Η τέχνη παίζει με τον θάνατο

Βρεθήκαμε στην Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας για μια έκθεση που βασίστηκε στην πλούσια συλλογή Δασκαλόπουλου

Μαίρη Αδαμοπούλου 

Το προκλητικό γλυπτό «Bunny Gets Snookered #10» (1997) της Σάρας Λούκας

 

 

Στην αρχή σε ξαφνιάζουν και αμέσως μετά νιώθεις να σε μεθάνε. Κύμινο, γαρίφαλο και κουρκουμάς. Μυρωδιές μπαχαρικών που θα περίμενες να σε υποδέχονται στην Αιγυπτιακή Αγορά της Κωνσταντινούπολης και όχι στην Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας, στο Εδιμβούργο, γνωστό και ως «Αθήνα του Βορρά».

Η έκπληξη, δε, γίνεται μεγαλύτερη όταν διαπιστώνεις πως αντί να αιχμαλωτιστεί το βλέμμα σου από μια εικόνα - όταν πηγαίνεις μάλιστα επί τούτου για να δεις την έκθεση «Από τον θάνατο στον θάνατο και άλλες μικρές ιστορίες, αριστουργήματα από την Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης της Σκωτίας και τη Συλλογή Δ. Δασκαλόπουλου» και περιμένεις να αντικρίσεις Πικάσο, Μαγκρίτ, Ντισάν, Νταλί, Μπόις, Μπουρζουά ανάμεσα σε άλλα μεγάλα ονόματα της τέχνης - τελικά παρασύρεσαι από την οσμή.

Το ταξίδι ωστόσο ως εκείνο το μεθυστικό άρωμα δεν είναι μια απλή διαδρομή και εξελίσσεται σε μια εξίσου δυναμική πρόκληση για το βλέμμα και τη σκέψη. Και γι' αυτό έχουν φροντίσει τα 120 έργα - μισά από τη σκωτσέζικη Πινακοθήκη και μισά από την ελληνική συλλογή - που καταφέρνουν να δείξουν πως «η ζωή ξεκινά και καταλήγει σε θάνατο», όπως επισημαίνει ο επικεφαλής επιμελητής της Πινακοθήκης, Κιθ Χάρτλεϊ.

Κορμιά γυμνά γεμάτα ερωτικά και όχι μόνο τραύματα είτε στον καμβά διά χειρός Πάμπλο Πικάσο, Ρενέ Μαγκρίτ και Μαξ Ερνστ είτε από παραγεμισμένα καλσόν με την υπογραφή της Σάρα Λούκας. Νύφες-πορνοστάρ και κλόουν με φούξια κιλτ στο διάσημο σύνολο βίντεο εγκαταστάσεων Cremaster του Μάθιου Μπάρνεϊ. Βουτηγμένες στο μέταλλο ώστε να σιωπήσουν για πάντα οι κόπιες της «Σιωπής» του Μπέργκμαν από τον Γιόζεφ Μπόις. Ενας ιδιότυπος κήπος γεμάτος λουλούδια που έφτιαξε η Ελεν Τσάντγουικ, αποτυπώνοντας σε μέταλλο τα ίχνη που άφηναν τα ούρα της στο χιόνι.

Οι μυρωδιές των μπαχαρικών πλέον έχουν γίνει «εκκωφαντικές». Και αποδεικνύεται πως εκατοντάδες κιλά τους κρύβονται μέσα στα οστά από λύκρα - ή μήπως πόδια ελέφαντα - που συνθέτουν το εντυπωσιακό έργο του Ερνέστο Νέτο.

Το ταξίδι όμως δεν τελειώνει εδώ. Ενα ακραίο όργιο με πειρατές, μουστάρδα, μαγιονέζα, σοκολάτα και κομμένα ανθρώπινα μέλη ακολουθεί με την υπογραφή των Πολ και Ντέιμον ΜακΚάρθι. Ο εμβληματικός ουρητήρας του Μαρσέλ Ντισάν, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς καθαρίζει με μανία ανθρώπινα οστά, το καλούπι ενός τραπεζιού νεκροτομείου από τη Ρέιτσελ Γουάιτριντ, μια διαλυμένη κούνια φτιαγμένη από μυελό των οστών από τη Μόνα Χατούμ, ένα ανδρείκελο του Βλάση Κανιάρη δίπλα σε έναν πίνακα του Ζοάν Μιρό και μια τεράστια μαύρη ταπετσαρία γεμάτη ανδρικά και γυναικεία γεννητικά όργανα του Ρόμπερτ Γκομπέρ είναι μερικές μόνο από τις στάσεις αυτής της εικαστικής διαδρομής, που στους τρεις μήνες λειτουργίας της έχουν δει 30.000 επισκέπτες και εκτιμάται ότι θα φτάσουν έως τον Σεπτέμβριο τις 100.000.

Πηγή:  ΤΑ ΝΕΑ