλίσεων για τα όμβρια. Η κατασκευή δοκών στα υπερκρεμάμενα τμήματα.
Επεμβάσεις με αντικατάσταση κονιαμάτων, πλήρωση υποσκαφών, προστασία των πετρωμάτων κ.ά. Ολα τα in situ ενάλια αρχαία θα πρέπει να επιχωθούν.
Τα τμήματα τις οχύρωσης που βρίσκονται μέσα στη θάλασσα, συνεπεία κατάρρευσης, αλλά δεν περιλαμβάνονται ή και τέμνονται με τις περιοχές που επιχώνονται, θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Θα πρέπει να αποκλεισθεί κάθε ενδεχόμενη μελλοντική χρήση της παράκτιας διαδρομής από τροχοφόρα οχήματα.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
ΕΘΝΟΣ
«E» 13/8