Σουκόφ: κάνουν σκραπ τον «Πύργο του Αϊφελ της Ανατολής»

Εχει σκουριάσει και θεωρείται αισθητικά παρωχημένος

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=585302

Σύμβολο της ραδιοφωνικής προπαγάνδας επί Λένιν. Ο πύργος Σούκοφ στέκεται αγέρωχος από το 1922 στο νούμερο 37 της μοσχοβίτικης οδού Σαμπολόβσκαγια

Τον αποκαλούν και «Πύργο του Αϊφελ της Ανατολής»: ο ραδιοφωνικός πύργος Σουκόφ, η υπερβολοειδής σοβιετική κατασκευή που στέκεται αγέρωχη από το 1922 στο νούμερο 37 της μοσχοβίτικης οδού Σαμπολόβσκαγια, απειλείται με κατεδάφιση από το ρωσικό κράτος, λόγω παλαιότητας, αφού πλέον είναι σκουριασμένη, αλλά και, κατά πολλούς, αισθητικά παρωχημένη.

Όπως σημειώνει σε σχετικό του άρθρο το βρετανικό δίκτυο BBC, η είδηση του επικείμενου γκρεμίσματος προκειμένου τα κομμάτια να πουληθούν για παλιοσίδερα (σκραπ) έχει προκαλέσει ένα διεθνές κύμα υπεράσπισης του επιβλητικού, ύψους 160 μέτρων, ατσάλινου πύργου, γνωστού κι ως πύργου Σαμπολόβσκα, λόγω της οδού στην οποία χτίστηκε.

«Αν κατεδαφιστεί, τότε μιλάμε για μια απώλεια, τόσο λόγω της συμβολικής σημασίας του, όσο κι από αισθητικής σκοπιάς. Η παρουσία αυτού του πύργου επί δεκαετίες διαμόρφωνε το αστικό τοπίο της Μόσχας», σημειώνει ο Βρετανός φωτογράφος Ρίτσαρντ Πέιρ, που φωτογράφησε το πύργο το 1993. Ο Πέιρ και διάφοροι άλλοι αρχιτέκτονες, φωτογράφοι και μηχανικοί από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου συνέγραψαν κι υπέγραψαν μια επιστολή προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ζητώντας του να ματαιώσει την κατεδάφιση και να ανακηρυχθεί το θηριώδες μεταλλικό οικοδόμημα διατηρητέο.

Πλέον, αναμένεται με αγωνία η απόφαση του ρώσου ηγέτη για την τύχη του σοβιετικού αυτού κτίσματος-συμβόλου της λενινιστικής περιόδου. Ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Ιλιτς Λένιν διέταξε το 1919 την κατασκευή ραδιοφωνικού πύργου, με στόχο να μεταδίδει τα νέα της τότε Σοβιετικής Ένωσης σε όλη την ρωσική επικράτεια. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1922 και πήρε το όνομα του δημιουργού του, του ρώσου αρχιτέκτονα Βλαντίμιρ Σουκόφ και πήρε το παρατσούκλι «Πύργος του Αϊφελ της Ανατολής» λόγω του «υπερσύγχρονου» ατσάλινου σκελετού του που θύμιζε τα έργα του αρχιτέκτονα Γουστάβου Αϊφελ, ειδικά τον πασίγνωστο παρισινό πύργο.

«Οι επικοινωνίες και το ραδιόφωνο ήταν κάτι καινούργιο για την εποχή τότε και ο πύργος Σουκόφ μετέδιδε όλες τις εξελίξεις της νέας αυτής εποχής των καινοτόμων τεχνολογιών», τονίζει ο Πέιρ επισημαίνοντας πως το ύψος του είχε ως σκοπό να φθάνει ο ήχος του ραδιοφώνου μέχρι και τις πιο απομακρυσμένες υπερσιβηρικές περιοχές της αχανούς χώρας. Μάλιστα ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε το ύψος του να ανέλθει πάνω από το 160 μέτρα και να φτάσει μέχρι και τα 350 μέτρα ύψος, αλλά αυτό τελικά δεν επετεύχθη λόγω έλλειψης ατσαλιού.

«Το σκεπτικό αλλά και πλεονέκτημα της κατασκευής του ήταν πως «μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα με λιγότερα υλικά», αντίληψη εξαιρετικής σημασίας για την Σοβιετική Ένωση της εποχής, καθώς υπήρχε έλλειψη δομικών υλικών, επειδή η υπόλοιπη Ευρώπη είχε εμποδίσει τις εξαγωγές προς τη χώρα, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση», λέει ο βρετανός καθηγητής Ρωσικού Πολιτισμού Ιαν Κρίστι. Και προσθέτει: «Ο πύργος Σουκόφ αποτελεί ένα ορόσημο του ρωσικού κονστρουκτιβισμού, εφάμιλλο του ονομαστού Πύργου Τάτλιν [σ.σ: γνωστού κι ως «Μνημείο της Τρίτης Διεθνούς», δημιουργίας του αρχιτέκτονα Βλαντίμιρ Τάτλιν]».

Για την σωτηρία του πύργου Σουκόφ έχουν κατατεθεί διάφορες προτάσεις, όπως αυτή για την όσο το δυνατόν πιο προσεκτική  αποσυναρμολόγηση του και την επανακατασκευή του σε ένα άλλο σημείο της Μόσχας. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει η ρωσίδα αρχιτέκτονας Ναταλία Ντούσκινα, «μια απολύτως πιστή συναρμολόγηση του πύργου σε κάποια άλλη τοποθεσία είναι πρακτικώς αδύνατο να συμβεί, καθώς αποτελεί ένα μονοκόμματο, οργανικό κατασκεύασμα, ενώ πλέον αποτελεί και μέρος του ευρύτερου οικιστικού τοπίου, ακριβώς στο κέντρο ενός συμπλέγματος κατοικιών που κατασκευάστηκαν στην περίοδο του ρωσικού κονστρουκτιβισμού».

«Είναι δύσκολο να σκεφτούμε άλλο κτίσμα που να μπορεί να οδηγήσει τους Μοσχοβίτες να διαμαρτυρηθούν τόσο έντονα ενάντια στην κατεδάφιση του. Ο πύργος Σουκόφ είναι ο δικός τους πύργος, κομμάτι της καθημερινότητας τους», καταλήγει η φωτογράφος Ναταλία Μελίκοβα. Ωστόσο, η τελική ετυμηγορία περνάει ξανά -ως είθισται- από τα χέρια του Πούτιν…