«Κομμένο» κείμενο του Μπέκετ στο φως

31/03/14 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

https://www.efsyn.gr/?p=186109 

Οι Faber & Faber εκδίδουν το «Echo’s Bones», που το 1934 είχε απορριφτεί ως δύσκολο

 

Ενα ανέκδοτο κείμενο του Σάμιουελ Μπέκετ, που θα εκδοθεί 80 ολόκληρα χρόνια μετά την απόρριψή του από τον οίκο Chatto & Windus, είναι μεγάλη είδηση. Στις 17 Απριλίου, που το «Echo’s Bones» θα κυκλοφορήσει από τον Faber & Faber, θα μπει τέρμα σε μια ιστορία που είχε απογοητεύσει τον μεγάλο Ιρλανδό.

Το 13.500 λέξεων κείμενο προοριζόταν να κλείσει τη συλλογή διηγημάτων «More Pricks Than Kicks», που κυκλοφόρησε το 1934. Ο εκδότης του, όμως, Τσάρλς Πρέντις, το βρήκε δύσκολο και περίεργο.
«Είναι εφιαλτικό. Είμαι σίγουρος ότι θα αποτρέψει πολλούς να διαβάσουν το βιβλίο. Οι άνθρωποι θα νιώσουν ανατριχίλα και σύγχυση. Και δεν θα μπορούν να την εξηγήσουν. Σιχαίνομαι που στα λέω αυτά», εξήγησε σε επιστολή του στον Μπέκετ. Κι όμως ο ίδιος ο Πρέντις τού είχε ζητήσει να προσθέσει μια ακόμα ιστορία στο «More Pricks Than Kicks». «Δέκα χιλιάδες ακόμα λέξεις ή και 5.000 θα το βοηθούσαν», του είχε πει. Προτίμησε όμως να το εκδώσει με 10 και όχι 11 διηγήματα. Ολες οι ιστορίες έχουν τον ίδιο κεντρικό ήρωα, τον Belacqua Shuah, ακολουθώντας τον από τα φοιτητικά του χρόνια μέχρι τον θάνατό του. Με το «Echo’s Bones» θα επέστρεφε από τον κόσμο των νεκρών.

Την έκδοσή του επιμελείται τώρα ο δρ Μαρκ Νίξον, διευθυντής του Beckett International Foundation και πρόεδρος της Samuel Beckett Society. «H λογοτεχνική αξία του είναι προφανής», γράφει στην εισαγωγή του. «Είναι ένα καθοριστικό ντοκουμέντο». Δεν κρύβει, πάντως, ότι όταν κάποιος διαβάζει για πρώτη φορά το «Echo΄s Bones» συμφωνεί με την απορριπτική απόφαση του Πρέντις. «Είναι μια ιστορία δύσκολη και σε πολλά σημεία δυσνόητη. Αλλά η αγριότητα και η απειθαρχία της έχουν κάτι το εντυπωσιακό. Είναι αναμφίβολα το πιο ασύλληπτο και το πιο κοντινό στον Τζόις από όλα τα πρώιμα κείμενα του Μπέκετ», γράφει. «Τόσο σε λεκτικό όσο και σε δομικό επίπεδο, κατορθώνει και τιθασεύει ένα εύρος υλικών, από την επιστήμη και τη φιλοσοφία μέχρι τη θρησκεία και τη λογοτεχνία. Αναμιγνύει παραμύθια, γκόθικ όνειρα και κλασικούς μύθους. Σε κάποια σημεία γίνεται μια φανταστική ιστορία με γίγαντες, δεντρόσπιτα, μανδραγόρες και μανιτάρια, που ξεπηδούν από τη λαϊκή παράδοση, όπως την μετέγραψαν ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς και οι αδελφοί Γκριμ».

Οσο γιατί χρειάστηκαν τόσο πολλά χρόνια για την απελευθέρωση του κειμένου από τα αμερικάνικα αρχεία στα οποία βρισκόταν, χωρίς να του δίνουν σημασία ούτε καν οι μελετητές του συγγραφέα, ο Μαρκ Νίξον δήλωσε στον «Observer»: «Στη διάρκεια της ζωής του ο Μπέκετ είχε μια αρνητική διάθεση απέναντι στα περισσότερα έργα του που είχαν γραφτεί τη δεκαετία του ’30. Δεν θα το δημοσιεύαμε ποτέ αν το είχε εγκαταλείψει στη διάρκεια της γραφής του. Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ήθελε να δημοσιευτεί και γι’ αυτό το είχε παραδώσει στον εκδοτικό οίκο».

Επιμ. Β. Γεωργ.