Η Μασσαλία απέκτησε μουσείο αφιερωμένο στους πολιτισμούς τής Μεσογείου
Τα πλοία που θα πιάνουν στο παλιό λιμάνι της Μασσαλίας στην αποβάθρα 4 (J4) δεν θα έχουν πια απέναντι τους το φρούριο Saint-Jean, έστω κι υπέροχα ανακαινισμένο, αλλά ένα μυστηριώδες σκούρο κτίριο, στο σχήμα του κύβου, που επίσης λέγεται J4. Πρόκειται για το τολμηρό δημιούργημα του Ρούντι Ριτσόλι, τρομερού παιδιού της γαλλικής αρχιτεκτονικής, που φιλοξενεί το πρώτο μουσείο στον κόσμο που αφιερώθηκε αποκλειστικά στη Μεσόγειο. Πρόκειται για το MuCEM (Musee des civilisations de l” Europe et de la Mediterranee -Μουσείο των πολιτισμών της Ευρώπης και της Μεσογείου), που εγκαινίασε την Τρίτη ο Φρανσουά Ολάντ και ανοίγει τις πόρτες του επίσημα για το κοινό αύριο.
Χρειάστηκαν πάνω από δέκα χρόνια και γύρω στα 19 εκατ. ευρώ για να ολοκληρωθεί ένα έργο που ξεκίνησε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του 2000 αλλά στηρίχτηκε και από τον Σαρκοζί. Και μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαντάζει ένα ακόμα εθνογραφικό μουσείο, πόσω μάλλον που προικίστηκε από τα εκθέματα του παλιού παρισινού ΑΤP (Εθνικό Μουσείο λαϊκών τεχνών και παραδόσεων), αλλά μόνο τέτοιο δεν είναι. Η όλη του σύλληψη, πολύ σύγχρονη, εκφράζεται με τα λόγια του διευθυντή του Μπρουνό Σιζαρελί: «To MuCEM δεν έχει σχέση με την εθνογραφία, αλλά με τους πολιτισμούς και την πολλαπλότητα των βλεμμάτων και των προσεγγίσεων (ιστορικών, ανθρωπολογικών, καλλιτεχνικών) πάνω σε αυτούς».
Με άλλα λόγια, το καμάρι πλέον της Μασσαλίας δεν φοβάται να δείξει με τις εκθέσεις του (τη μόνιμη και τις περιοδικές) όλες τις αλήθειες γύρω από τη Μεσόγειο, ακόμα και τις ενοχλητικές: τις συγκρούσεις, τη βίαιη Ιστορία αλλά και τις γόνιμες ανταλλαγές μιας τεράστιας περιοχής που απλώνεται από την Ισπανία μέχρι το Ισραήλ, από τα νότια Βαλκάνια μέχρι την Αφρική και τις ακτές της Τουρκίας. Γίνεται έτσι και σύμβολο μιας πόλης με εγκληματικότητα, φτώχεια και φυλετικές συγκρούσεις, που κέρδισε φέτος, και διαχειρίζεται με μεγάλη επιτυχία, τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης με ανάλογα συνθήματα: μετανάστευση, ρατσισμός, σχέσεις των φύλων, θρησκεία, οικολογία.
Για παράδειγμα, η κεντρική έκθεση του MuCEM θίγει θέματα όπως αγροτική παραγωγή, ανθρώπινα δικαιώματα και θρησκευτικές συγκρούσεις. Ενώ η βασική περιοδική έκθεση με τίτλο «Le Noir et le Bleu» (Το Μαύρο και το Γαλάζιο) αναφέρεται στα όνειρα, αλλά και στους εφιάλτες της Μεσογείου από την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο μέχρι τη χρωματική πανδαισία του Μιρό, την ιταλική Μαφία και το αιματοκύλισμα σε Σαράγεβο και Βηρυτό. Γλυπτική, ζωγραφική, εγκαταστάσεις, φωτογραφίες, ταινίες, βίντεο επιστρατεύτηκαν στο σύνθετο, αποτελούμενο από τρία διαφορετικά κτίρια, μουσείο (ακόμα και επέκταση στο γειτονικό Fort Saint-Jean σκέφτηκε ο πολυμήχανος Ριτσιότι).
«Ηθελα με την αρχιτεκτονική μου να αντισταθώ στον ιμπεριαλισμό της μυθολογίας», λέει. «Η Μασσαλία είναι για τον κόσμο όλο ένας Κουασιμόδος, δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο και χαμογελάει απορημένος. Ο πολιτισμός είναι παράγων ειρήνης».
Επιμ.: Β. Γεωργ.
06/06/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου