Μάθημα στη Μακρόνησο

Έντυπη Έκδοση Επτά, Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΙΑΦΚΟΥ

ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΑ το περασμένο Σαββάτο να μπω μέσα στα παπούτσια του πατερούλη-Τάσου Ζωγράφου, βλέποντας τη Μακρόνησο να μεγαλώνει όσο την πλησιάζαμε και να κλείνει τον ορίζοντα.

Θυμόμουν την αφήγησή του για το πώς το καΐκι χτυπιόταν πάνω στο ψηλό κύμα και πώς ανεβοκατέβαινε όταν πια έδενε και πηδούσαν ένας ένας στο μόλο οι κρατούμενοι για να τους παραλάβουν οι ΑΜίτες και ν' αρχίσουν να τους βαράνε με τα μπαμπού που στήριζαν τις σκηνές.
Σκεπτόμουν ακόμα τον Βέγγο, περισσότερο ανάμεσα στους άλλους. Πώς ήταν δυνατόν άνθρωπος να βαράει αυτό το άκακο αρνί, τον Θανάση; Σκεπτόμουν κι αναρωτιόμουν· κι όταν κατεβήκαμε κι εμείς ένιωσα την τρίχα μου να σηκώνεται. Κοίταζα τους άντρες του Λιμενικού που ήταν εκεί για να επιβάλουν την τάξη. Κοίταζα τις στολές τους και τα όπλα τους. Εκπροσωπούσαν την εξουσία. Κι αναρωτιόμουν πάλι: αν έρχονταν ξανά καιροί που η εξουσία θα τους διέταζε να μας βάλουν άλλου είδους τάξη, τι θα έκαναν; Πόσοι ανάμεσά τους θα άντεχαν να πουν ένα μεγάλο όχι, για να καταλήξουν στην απέναντι πλευρά;

Υστερα, κάτι η παράσταση, κάτι τα τραγούδια, πήραν αέρα τα μυαλά μου κι έπαψα να τα βλέπω όλα μαύρα. Φεύγοντας, όμως, πάλι σκέφτηκα πως μια ζωή επαναστατικό τραγούδι είμαστε οι αριστεροί κι από επανάσταση τίποτα. Και πως μια ζωή μας μετράνε τα παΐδια, εφευρίσκοντας λύσεις που απολύτως βολεύουν εκείνους της άλλης όχθης. Να μια Δεξιά, να ένα φιλελεύθερο Κέντρο, να μια χούντα, να ένα ΠΑΣΟΚ για εκτόνωση (ο λαός στην εξουσία, για να πηγαίνουν τα υποβρύχια μονόμπαντα), να μια οικονομική κρίση για να σφίξουν οι πισινοί και να καταλάβουμε ότι αυτή η χώρα κυβερνιέται από υπαλλήλους ξένων κέντρων εξουσίας.
Η Μακρόνησος, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι πια για μένα ένα νησί, αλλά ένα μάθημα, που θα έπρεπε διά εκδρομών ν' αρχίσει να διδάσκεται από νωρίς στα σχολεία, από το Δημοτικό ήδη. Η Μακρόνησος είναι υλικό για σκέψη, ικανό να οξύνει τη λειτουργία του μυαλού. Μπορεί γι' αυτό να την αφήνουν να ερημώνεται. Να εγκαταλείπουν τα κτήρια απροστάτευτα στη μανία του καιρού, ώστε στο τέλος να μη μείνει τίποτα, να χαθεί η μνήμη και να ζουν μονάχα εκεί τα φίδια, τα γίδια και οι μέλισσες να τρυγάνε τα θυμάρια.
Κατά τα άλλα το νησί είναι κηρυγμένο μνημείο, ατυχώς γι' αυτό όμως, ούτε τις άψογες γραμμές του Παρθενώνα έχει ούτε και φέρνει συνάλλαγμα. Οσο για εκείνο το (υπέροχο) άγαλμα του Μακρονησιώτη αγωνιστή, μου προκαλεί σκοτούρα έτσι μόνο κι έρημο που «ζει» στην παραλία και μ' όλα όσα βλέπουμε σήμερα να γίνονται. Μήπως να το «απελευθερώσουμε», πηγαίνοντάς το απέναντι στο Λαύριο, για να 'χουμε τουλάχιστον το κεφάλι μας ήσυχο;