Τα χρώματα στον χάρτη

18/03/14 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ http://www.efsyn.gr/?p=183000

Της Αννας Δαμιανίδη


Χάζεψα το πρωί στο ίντερνετ έναν χάρτη της Ευρώπης με τίτλο «1.000 χρόνια ευρωπαϊκές αλλαγές συνόρων» και εννοείται ότι ζαλίστηκα. Με ιλιγγιώδη ταχύτητα τα χρώματα άλλαζαν, τα σχήματα κατακερματίζονταν κι ύστερα ομαδοποιούνταν, κι άντε ξανά. Αυτοκρατορίες, δουκάτα, βασίλεια, πριγκιπάτα, εξαρχάτα, δημοκρατίες φανερώνονταν και ξεδιπλώνονταν και συρρικνώνονταν και φτου κι απ” την αρχή, καθώς περνούσαν τα χρόνια μέσα σε δευτερόλεπτα στον ψηφιακό χάρτη.
Μέχρι και τις αλλαγές της Γιουγκοσλαβίας είχε, κάπου εκεί θα πρέπει να αποφάσισαν οι κατασκευαστές του χάρτη ότι μπορεί και να κλείσει αυτή η υπόθεση για τη μικρή παλιά ήπειρο, που θα πρέπει να είχε τα πιο πυκνά σύνορα από κάθε άλλη στη διάρκεια της παγκόσμιας Ιστορίας. Και για κάθε μετακίνηση, για κάθε αλλαγή σ” αυτά τα ζωηρά χρώματα του χάρτη, να έχουν άνθρωποι σκοτωθεί, χωριά καεί, οικογένειες ξεσπιτωθεί, ο πόλεμος να έχει ρημάξει δηλαδή τους τόπους που πολύ παιχνιδιάρικα αλλάζουν τα χρώματά τους.

Είμαστε οι τυχερές γενιές που τα βλέπουν όλα αυτά στον χάρτη και τα διαβάζουν στα βιβλία χωρίς να υποχρεώνονται να τα ζήσουν, εξαιρουμένων των πρώην Γιουγκοσλάβων. Αλλά κάτι μέρες σαν αυτές δικαιούμαστε να μας ζώσουν τα φίδια. Λέτε την ώρα που οι Ευρωπαίοι παλεύουμε να ξεπεράσουμε τις ιστορικές κληρονομιές των συνόρων και των εθνικών ταυτοτήτων, και των κριμάτων και αιμάτων με το συμπάθιο, οι άλλοι που θεωρούν τις αξίες αυτές δεδομένες να αποδειχτούν πιο δυνατοί, και άρα πιο σωστοί; Δηλαδή, το να αφήνουμε τα σύνορα στην ησυχία τους και να προσπαθούμε να τα αποδυναμώνουμε ουσιαστικά, όπως κάνουν οι χώρες της Ε.Ε. ανάμεσά τους, να είναι ουτοπικό και υποκριτικό, επίσης πληκτικό μπροστά στην αέναη προσπάθεια να ανακαλύπτεις πληθυσμούς που νιώθουν κοντινοί και ίσως θέλουν να τους λυτρώσεις, να προσαρτήσεις τα μέρη που ζουν, κ.λπ. κ.λπ.;

Τι την κόφτει την Ευρώπη για την Κριμαία; Το παρελθόν, που αποφάσισε να προωθήσει διά παντός σε ταινίες, βιβλία, ποδοσφαιρικές ομάδες και διαγωνισμούς τραγουδιών, έρχεται και της χτυπάει την πόρτα. Κι εδώ αρχίζει το δράμα της χαλαρής υποτίθεται υπερδύναμης που φοβάται μήπως επιδείξει παρακμιακή στάση. Ο άλλος, ο γυμνόστηθος με το ανέκφραστο πρόσωπο, την προκαλεί στο γήπεδο που εκείνη θέλει να αποφύγει. Στα μαρμαρένια αλώνια του παρελθόντος.

Σε μερικούς όλα αυτά αρέσουν. Με περίσσια τεστοστερόνη και καλλιέργεια εθνικών ταυτοτήτων, κατηγορούν νυχθημερόν την Ευρώπη για τη μαλθακότητά της, καθώς νιώθουν και κάπως αποκλεισμένοι από τους περίπλοκους κώδικές της, δεν εκτιμούν την εσωτερική της δύναμη, τη συγκρίνουν με αρχαίες αυτοκρατορίες που υποχώρησαν στους βαρβάρους έχοντας φτάσει σε επίπεδο εκλέπτυνσης που δύσκολα άντεχε. Ισως νοσταλγούν την απλότητα του αυταρχισμού που δείχνουν να εγγυώνται τα γυμνά μπράτσα του Πούτιν.

Εχεις και το Βένετο που θέλει να αποσχιστεί από την Ιταλία, την Καταλονία από την Ισπανία, τη Σκοτία από τη Μεγάλη Βρετανία, διάφορα τέτοια. Αλλά αυτά νομίζω τα κάνουν για να έχουν διπλή ψήφο στη Γιουροβίζιον.