Αντώνης Μποσκοΐτης
Το 1968 ο Μάνος Χατζιδάκις βρίσκεται στις ΗΠΑ και με το συγκρότημα των
«New York Rock And Roll Ensemble» ηχογραφεί το άλμπουμ «Reflections».
Μέσα στο συγκεκριμένο αγγλόφωνο άλμπουμ, μοναδικό στη χατζιδακική
εργογραφία, υπήρχε και ο «Kemal» σε στίχους Μάρτιν Φούλτερμαν, του
ντραμίστα της μπάντας και μετέπειτα συνθέτη του μουσικού θέματος στα
X-Files. Ουδεμία σχέση με... ισλαμιστική προπαγάνδα η ιστορία ή, για να
είμαστε ακριβείς, το ανατολίτικο παραμύθι που έγραψε ο Αμερικανός ρόκερ
πάνω στη γλυκύτατη μελωδία του Χατζιδάκι. Επρόκειτο ακριβώς για ένα
έθνικ παραμύθι με ελληνικά και αραβικά στοιχεία, απολύτως εντός του
πολυπολιτισμικού «χίπικου» πλαισίου της εποχής.
Όταν ο Χατζιδάκις επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα το 1972, δίνει μια κόπια των «Reflections» στον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο με προοπτική να γράψει αυτός εκ νέου τους ελληνικούς στίχους. Γνωστά πράγματα, τα ’χει πει κατά καιρούς σε συνεντεύξεις του ο Παπαδόπουλος: Αρνήθηκε να ασχοληθεί με τη δουλειά, όταν ο Χατζιδάκις του είπε πως «Κεμάλ» ονόμαζε τον αγαπημένο σκύλο του στη Νέα Υόρκη. Αρκετά χρόνια αργότερα, βέβαια, ο ίδιος ο συνθέτης θα αποκάλυπτε πως «Κεμάλ» ήταν το όνομα ενός νεαρού αγοριού, που συνάντησε κάποτε στις ΗΠΑ και εντυπωσιασμένος από τη γνωριμία του έγραψε τραγούδι (ασχέτως των αρχικών αγγλικών στίχων του Μ. Φούλτερμαν).
Και φτάνουμε στο 1985, όπου στο λάιβ άλμπουμ της Μαρίας Φαραντούρη από το παρισινό «Olympia» εμφανίζεται για πρώτη φορά ο εξελληνισμένος «Κεμάλ» με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα.
Οι στίχοι είναι του Νίκου Γκάτσου, του μέντορα του Χατζιδάκι. Σύμφωνα με τον συνθέτη, «ο Γκάτσος γράφοντας στίχους στα ελληνικά, τον έκανε Άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους, κάτι σαν μια ταινία του Έρολ Φλιν του ’35. Του οφείλουμε μια ‘‘καληνύχτα’’, καθώς πρέπει σ’ Έλληνες, απέναντι σ’ έναν νεαρό Μωαμεθανό – όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης».
Δυστυχώς ο Γκάτσος δεν πρόλαβε ν’ ακούσει ολόκληρα τα «Reflections» ως «Αντικατοπτρισμοί» με τους δικούς του στίχους και με τη φωνή της Αλίκης Καγιαλόγλου σε α’ εκτέλεση. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε το 1993 από τον Σείριο, αλλά εκείνος είχε φύγει από τη ζωή την προηγούμενη χρονιά.
Πάμε τώρα στο 2013, στην Ελλάδα της έξαρσης του χαζο-εθνικισμού, της αγραμματοσύνης και της ανοησίας: Δασκάλα από τη Θεσσαλονίκη (επιθυμεί την ανωνυμία) κατήγγειλε περιστατικό λογοκρισίας του «Κεμάλ». Η ίδια θέλησε να το διδάξει στους μαθητές της γιατί την ένοιαζε, αν μη τι άλλο, η αισθητική τους. Τη φώναξε, όμως, η διευθύντρια του σχολείου να την επιπλήξει, κατόπιν υπόδειξης εθνικόφρονα γονέα, διότι – λέει – στο δημοτικό δυναμώνουμε το εθνικό φρόνημα των παιδιών και δεν τους κάνουμε ισλαμιστική προπαγάνδα με τραγούδια τύπου «Κεμάλ».
Ομολογώ πως τα τελευταία χρόνια με είχε κουράσει κάπως. Εννοώ που το άκουγα συνέχεια σε συναυλίες καλλιτεχνών, από τον Αλκίνοο Ιωαννίδη μέχρι τα νεανικά indie συγκροτήματα, διασκευασμένο σε αγγλικά και ελληνικά. Ήταν κάτι σαν must για κάθε «ποιοτικό» ερμηνευτή που τραγουδάει μπροστά στο κοινό του. Χαρακτηριστική στιγμή πολλών συναυλιών τα τελευταία χρόνια να πέφτουν οι πρώτες νότες του «Κεμάλ» και ο κόσμος ν’ αρχίζει το χειροκρότημα και τις επευφημίες.
Σήμερα, λοιπόν, με αφορμή αυτό το περιστατικό σε ελληνικό δημοτικό σχολείο του Δημοσίου, που δεν είναι καθόλου για γέλια ως συμβάν, δηλώνω απερίφραστα πως εκείνοι οι στίχοι του Γκάτσου - κατακλείδα του τραγουδιού αποκαλύπτονται με όλη τους την τραγική σημασία:
«Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ».
Στην Ελλάδα ζούμε, Κεμάλ, άλλωστε...
Όταν ο Χατζιδάκις επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα το 1972, δίνει μια κόπια των «Reflections» στον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο με προοπτική να γράψει αυτός εκ νέου τους ελληνικούς στίχους. Γνωστά πράγματα, τα ’χει πει κατά καιρούς σε συνεντεύξεις του ο Παπαδόπουλος: Αρνήθηκε να ασχοληθεί με τη δουλειά, όταν ο Χατζιδάκις του είπε πως «Κεμάλ» ονόμαζε τον αγαπημένο σκύλο του στη Νέα Υόρκη. Αρκετά χρόνια αργότερα, βέβαια, ο ίδιος ο συνθέτης θα αποκάλυπτε πως «Κεμάλ» ήταν το όνομα ενός νεαρού αγοριού, που συνάντησε κάποτε στις ΗΠΑ και εντυπωσιασμένος από τη γνωριμία του έγραψε τραγούδι (ασχέτως των αρχικών αγγλικών στίχων του Μ. Φούλτερμαν).
Και φτάνουμε στο 1985, όπου στο λάιβ άλμπουμ της Μαρίας Φαραντούρη από το παρισινό «Olympia» εμφανίζεται για πρώτη φορά ο εξελληνισμένος «Κεμάλ» με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα.
Οι στίχοι είναι του Νίκου Γκάτσου, του μέντορα του Χατζιδάκι. Σύμφωνα με τον συνθέτη, «ο Γκάτσος γράφοντας στίχους στα ελληνικά, τον έκανε Άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους, κάτι σαν μια ταινία του Έρολ Φλιν του ’35. Του οφείλουμε μια ‘‘καληνύχτα’’, καθώς πρέπει σ’ Έλληνες, απέναντι σ’ έναν νεαρό Μωαμεθανό – όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης».
Δυστυχώς ο Γκάτσος δεν πρόλαβε ν’ ακούσει ολόκληρα τα «Reflections» ως «Αντικατοπτρισμοί» με τους δικούς του στίχους και με τη φωνή της Αλίκης Καγιαλόγλου σε α’ εκτέλεση. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε το 1993 από τον Σείριο, αλλά εκείνος είχε φύγει από τη ζωή την προηγούμενη χρονιά.
Πάμε τώρα στο 2013, στην Ελλάδα της έξαρσης του χαζο-εθνικισμού, της αγραμματοσύνης και της ανοησίας: Δασκάλα από τη Θεσσαλονίκη (επιθυμεί την ανωνυμία) κατήγγειλε περιστατικό λογοκρισίας του «Κεμάλ». Η ίδια θέλησε να το διδάξει στους μαθητές της γιατί την ένοιαζε, αν μη τι άλλο, η αισθητική τους. Τη φώναξε, όμως, η διευθύντρια του σχολείου να την επιπλήξει, κατόπιν υπόδειξης εθνικόφρονα γονέα, διότι – λέει – στο δημοτικό δυναμώνουμε το εθνικό φρόνημα των παιδιών και δεν τους κάνουμε ισλαμιστική προπαγάνδα με τραγούδια τύπου «Κεμάλ».
Ομολογώ πως τα τελευταία χρόνια με είχε κουράσει κάπως. Εννοώ που το άκουγα συνέχεια σε συναυλίες καλλιτεχνών, από τον Αλκίνοο Ιωαννίδη μέχρι τα νεανικά indie συγκροτήματα, διασκευασμένο σε αγγλικά και ελληνικά. Ήταν κάτι σαν must για κάθε «ποιοτικό» ερμηνευτή που τραγουδάει μπροστά στο κοινό του. Χαρακτηριστική στιγμή πολλών συναυλιών τα τελευταία χρόνια να πέφτουν οι πρώτες νότες του «Κεμάλ» και ο κόσμος ν’ αρχίζει το χειροκρότημα και τις επευφημίες.
Σήμερα, λοιπόν, με αφορμή αυτό το περιστατικό σε ελληνικό δημοτικό σχολείο του Δημοσίου, που δεν είναι καθόλου για γέλια ως συμβάν, δηλώνω απερίφραστα πως εκείνοι οι στίχοι του Γκάτσου - κατακλείδα του τραγουδιού αποκαλύπτονται με όλη τους την τραγική σημασία:
«Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ».
Στην Ελλάδα ζούμε, Κεμάλ, άλλωστε...
ΣΑΒΒΑΤΟ, 8 Ιουνίου 2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου