Ο Ερικ Χόμπσμπαουμ και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός

 Βιβλίο με δοκίμια και διαλέξεις του επιφανούς ιστορικού μετά θάνατον
 
Την 1^η Οκτωβρίου 2012, την ημέρα που πέθανε ο Eρικ Χόμπσμπαουμ σε ηλικία 95 ετών, η είδηση προκάλεσε συγκίνηση σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο «αμετανόητος μαρξιστής» όπως τον αποκάλεσαν που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το παρελθόν αλλά και τον ίδιο τον πολιτισμό μας, υπήρξε ο σημαντικότερος ιστορικός του 20^ου αιώνα, ο πλέον αναγνωρίσιμος και από τους πλέον διαβασμένους πέραν της ακαδημαϊκής κοινότητας – εκτός των άλλων ήταν και δεινός αφηγητής «ο ιστορικός των ιστορικών».

Προσφάτως, στις 28 Μαρτίου, κυκλοφόρησε στη Μεγάλη Βρετανία από τον εκδοτικό οίκο «Little Brown» ένα βιβλίο του μετά θάνατον, αποτελούμενο από δοκίμια και διαλέξεις του ιδίου για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την κουλτούρα στη διάρκεια τόσο του 19^ου όσο και του 20^ου αιώνα υπό τον τίτλο «Fractured Times: Culture and Society in the Twentieth Century» (Κατακερματισμένοι Καιροί: Πολιτισμός και Κοινωνία στον 20^ο αιώνα σε ελεύθερη απόδοση). 
Ο Ερικ Χόμπσμπαουμ, ένας «ριζοσπάστης της παράδοσης», ένας «συντηρητικός κομμουνιστής» που κάλυψε με το έργο του μια πυκνή περίοδο που ξεκινά από την Γαλλική Επανάσταση και επεκτείνεται μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, εβραϊκής καταγωγής και μεγαλωμένος στην κοσμοπολίτικη Βιέννη των αρχών του προηγούμενου αιώνα, έγινε μάρτυρας αλλά και οξυδερκής παρατηρητής των μεγαλύτερων κοινωνικών αλλά και καλλιτεχνικών αλλαγών της εποχής του.


Σε αυτό το βιβλίο εξετάζει τις συνθήκες υπό τις οποίες άρχισε σταδιακά να εξαφανίζεται ο κόσμος της αστικής τάξης στα τέλη του 19^ου αιώνα και ιχνηλατεί τα απομεινάρια του στον 20^ο αιώνα με οδηγό τις πολιτιστικές μεταβολές, παρακολουθώντας τα πράγματα από την περίοδο του πατερναλιστικού καπιταλισμού μέχρι την παγκοσμιοποίηση και την άνοδο της μαζικής καταναλωτικής κοινωνίας. Επιπλέον καταπιάνεται με τη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τον ολοκληρωτισμό και αναλύει  πολιτισμικά φαινόμενα ετερόκλητα μεταξύ τους όπως ο σουρεαλισμός, το φεμινιστικό κίνημα ακόμη και ο μύθος του αμερικανού κάουμποϊ.

Βασικός άξονας ανάλυσης σε αυτό το ιδιαιτέρως απαισιόδοξο σώμα κειμένων είναι η διαπίστωση ότι «η πολιτισμική εμπειρία κατακερματίζεται». Ο Ερικ Χόμπσμπαουμ εξηγεί, μεταξύ άλλων, γιατί η κλασική μουσική είναι πλέον ένα «μουσειακό είδος τέχνης», γιατί ότι οι διαφορετικές κουλτούρες «δεν είναι απλώς σουπερμάρκετ απ’ όπου προμηθευόμαστε αυτά που επιτάσσουν τα γούστα μας» και γιατί «με τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής, η άσκηση της εξουσίας προοδευτικά μετατράπηκε σε δημόσιο θέαμα» με την αρνητική έννοια του όρου.
 ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  02/04/2013, Μπέκος Γρηγόρης,  ΤΟ ΒΗΜΑ