Ψαράδες ταξιδεύουν με το «Αβέρωφ»

Η θάλασσα, αναπόσπαστα δεμένη και σε πολλαπλά επίπεδα με την Ελλάδα, δημιουργεί με τον ελληνικό χώρο ένα δίπολο όπου σχεδόν δεν υπάρχει Ελλάδα χωρίς θάλασσα αλλά και θάλασσα χωρίς Ελλάδα. Ως εκ τούτου μία έκθεση με θέμα «Θαλασσινά τοπία» έρχεται ως φυσικό αποτέλεσμα αυτής της άρρηκτης σχέσης, πόσω μάλλον όταν η συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζεται στο πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ».

«Ο ψαράς», 1935, ελαιογραφία.

Tα «Θαλασσινά τοπία» «γεμίζουν» την ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του μουσείου, με παραλίες, ψαράδες και φυσικά θάλασσες, δημιουργώντας μια παράξενη σύζευξη κατά την οποία η σύγχρονη ιστορία της τέχνης συνδιαλέγεται με τη σύγχρονη ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού.
Η έκθεση, που εγκαινιάζεται σήμερα, περιλαμβάνει 19 έργα ζωγραφικής Ελλήνων καλλιτεχνών από τη συλλογή της Πινακοθήκης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Πρόκειται για έργα των Μιχάλη Οικονόμου, Βάλιας Σεμερτζίδη, Πολύκλειτου Ρέγκου, Σωτήρη Σόρογκα, Αλέκου Φασιανού, Κυριάκου Κατζουράκη, Αλέξανδρου Αλεξανδράκη, Νίκου Παραλή, Ιωάννη Γιαζή, Καίτης Μαυροκεφάλου, Δημήτριου Μπραέσσα, Κωνσταντίνου Σοφιανόπουλου, Δημήτρη Γιολδάση, Πέπης Σβορώνου-Κοκκινίδου και Δημοσθένη Κοκκινίδη.

Πάνω, έργο του Ιωάννη Γιαζή με τίτλο «Ψαράδες», 1942, ελαιογραφία και λεπτομέρεια από το έργο του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη

Η έκθεση σε αυτό το «μικρό καλαίσθητο μουσείο λειτουργεί πολύ ωραία» εξηγεί ο συντονιστής της, Γιάννης Σκαλτσάς, επίκουρος καθηγητής ΑΣΚΤ. «Τα έργα έχουν βρει τον χώρο τους, με άψογο και άρτιο τρόπο. Τοποθετήθηκαν στις ήδη υπάρχουσες προθήκες, σχεδιασμένες για να φιλοξενήσουν μέρος του αρχειακού υλικού του μουσείου». Στόχος ήταν, πέρα από τη θεματική, και η «χρονολογική καταγραφή των έργων να συνάδει, περίπου, με τη δράση του θωρηκτού, αλλά και να ταιριάζει με την ατμόσφαιρα του πλοίου».
Δηλαδή τα «Θαλασσινά τοπία» καλύπτουν ένα φάσμα, περίπου, 60 ετών. «Δεν έχουμε πολλά έργα στη συλλογή μας εκείνης της εποχής. Θέλαμε η έκθεση να παραπέμπει στην εποχή που το Αβέρωφ πολεμούσε (από το 1910 κι ύστερα), δίνοντας παράλληλα πίνακες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα», σημειώνει ο Γ. Σκαλτσάς.

Το εσωτερικό του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ»

Κάποια από τα έργα αποτελούν εργασίες των ζωγράφων, όντας φοιτητές της σχολής. Για παράδειγμα, τα έργα του Φασιανού είναι αντίγραφα πάνω σε έργα του Θεόφιλου (ο Οδυσσέας, το πλοίο του Οδυσσέα και λεπτομέρεια από έργο του Θεόφιλου), των φοιτητικών χρόνων του καλλιτέχνη. Ενώ ένα έργο της Πέπης Σβορώνου-Κοκκινίδου μας δίνει λεπτομέρειες για τον χρόνο και τον τόπο της δημιουργίας του. «2η Αποστολή Λέσβου, Αύγουστος- Οκτώβριος 1958. Συλλογή Ελευθεριάδη. Χωρίον Πέτρα. Αντίγραφο Πέπη Σβορώνου».
Με την έκθεση αυτή το Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» φιλοδοξεί να συμβάλει στον χώρο του πολιτισμού, όπως συνέβαλε και στη διατήρηση της ακεραιότητας και της ελευθερίας της χώρας, δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο ότι ελευθερία και πολιτισμός συνιστούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Η έκθεση θα λειτουργήσει για διάστημα έξι μηνών (έως τις 10 Οκτωβρίου).
28.000 επισκέπτες κάθε χρόνο
Στον πανέμορφο κόλπο του Φαλήρου στα νότια προάστια της Αθήνας ελλιμενίζεται το Πλωτό Ναυτικό Μουσείο «Γ. Αβέρωφ», ένα πλοίο 141 μέτρων το οποίο διετέλεσε ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου στις νικηφόρες ναυμαχίες της «Ελλης» το 1912 και της Λήμνου στις αρχές του 1913, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ακριβώς δίπλα στη Μαρίνα Φλοίσβου το Πλωτό Ναυτικό Μουσείο επισκέπτονται πάνω από 28.000 επισκέπτες ετησίως.
Σχολεία
Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν την αποκατάσταση των εσωτερικών διαμερισμάτων και εξωτερικών χώρων, να ξεναγηθούν και να περιηγηθούν σε αυτά και να βιώσουν μια πρωτόγνωρη εμπειρία μέσα από την ιστορία του θρυλικού θωρηκτού. Σχολεία από την Αθήνα και όλη την Ελλάδα προγραμματίζουν επισκέψεις στον ζωντανό μύθο που στέκεται σήμερα αγέρωχο, φωτεινό σύμβολο της ελληνικής ναυτοσύνης και του πολεμικού ηρωισμού. Στην τελευταία του μάχη, αυτή της ιστορικής μνήμης, το «Γ. Αβέρωφ» βγήκε για άλλη μια φορά νικητής.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
akarali@pegasus.gr