Επιλεκτική διεύρυνση του ωραρίου σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους

«Άγνωστος Χ το ωράριο των μουσείων» τιτλοφορείται άρθρο της Γιώτας Συκκά στην Καθημερινή, στο οποίο γίνεται αναφορά στη σύγχυση που προκαλείται στους επισκέπτες των αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας από την επιλεκτική διεύρυνση του χρόνου λειτουργίας.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο: «Πρόσφατα, η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού αποφάσισε οι χώροι με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα να λειτουργούν από τις 8 το πρωί ώς το 8 το βράδυ. Ενώ απ’ αυτό το Σαββατοκύριακο (1-2 Ιουνίου) αναμένεται να μπει σ’ αυτό το καθεστώς και ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης, ο οποίος τις Κυριακές έκλεινε στις 3! “Καλού κακού όμως, πάρτε ένα τηλέφωνο”, μας συμβούλεψαν.

»Στο μεταξύ, για τους τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων με ειδική ρύθμιση θα “ανοίγουν” οι χώροι πέραν του ωραρίου κατά περίπτωση, προκαταβάλλοντας οι διοργανωτές των ομαδικών επισκέψεων τέλος στο Ταμείο Αρχαιολογικών Χώρων και Απαλλοτριώσεων, “ώστε να υπάρχει διαφάνεια”, όπως σημειώνει η ηγεσία του υπουργείου. Αν αυτό σχολιάστηκε από τους διαφωνούντες ως επίσκεψη με… ραντεβού, κανείς δεν μπορεί να διαψεύσει ότι ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που προσεγγίζουν τα ελληνικά λιμάνια είναι μεγάλος με διαρκώς ανοδική τάση, άρα ελπίδα για περισσότερα έσοδα. Ωστόσο, μπορούμε υπό αυτές τις συνθήκες και με ένα άτακτο για χρόνια ωράριο, που δεν προλαβαίνει ούτε την επίσημη έναρξη της τουριστικής σεζόν (φτάσαμε Ιούνιο πια), να περιμένουμε να αυξηθούν οι επισκέπτες των μουσείων μας;»

Στο πλαίσιο του άρθρου ζητήθηκε η άποψη της Έφης Καλαμπουκίδου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών και εκτελεστικού μέλους της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας FEG η οποία συνόψισε το πρόβλημα σε δύο βασικές περιόδους, την άνοιξη και το φθινόπωρο. Όπως δήλωσε η κα Καλαμπουκίδου: «Τότε έρχονται οι επισκέπτες υψηλού εισοδήματος που κάνουν πολιτιστικό και θρησκευτικό τουρισμό. Αυτά τα πολυήμερα προγράμματα σκοντάφτουν κάθε σεζόν στις ώρες λειτουργίας των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, δηλαδή στις τρεις το μεσημέρι. Ο σχολικός τουρισμός από άλλες χώρες επίσης έχει πρόβλημα την ίδια εποχή». Όπως τόνισε η κ. Καλαμπουκίδου «το μεγάλο αγκάθι είναι το ωράριο. Τα άλλα προβλήματα που προκύπτουν άλλοτε με την καθαριότητα των χώρων υγιεινής, άλλοτε με την έλλειψη κυλικείων σε χώρους που δεν έχουν μεγάλη κίνηση όλο τον χρόνο, τα σκουπίδια κ.ά., είναι λίγα, κι από αυτά που διορθώνονται μόλις γίνει μια δημοσίευση στον Τύπο. Σε περιοχές όπως οι: Πέλλα, Αιγές, Δίον, Φίλιπποι, Κόρινθος, οι χώροι λειτουργούν ως τις 3 για ένα μεγάλο μέρος του κοινού, το οποίο είναι αναγκασμένο να διανύει μεγάλες αποστάσεις με το πούλμαν».

από Archaeology newsroom - Δευτέρα, 3 Ιουνίου 2013 ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 02-06-13

Αγνωστος Χ το ωράριο των μουσείων Σύγχυση στους επισκέπτες από την επιλεκτική διεύρυνση του χρόνου λειτουργίας στους αρχαιολογικούς χώρους Της Γιωτας Συκκα «Περιμένουμε 17 εκατομμύρια τουρίστες φέτος», δήλωσε από την Κίνα ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ενώ σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου για τον τουρισμό, ζήτησε να βοηθήσουν όλοι -κάθε επαγγελματίας και πολίτης- για την καλή εικόνα της χώρας. Οι πρώτες ενδείξεις για προορισμούς όπως η Χαλκιδική, η Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου, τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, είναι αισιόδοξες. Οι αφίξεις από τη Ρωσία καταγράφουν αύξηση 30%, ενώ ανοδικά κινείται και η αγορά της Βρετανίας, της Γερμανίας, αλλά και των χωρών της Ασίας. Oμως αρκούν όλα αυτά για να σώσουν τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας; Μακάρι τα 17 εκατομμύρια επισκεπτών να έφταναν στους χώρους και τα μουσεία μας, αλλά όπως παραδέχεται και η γεν. γραμματέας Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, «ο αριθμός των τουριστών δεν καθρεφτίζει την πραγματική εικόνα επισκεψιμότητας μουσείων και αρχαιολογικών χώρων». Αυτό δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο, αν και είναι γνωστή η προτίμηση των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους. Τον Ιανουάριο του 2013 παρατηρήθηκε αύξηση στην προσέλευση των επισκεπτών στα μουσεία σε ποσοστό 15,2% και των εισπράξεων κατά 1,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2012, ενώ στους αρχαιολογικούς χώρους είχαμε αύξηση του κοινού κατά 34,5% και 30% αντίστοιχα ήταν οι εισπράξεις. Αλλά τα σκαμπανεβάσματα ανά μήνα δεν διορθώνουν τις εντυπώσεις και τους αριθμούς που ανεβοκατεβαίνουν. Πρόσφατα, η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού αποφάσισε οι χώροι με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα να λειτουργούν από τις 8 το πρωί ώς το 8 το βράδυ. Ενώ απ’ αυτό το Σαββατοκύριακο αναμένεται να μπει σ’ αυτό το καθεστώς και ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης, ο οποίος τις Κυριακές έκλεινε στις 3! «Καλού κακού όμως, πάρτε ένα τηλέφωνο», μας συμβούλεψαν. Στο μεταξύ, για τους τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων με ειδική ρύθμιση θα «ανοίγουν» οι χώροι πέραν του ωραρίου κατά περίπτωση, προκαταβάλλοντας οι διοργανωτές των ομαδικών επισκέψεων τέλος στο Ταμείο Αρχαιολογικών Χώρων και Απαλλοτριώσεων, «ώστε να υπάρχει διαφάνεια», όπως σημειώνει η ηγεσία του υπουργείου. Αν αυτό σχολιάστηκε από τους διαφωνούντες ως επίσκεψη με… ραντεβού, κανείς δεν μπορεί να διαψεύσει ότι ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που προσεγγίζουν τα ελληνικά λιμάνια είναι μεγάλος με διαρκώς ανοδική τάση, άρα ελπίδα για περισσότερα έσοδα. Ωστόσο, μπορούμε υπό αυτές τις συνθήκες και με ένα άτακτο για χρόνια ωράριο, που δεν προλαβαίνει ούτε την επίσημη έναρξη της τουριστικής σεζόν (φτάσαμε Ιούνιο πια), να περιμένουμε να αυξηθούν οι επισκέπτες των μουσείων μας; Το μεγάλο αγκάθι Με 25ετή εμπειρία, η κ. Εφη Καλαμπουκίδου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών και εκτελεστικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας FEG συνοψίζει το πρόβλημα σε δύο βασικές περιόδους, την άνοιξη και το φθινόπωρο. «Τότε έρχονται οι επισκέπτες υψηλού εισοδήματος που κάνουν πολιτιστικό και θρησκευτικό τουρισμό. Αυτά τα πολυήμερα προγράμματα σκοντάφτουν κάθε σεζόν στις ώρες λειτουργίας των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, δηλαδή στις τρεις το μεσημέρι. Ο σχολικός τουρισμός από άλλες χώρες επίσης έχει πρόβλημα την ίδια εποχή». Οπως τονίζει η κ. Καλαμπουκίδου «το μεγάλο αγκάθι είναι το ωράριο. Τα άλλα προβλήματα που προκύπτουν άλλοτε με την καθαριότητα των χώρων υγιεινής, άλλοτε με την έλλειψη κυλικείων σε χώρους που δεν έχουν μεγάλη κίνηση όλο τον χρόνο, τα σκουπίδια κ.ά., είναι λίγα, κι από αυτά που διορθώνονται μόλις γίνει μια δημοσίευση στον Τύπο. Σε περιοχές όπως οι: Πέλλα, Αιγές, Δίον, Φίλιπποι, Κόρινθος, οι χώροι λειτουργούν ώς τις 3 για ένα μεγάλο μέρος του κοινού, το οποίο είναι αναγκασμένο να διανύει μεγάλες αποστάσεις με το πούλμαν». Πράγματι ένα τηλέφωνο σε αυτούς τους χώρους επιβεβαίωσε ότι κλείνουν στις 2.30, σε άλλους 2.40 λόγω έλλειψης προσωπικού. «Αλλά σύντομα θα γυρίσουμε κι εμείς στο θερινό ωράριο», απαντούν και με κάποια αβεβαιότητα. «Τηλεφωνήστε μας σε μια εβδομάδα». Αν όλα αυτά, όπως άλλωστε κάποιες αίθουσες κορυφαίων μουσείων που ανοιγοκλείνουν μέχρι να ολοκληρωθούν οι προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ και ΜΚΟ, είναι γνώριμες τακτικές για τους Ελληνες επισκέπτες, δεν έχουν όλοι την ίδια διάθεση ανοχής. «Οι Κινέζοι είναι από τους δύσκολους πελάτες. Περιμένουμε ένα γκρουπ Κινέζων χριστιανών που δεν μπορούμε να φτιάξουν εύκολα το πρόγραμμά τους. Σ’ αυτή την περίπτωση απαιτείται προσοχή και από τις δημόσιες υπηρεσίες, το φαγητό, τη διασκέδαση, γενικά τις παροχές που τους προσφέρονται όταν σε όλα λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα, γίνονται εκπτώσεις». Αναγκαία η εξωστρέφεια Γιατί δεν έχουμε πολλούς επισκέπτες στα μουσεία μας; Δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση, λέει η κ. Μενδώνη. «Το παλιό επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν επικαιροποιημένες εκθέσεις σήμερα, δεν ισχύει. Εκείνο που πραγματικά μάς λείπει είναι η προβολή. Το έργο που έχει γίνει στα μουσεία μας, οι εκθέσεις, η επιστημονική αρτιότητα δεν προβάλλονται όσο θα έπρεπε. Εξακολουθούν τα πράγματα να είναι εσωστρεφή. Ο στόχος της επόμενης προγραμματικής περιόδου είναι να στραφούμε σε τελείως εξωστρεφείς δράσεις, προωθώντας και χρηματοδοτώντας συνέργειες που θα αναπτύσσονται στα μουσειακά κελύφη και θα είναι εκδηλώσεις σύγχρονης δημιουργίας. Τέτοιες δράσεις μπορούν να αναπτύσσονται και σε αρχαιολογικούς χώρους και να χρησιμοποιηθούν και κάποια μνημεία εκτός από τα καθιερωμένα αρχαία θέατρα της Επιδαύρου. Μπορούμε να ξανοιχτούμε. Το άνοιγμα του θεάτρου της Μεσσήνης με μια παράσταση με λυρικούς καλλιτέχνες είναι ένα παράδειγμα. Πρέπει να δούμε την αναπτυξιακή διάσταση με καθαρά οικονομική ματιά για τις τοπικές κοινωνίες. Στην Αργολίδα το όφελος από τα φεστιβάλ είναι σημαντικό, μπορούμε αντίστοιχα να τονώσουμε κι άλλες περιοχές». Για να γίνουμε ανταγωνιστικοί χρειάζεται κάτι περισσότερο. Να εμπλουτίσουμε περισσότερο τα μουσεία με ψηφιακό υλικό, διαδραστικά εργαλεία, ξεναγήσεις και εφαρμογές σε Smart Phones, ψηφιακές εκθέσεις, τρισδιάστατες απεικονίσεις με σεβασμό στα επιστημονικά δεδομένα, συνεχίζει η κ. Μενδώνη. «Πρέπει να κερδίσουμε και να φέρουμε στον τόπο μας τον επισκέπτη του Διαδικτύου. Σ’ αυτόν πρέπει να επενδύσουμε. Είναι φανερό, δεν αρκεί μόνο μια ιστοσελίδα». Προς το παρόν κερδίζουμε τους τουρίστες της κρουαζιέρας. «Με πρωτοβουλία του κ. Κ. Τζαβάρα και σε συνεννόηση με τους εφοπλιστές που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό δημιουργήθηκαν στους μεγάλους χώρους ομάδες (αρχαιολόγοι, υπάλληλοι ΥΠΠΟ, φύλακες), οι οποίες είναι σε εγρήγορση ώστε να επιλύουν ανά πάσα στιγμή τυχόν προβλήματα». «Η ΠΕΥΦΑ δεν συμμετέχει σε καμία επιτροπή», διαφωνεί ο κ. Γιάννης Μαυρικόπουλος, πρόεδρος των αρχαιοφυλάκων. Υποστηρίζει ότι τη ρύθμιση αυτή την ήθελε και ο κλάδος τους «διότι κινδυνεύαμε να θεωρηθούμε ότι εισπράττουμε “μαύρο” χρήμα». Αλλωστε, νομιμοποιήθηκε αυτό που γινόταν ανεπίσημα εδώ και χρόνια. «Ομως δεν είναι μόνο οι κρουαζιέρες που αφορούν την επιπλέον εκτός ωραρίου εργασία, αλλά και τα γκαλά των μουσείων, το Φεστιβάλ Επιδαύρου, διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις δήμων σε μνημεία, κ.ά. Πρέπει να εκδοθεί ΚΥΑ που να ορίζει το ύψος και τον τρόπο αμοιβής σε κάθε κατηγορία. Ακούμε ότι για κάθε επίσκεψη ενός κρουαζιερόπλοιου θα πληρωνόμαστε 10 ευρώ την ώρα, δηλαδή 6,5 καθαρά. Ο φύλακας που θα πρέπει να ανοίξει, λ.χ., την Ολυμπία για δύο ώρες και θα ξοδέψει δέκα ευρώ βενζίνη από το χωριό που κατοικεί, προκειμένου να φτάσει στον αρχαιολογικό χώρο, δεν έχει κανένα κέρδος. Θα δουλέψει για 3 ευρώ;». Οι φύλακες διαφωνούν και με το ωράριο 8-8 κάποιων χώρων, υποστηρίζοντας ότι κανείς δεν πάει μετά τις 6 το απόγευμα στα μουσεία. «Υπεύθυνη για τον κακό προγραμματισμό είναι η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων», ισχυρίζεται ο κ. Μαυρικόπουλος, περιγράφοντας την υπάρχουσα κατάσταση σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία ως «αλαλούμ». «Η Ελλάδα ποτέ δεν ήταν έτοιμη να υποδεχτεί μεγάλο όγκο τουριστών που της αναλογεί».