Η τύχη των αρχαίων στις νέες επενδύσεις

 Αν και ο αρχαίος Ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα και ο νέος αναπτυξιακός νόμος μοιάζουν δυο εντελώς ξεχωριστά θέματα μεταξύ τους, τον τελευταίο καιρό αντιμετωπίζονται ως κοινά. Και όπως όλα δείχνουν, ο Ναός του Απόλλωνα πάνω στην πλαζ του «Αστέρα» θα αποτελέσει πρόκριμα για τον νόμο. Γιατί θα πρέπει να απαντηθεί από την πολιτεία τι θα γίνεται εφεξής με όλα τα αρχαία που βρίσκονται σε οικόπεδα σχετιζόμενα με επενδυτικές δραστηριότητες.
Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή προς τους υπουργούς Οικονομικών και Παιδείας ζητώντας να μάθουν γιατί έχουν επιτρέψει την προώθηση της διαδικασίας εκποίησης του «Αστέρα» αφού το Σύνταγμα εξαιρεί τα μνημεία από οποιαδήποτε αγοραπωλησία.

Τα αρχαία ούτε πωλούνται ούτε δανείζονται

Η κυβέρνηση απάντησε ότι ο «Αστέρας» πωλείται, όχι όμως και ο ναός. Αυτό άλλωστε έγινε σαφές και κατά τη συζήτηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την κήρυξη ζωνών προστασίας γύρω από το μνημείο, που βρίσκεται μόλις 10 μέτρα από την παραλία. Όπως κατηγορηματικά αναφέρθηκε, είναι αδύνατον, ακόμη κι αν ήθελε κάποιος να «εκχωρήσει» τον ναό στους αγοραστές της πλαζ, να συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί αντίκειται στο Σύνταγμα, το οποίο εξαιρεί ρητά και κατηγορηματικά τα μνημεία από κάθε δικαιοπραξία: δεν πωλούνται, δεν αγοράζονται, δεν δανείζονται, δεν τίθενται ως εγγύηση για οικονομικές δοσοληψίες και φυσικά δεν κατάσχονται, αφού ανήκουν στο Δημόσιο.



«Πράγματι, ο Ναός του Απόλλωνος Ζωστήρος, που βρίσκεται εντός της έκτασης του “Αστέρα” Βουλιαγμένης, εξαιρείται από την εκποίηση που επιχειρεί το ΤΑΙΠΕΔ» σημειώνει με τη σειρά του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. «Όμως, τι ισχύει για τον περιβάλλοντα χώρο του; Υφίσταται “προστασία” μνημείου, όταν οι όροι χρήσης και δόμησης στον περιβάλλοντα χώρο, που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του μνημείου, μπορούν να διαμορφωθούν κατά το δοκούν από τον όποιο επενδυτή;

Υπάρχει “ανάδειξη” σε έναν ναό, που βρίσκεται εντός ιδιωτικής έκτασης και στον οποίο δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στους επισκέπτες που δεν θέλουν να πληρώσουν εισιτήριο στον ιδιώτη; Τι σημαίνει τελικά στις μέρες μας “δημόσια περιουσία”, όταν ολόκληρη η έκταση του “Αστέρα”, με τον αιγιαλό, την παραλία, τον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, και ένα από τα ελάχιστα άκτιστα σημεία του παραλιακού μετώπου της Αττικής, εκποιείται σε ιδιώτες; Για ποιον λόγο, ενώ ο ναός έχει γύρω του – με βάση την ισχύουσα κήρυξη – ζώνη προστασίας 100 μ., ανοίγει τώρα θέμα αναοριοθέτησής της;».

Τα ερωτήματα του ΣΕΑ έχουν ενδιαφέρον. Για να ολοκληρωθεί η εικόνα, πρέπει να προσθέσουμε ότι το θέμα της πρόσβασης των πολιτών στο Ιερό του Απόλλωνα δεν έχει επιλυθεί. Η μοναδική είσοδος που υπάρχει, είναι αυτή του συγκροτήματος του «Αστέρα» Βουλιαγμένης. Κάποια στιγμή προτάθηκε να φτιαχτεί μια είσοδος ειδικά για τον ναό. Επικράτησε όμως η άποψη πως ένας ανεξάρτητος διάδρομος θα διχοτομούσε την πλαζ.

Κατά το παρελθόν έφοροι Αρχαιοτήτων της περιοχής είχαν ζητήσει από το ΚΑΣ, με αφορμή διάφορα έργα προστασίας και ανάδειξης του ναού, να γίνει νέα περίφραξη με την οποία να εξαιρεθεί το αρχαίο μνημείο. Είχαν ωστόσο αποδεχθεί την αντίθετη άποψη, που έλεγε ότι, αν μείνει ο ναός εκτεθειμένος, δίχως φύλαξη, σύντομα θα γινόταν σκουπιδότοπος, όπως τόσα άλλα αφύλακτα μνημεία.

Δάφνη Πασχάλη   ΔΕΥΤΕΡΑ, 15 Απριλίου 2013

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ ART,
τεύχος 308 στις 11 Απριλίου 2013