Από το 1928 είχε να βρεθεί έργο του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου. Στις 24 Σεπτεμβρίου αναρτάται με τιμές στο μουσείο του, στο Αμστερνταμ. Το είχε ζωγραφίσει το καλοκαίρι του 1888 και το θεωρούσε αποτυχία
«Είναι κάτι που συμβαίνει μία φορά μόνο στη ζωή σου». Με τα λόγια αυτά ο διευθυντής του Μουσείου Βαν Γκογκ στο Αμστερνταμ, Αξελ Ρούγκερ, αποκάλυψε χθες έναν πίνακα του μεγάλου Ολλανδού, που επί χρόνια εθεωρείτο ότι ανήκε σε άλλο ζωγράφο. Τώρα πια, το «Ηλιοβασίλεμα στο Μονμαζούρ», που βρισκόταν στην κατοχή Νορβηγού συλλέκτη, παρατημένο, όμως, σε σοφίτα, μπορεί να φέρει περήφανο την υπογραφή «Βαν Γκογκ» και να πάρει θέση στο μουσείο (από τις 24 Σεπτεμβρίου) ανάμεσα στα άλλα 140 αριστουργήματά του. Είναι ο πρώτος μεγάλων διαστάσεων πίνακας του ζωγράφου που ανακαλύπτεται από το 1928 (93,3 cm x 73,3 cm).
H ιστορία του είναι συναρπαστική. Η ύπαρξή του ήταν γνωστή. Αναφέρεται, μάλιστα, και στον κατάλογο των έργων του με το νούμερο 180, αριθμός που ακόμα φαίνεται στο πίσω μέρος του πίνακα. Πουλήθηκε το 1901, μετά χάθηκαν τα ίχνη του και ξαναβρέθηκαν το 1970, μετά τον θάνατο του Νορβηγού βιομήχανου Κριστιάν Νικολάι Μάσταντ. Ανήκε στη συλλογή του. Σύμφωνα, όμως, με τους κληρονόμους του, ο Γάλλος πρέσβης στη Νορβηγία είχε δει τον πίνακα αμέσως μετά την αγορά του και είχε διαβεβαιώσει τον συλλέκτη ότι ήταν πλαστός ή ανήκε σε άλλον, άγνωστο ζωγράφο. Κι έτσι ο Μάσταντ τον περιφρόνησε.
Μετά τον θάνατό του, όμως, η οικογένειά του επέμεινε, δεν κατέθεσε τα όπλα. Το 1991 απευθύνθηκε στο Μουσείο Βαν Γκογκ, για να πάρει παρόμοια ψυχρολουσία. Μουσείο και ειδικοί τον απέρριψαν με κάθε επισημότητα και τυμπανοκρουσίες, γιατί δεν ήταν υπογεγραμμένος. Νέες, όμως, πρόσφατες έρευνες, που κράτησαν δύο χρόνια, έδωσαν οριστικές απαντήσεις σε όλες τις κρίσιμες απορίες: είναι τυπικός πίνακας του Βαν Γκογκ (πινελιές, υλικά), πόσο μάλλον που ο ίδιος ο ζωγράφος τον είχε αρκετές φορές περιγράψει σε βαθμό που γνωρίζουμε ακόμα και πότε τον δημιούργησε: στις 4 Ιουλίου του 1888. Το θέμα του είναι δέντρα, θάμνοι και ουρανός σε μια τοποθεσία που επίσης αναγνωρίζεται. Αριστερά, στο βάθος του πίνακα, φαίνονται τα ερείπια ενός αβαείου στους λόφους του Μονμαζούρ, κοντά στην Αρλ της Γαλλίας, όπου ως γνωστόν ζούσε τότε ο ζωγράφος.
Σε γράμμα του προς τον αδελφό του Τεό, ο Βαν Γκογκ έγραφε ότι τον ζωγράφισε σε «ένα πετρώδες τοπίο όπου φύτρωναν μικρές βελανιδιές». Η περιγραφή αυτή είχε επιτείνει, πάντως, τη σύγχυση γύρω από τον πίνακα, αφού είχε οδηγήσει τους ειδικούς να θεωρήσουν ότι αφορά άλλον πίνακα του ζωγράφου, τους «Βράχους». Σε δυο ακόμα γράμματά του, το ίδιο καλοκαίρι του 1888, ο Βαν Γκογκ επανέρχεται στον ίδιο πίνακα, αλλά τον θεωρεί αποτυχία από πολλές πλευρές.
Οπως έγραψε στο «The Burlington Magazine» ο ειδικός ερευνητής Τ. Μέντεντορπ, που πήρε μέρος και στην εξέταση του πίνακα από το Μουσείο Βαν Γκογκ, όλα τα υλικά που βρέθηκαν στο «Ηλιοβασίλεμα στο Μονμαζούρ» είναι εκείνα που ο ζωγράφος «συνήθιζε να έχει τότε στην παλέτα του», ανάμεσά τους ένα μπλε του κοβαλτίου που είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί το καλοκαίρι του 1887. Εγραψε, ακόμα, ότι ο πίνακας ανήκει σε «μια ιδιαίτερη ομάδα πειραματικών έργων που ο Βαν Γκογκ εκτιμούσε πολύ λιγότερο από όσο εμείς σήμερα».
Επιμ.: Β. Γεωργ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου