Κλίμα, φυσικό περιβάλλον και ανθρώπινες κοινωνίες

Οι αποθέσεις στο εσωτερικό των σπηλαίων συνιστούν ένα φυσικό εργαστήριο για τη μελέτη των αλλαγών στο κλίμα, στο περιβάλλον καθώς και στην ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών.

 

Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών 2013

  από Archaeology Newsroom - Παρασκευή, 28 Μαρτίου 2014

Το έργο του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών το 2013 θα παρουσιάσει ο Διευθυντής του Arto Penttinen, στη διάρκεια της ετήσιας συνέλευσης του Ινστιτούτου που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 3 Απριλίου 2014 στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης, στις 18.00.
Θα ακολουθήσει διάλεξη της καθηγήτριας Karin Holmgren (Department of Physical Geography and Quaternary Geology, Πανεπιστήμιο Στοκχόλμης, Διευθύντρια του Navarino Environmental Observatory) και της ερευνήτριας Erika Weiberg (Department of Archaeology and Ancient History, Πανεπιστήμιο της Ουψάλα) με τίτλο «Climate, Environment and past societies. What do we want to know – and why?» («Αλληλεπιδράσεις μεταξύ κλίματος, φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπινων κοινωνιών κατά το παρελθόν.
Πώς αξιολογούνται και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτές;»).
Σύμφωνα με τις δύο ομιλήτριες: «Το κλίμα του παρελθόντος αποτελεί τη βάση για τη μελέτη της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως καθώς μας αποκαλύπτει αξιοσημείωτες μεταβολές σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικότερα η περιοχή της Μεσογείου –όπου ο πολιτισμός άνθησε από νωρίς και οι αλλαγές στο περιβάλλον μπορούν να συσχετιστούν με την ανθρώπινη δραστηριότητα– αποτελεί ιδανικό περιβάλλον για τη μελέτη των αλληλεπιδράσεων μεταξύ κλίματος, φυσικού περιβάλλοντος και ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε ποικίλες χρονικές κλίμακες. Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας ευρείας κλίμακας, των περιοχικών κλιματικών μεταβολών και της εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών αποτελεί ακόμα αντικείμενο προς συζήτηση, δεδομένου ότι υπάρχουν αβεβαιότητες τόσο για τα κλιματικά δεδομένα όσο και για την ιστορία της ανθρωπότητας».
Τα θέματα αυτά θα εξεταστούν σε δύο διαλέξεις από διαφορετική σκοπιά, αυτή των θετικών επιστημών καθώς και αυτή της επιστήμης της αρχαιολογίας.
«Πληροφορίες σχετικά με το παλαιοκλίμα μπορούν να προκύψουν μέσα από τη μελέτη διαφορετικών φυσικών αρχείων. Οι σπηλιές για παράδειγμα, που αποτελούν ένα εξαιρετικά προστατευμένο περιβάλλον, και κυρίως οι αποθέσεις στο εσωτερικό των σπηλαίων (σταλαγμίτες και σταλακτίτες) συνιστούν ένα φυσικό εργαστήριο για τη μελέτη των αλλαγών στο κλίμα, στο περιβάλλον καθώς και στην ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών. Τα σπηλαιοθέματα είναι σχηματισμοί που προέρχονται από την απόθεση ασβεστίτη –ο οποίος δημιουργείται όταν νερό πλούσιο σε ανθρακικά διέρχεται μέσα από τα ασβεστολιθικά πετρώματα που σχηματίζουν το σπήλαιο– και μας δίνουν αυξημένης ακρίβειας πληροφορίες για τη διακύμανση του κλίματος και του περιβάλλοντος.
»Παράλληλα, οι ανθρώπινες κοινωνίες ανταποκρίνονται σε μια μεγάλη ποικιλία εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων που επηρεάζουν την εξέλιξή τους στην πάροδο του χρόνου. Το κλίμα και το περιβάλλον αποτελούν δύο τέτοιους παράγοντες που μελετώνται τόσο με αρχαιολογική όσο και με σύγχρονη προοπτική», συνεχίζει η ανακοίνωση.
Προκύπτουν όμως χρήσιμα μαθήματα από τη συσχέτιση κοινωνίας-περιβάλλοντος κατά το παρελθόν και πώς αυτές οι αλληλεπιδράσεις θα πρέπει να αξιολογηθούν; Στη διάλεξη θα δοθεί έμφαση σε έναν επιλεγμένο αριθμό γεγονότων που συνέβησαν στην Εποχή του Χαλκού, αναδεικνύοντας ζητήματα χρόνου, κλίμακας καθώς επίσης και της ανθρώπινης δημιουργικότητας μέσα από περιόδους αλλαγών.