Τρεις ερμηνείες για τη Σφίγγα του Μυκερίνου από την Χατσόρ
από Το μήκους 50 εκ. άγαλμα φέρει ακόμη το κάτω μέρος των ποδιών της Σφίγγας και επιγραφή με το όνομα του Φαραώ Μυκερίνου και τον τίτλο “Αγαπημένος από όλες τις ψυχές της Ηλιούπολης”.
Υπολογίζεται ότι ως πλήρες θα έφτανε τα 1,50 μ. σε μήκος, και το μισό μέτρο σε ύψος. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Αμνόν Μπεν-Τορ, πρόκειται για την πρώτη γνωστή Σφίγγα που ανήκει στον Μυκερίνο, που κυβέρνησε γύρω στα 2500 π.Χ. και είναι δημιουργός της τρίτης πυραμίδας της Γκίζας. Πρόκειται επίσης για το προγενέστερο δείγμα μνημειακής αιγυπτιακής γλυπτικής που έχει βρεθεί στην περιοχή.
Το Τελ Χατσόρ ήταν η πρωτεύουσα της Ν. Χαναάν, που ιδρύθηκε περίπου το 2700 π.Χ. και κατά την ακμή της κάλυπτε 80,94 εκτάρια γης, ενώ ήταν η πατρίδα για 20.000 Χανανίτες. Καταστράφηκε τον 13ο αι. π.Χ. και, όπως αναφέρει ο Μπεν-Τορ, «μετά από ένα χάσμα 150 ετών ξανακατοικήθηκε τον 11ο αι. π.Χ. από τους Ισραηλίτες που την κατείχαν μέχρι και το 732 π.Χ.», όταν καταστράφηκε από τους Ασσυρίους.
Αλλά το πώς, το πότε και το γιατί ήρθε η Σφίγγα εκεί, παραμένει μυστήριο.
«Το να έφτασε την εποχή του Μυκερίνου είναι σχεδόν απίθανο, καθώς δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου σχέσεις μεταξύ της Αιγύπτου και της εποχής αυτής του κόσμου τότε. Η Αίγυπτος διατηρούσε επαφές με το Λίβανο, κυρίως μέσω του αρχαίου λιμανιού της Βύβλου, για να εισάγει ξύλο κέδρου από τη Μεσόγειο, οπότε δεν περνούσε από το Βόρειο Ισραήλ.”, λέει ο Μπεν-Τορ.
Μια άλλη εκδοχή είναι ότι το άγαλμα ήταν μέρος των λαφύρων των Χανανιτών που κυρίευσαν την Κάτω Αίγυπτο μεταξύ του ύστερου 17ου και του πρώιμου 16ου αι. π.Χ. «Τα αιγυπτιακά αρχεία αναφέρουν ότι οι ξένοι εκείνοι ηγεμόνες… λαφυραγώγησαν και βεβήλωσαν τα τοπικά ιερά και έκαναν κάθε είδους απαίσια πράγματα, και είναι πιθανόν ότι η λεηλασία αυτή περιλάμβανε αγάλματα σαν κι αυτό», εξηγεί ο επιστήμονας.
Αλά για τον ίδιο τον Μπεν-Τορ, , ο πιο πιθανός τρόπος να έφτασε η Σφίγγα στη θέση όπου βρέθηκε είναι με τη μορφή δώρου που στάλθηκε από έναν μεταγενέστερο Αιγύπτιο ηγεμόνα.
«Η τρίτη εκδοχή είναι ότι έφτασε στην Χατσόρ λίγο μετά το ξεκίνημα του Νέου Βασιλείου, το 1550 π.Χ., κατά τη διάρκεια του οποίου η Αίγυπτος κυβερνούσε τη Χαναάν και διατηρούσε στενές επαφές με τους τοπικούς ηγεμόνες που διατηρήθηκαν στο θρόνο τους. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανόν το άγαλμα να στάλθηκε από κάποιον Αιγύπτιο βασιλιά στον βασιλιά της Χατσόρ, ως τον πιο σημαντικό της περιοχής». Η καταστροφή δεν του αγάλματος συνδέεται ίσως με την έλευση νέων κατακτητών στην Χατσόρ ως αντίδραση στο παλαιό καθεστώς.
Η εύρεση της σφίγγας ήταν αναπάντεχη αλλά ταιριάζει με το αρχαιολογικό συγκείμενο στο χώρο. Όμως, για τον Μπεν-Τορ, το πραγματικά πολύτιμο εύρημα θα ήταν διάφορα αρχεία θαμμένα κάπου στην Χατσόρ και τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως ερμηνευτικό εργαλείο για την αρχαία πόλη.
«Ξέρω ότι υπάρχουν δύο αρχεία. Έχουμε ήδη 18 κείμενα από δύο περιόδους, τον 17ο και τον 14ο αι. π.Χ. Αν βρω τα αντίστοιχα αρχεία, όλοι θα έρχονται τρέχοντας εδώ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου