Αμφορείς επί αιώνες στον βυθό

09/04/14 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Μετέφεραν χιώτικο κρασί στα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου και βρέθηκαν στην αρχική τους θέση μέσα στο πλοίο, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο

Τουλάχιστον 500 αμφορείς, στην πλειονότητά τους από τη Χίο, οι οποίοι μετέφεραν κρασί, εντοπίστηκαν στο ναυάγιο του Μαζωτού, σε βάθος 45 μέτρων, στην επαρχία της Λάρνακας στην Κύπρο. Πρόκειται για ναυάγιο ελληνικού πλοίου από τη Χίο που μετέφερε κρασί σε λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου κατά την ύστερη κλασική περίοδο. Είναι το αρχαιότερο ναυάγιο της Κύπρου και χρονολογείται περίπου στο 350 π.Χ. Αποτελεί πολύ σημαντικό εύρημα, καθώς πρόκειται για το πρώτο αυτής της εποχής που εντοπίστηκε στη ΝΑ Μεσόγειο να μεταφέρει χιακούς αμφορείς, σε βάθος όπου μπορούν να εργαστούν δύτες.


Χθες, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, η Στέλλα Δεμέστιχα, επίκουρη καθηγήτρια Ενάλιας Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου και υπεύθυνη για τις έρευνες του ναυαγίου, άνοιξε τα χαρτιά της κι έδωσε διάλεξη, παρουσιάζοντας λεπτομέρειες από τα έξι χρόνια δράσης. Η επιστημονική σημασία του ναυαγίου είναι μεγάλη. Η έρευνά του μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα που αφορούν τους θαλάσσιους δρόμους και το εμπόριο μεταξύ των λαών του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου κατά την ύστερη κλασική περίοδο.

Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, έχει φέρει στο φως πολύτιμα στοιχεία για το μέγεθος και τον εξοπλισμό του πλοίου, αφού έχουν αποκαλυφθεί οι μολύβδινοι στύποι τριών αγκυρών και τμήματα της καρίνας στην πλώρη και την πρύμη. Επίσης έχουν προκύψει ενδιαφέροντα ερωτήματα για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου, καθώς «το ναυάγιο μετέφερε ομοιογενές φορτίο με τύπους αιγαιακών αμφορέων που δεν ήταν από τους πλέον διαδεδομένους στην Κύπρο».

Από το 2010 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί τρεις ανασκαφές, που έφεραν στο φως τα παραπάνω ευρήματα, ενώ το 2012 αποκαλύφθηκε και το δευτερεύον φορτίο του πλοίου το οποίο αποτελούνταν από πρόχους, δηλαδή επιτραπέζια αγγεία για το σερβίρισμα κρασιού.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η διατήρηση των αμφορέων στον βυθό: τρεις ή τέσσερις σειρές αμφορέων μπορούσαν να διακριθούν, σχεδόν στην αρχική τους θέση μέσα στο πλοίο, κάτι πολύ σπάνιο στα ναυάγια της Μεσογείου. Μπορούν, έτσι, να μελετηθούν καλά τόσο η εσωτερική στρωματογραφία του αρχαίου πλοίου όσο και οι διαφορετικές φάσεις μετεξέλιξης του περιβάλλοντος χώρου του.

Από το 2010, το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει αναλάβει τη συντήρηση των ευρημάτων του ναυαγίου του Μαζωτού κι έχει δημιουργηθεί Εργαστήριο Συντήρησης Εναλίων Αρχαιοτήτων, όπου φυλάσσονται και συντηρούνται όλα τα ευρήματα της ανασκαφής. Μετά τη διάλεξη της Στέλλας Δεμέστιχα, ακολούθησε σχολιασμός από τον αρχαιολόγο καθηγητή Γιάννη Λώλο.

Β. Τζεβελέκου